Ay tutulurken öldü

Türk edebiyatı bir ustasını daha kaybetti. Edebiyata şiirle başlayan Necati Cumalı, öykü, roman ve tiyatroda da bu şiirselliği sürdürmüştü. Hikayelerini biraraya getirdiği kitabına 'Ay Büyürken Uyuyamam' adını veren Necati Cumalı, yeni bin yılın ilk ay tutulmasının yaşandığı gecenin sabahında da hayata gözlerini yumdu.

Yakalandığı karaciğer kanseri hastalığı sonucu 80 yaşında kaybettiğimiz Cumalı, 12 Ocak Cuma günü Teşvikiye Camii'nde öğleyin kılınacak cenaze namazından sonra Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verilecek.

Çağdaş Türk edebiyatının en verimli yazarlarından biri olarak kabul edilen Necati Cumalı 1921 yılında, bugün Yunanistan toprakları içinde kalan Florina'da doğdu. İlkokulu, Kurtuluş Savaşı'ndan sonra yerleştikleri Urla'da okudu; ortaöğrenimini İzmir Erkek Muallim Mektebi ve İzmir Atatürk Lisesi'nde tamamladı. 1941 yılında Ankara Hukuk Fakültesi'ni bitiren Cumalı, 1945-48 yılları arasında Milli Eğitim Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü'nde çalıştı.

İzmir ve Urla'da 1950-57 yılları arasında avukatlık yapan Cumalı, ardından 2 yıl Türkiye'nin Paris Basın Ataşeliği'nde memurluk, daha sonra da İstanbul Radyosu'nda redaktörlük görevlerinde bulundu.

Cumalı, 1965'ten sonra yalnızca yazarlığı uğraş edindi ve ilk şiiri 1939'da yayınlandı. 'Garip Akımı' ve '1940 Kuşağı'nın öbür şairlerinden kendisini ayıran yalın, aydınlık anlatımlı ve lirik şiirler yazan Cumalı, sevgi, sevinç, özlem gibi bireyin güncel kaygılarıyla birlikte çağın toplumsal sorunlarını da ele aldı. Öykü, roman ve tiyatro türlerine 1955'den itibaren yönelen Cumalı, şiirsel dili ve ayrıntıları ustaca kullanmasıyla okuyuculara kendini benimsetti. Cumalı, roman ve öykülerinde, özellikle Ege yöresindeki kasaba ve kırsal kesim insanlarının sorunlarını işledi. 'Tütün Zamanı (Zeliş)' (1959), 'Yağmurlar ve Topraklar' (1973), 'Acı Tütün' (1974, 1991) adlı eserleri bu türün örnekleri arasında yer aldı. Necati Cumalı, 'Ay Büyürken Uyuyamam' (1969,1986) adı altında topladığı öykülerinde ise Anadolu insanının cinsellik tablosunu çizdi.

SİNEMACILARIN GÖZDESİ

Necati Cumalı'nın öykülerinden, romanlarından ve tiyatro eserlerinden bir çoğu televizyon dizisi ve sinema filmi olarak da değişik yönetmenler tarafından ekrana getirildi. 'Susuz Yaz'dan yola çıkılarak 1963 yılında yapılan ve Metin Erksan'ın yönettiği film 1964 Berlin Film Festivali'nde Altın Ayı Ödülü'nü almıştı. Bu ödül Türk sinemasının o zamana kadar uluslararası yarışmalarda aldığı ilk önemli ödüldü. Cumalı'nın eserlerinden yola çıkılarak yapılan filmlerden bir kaçı ise şöyle sıralanabilir:; 'Boş Beşik', 'Zeliş', 'Mine', 'Dul Bir Kadın' ve 'Derya Gülü'.

Necati Cumalı, kaleme aldığı her türdeki eserleriyle ödül almış bir yazardı. 'Yağmurlu Deniz' adlı kitabıyla 1969 Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü'nü, bütün şiirlerinin 1. cildi olan 'Tufandan Önce' ile 1984 Yeditepe Şiir Armağanı'nı, 'Değişik Gözle' ile 1957 ve 'Makedonya 1900' ile 1977 Sait Faik Hikaye Armağanı'nı, 'Dün Neredeydiniz' adlı oyunuyla 1981 Kültür Bakanlığı Tiyatro Ödülü'nü kazanan Cumalı, 1995'te Orhan Kemal ve Yunus Nadi Roman Ödülleri ile Dil Derneği'nin düzenlediği Ömer Asım Aksoy Ödülü'nün ilkini 'Viran Dağlar' adlı romanıyla almıştı. Necati Cumalı'ya geçen yıl, Tiyatro Yazarları Derneği tarafından Türk tiyatrosuna katkılarından dolayı 'Onur Ödülü' verilmişti.