Oluşturulma Tarihi: Mayıs 10, 2001 00:00
Avukatlık Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete'de yayınlandı.
Avukat olabilmek için staj sonunda açılacak sınavı başarma zorunluluğu getiren yasa ile avukatlara, Türkiye Barolar Birliği'nce belirlenen meslek kurallarına uyma yükümlüğü de getirildi.
Kanuna göre, avukat olabilmek için staj sonunda açılacak sınavı başarma zorunluluğu getirilirken, bu sınavlar, objektifliği sağlamak amacıyla Türkiye Barolar Birliği (TBB) tarafından Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi'ne yaptırılacak.
Avukatlık sınavları, bu yasanın yürürlük tarihinden sonra staja başlayan avukatlara uygulanacak. Sınav, yılda 2 kez yapılacak. Avukatlık sınavında 6 kez başarısızlığa uğrayan stajyerler, bir daha sınava giremeyecek.
Stajyer, haklı ve geçerli mazeretinin TBB tarafından kabulü dışında, staj bitim belgesinin verildiği tarihten itibaren 4 yıl içinde sınava giriş haklarının tamamını kullanmak zorunda olacak.
Adli, idari ve askeri yargı hakimlik ve savcılıklarında, Danıştay üyeliklerinde, Anayasa Mahkemesi raportörlüklerinde üniversiteye bağlıfakültelerin hukuk bilimi dalında profesörlük, doçentlik, yardımcı doçentlik görevlerinde 4 yıl, kamu kurum ve kuruluşlarının hukuk müşavirliği görevinde 10 yıl süre ile hizmet etmiş olanlar için sınav koşulu aranmayacak.
Staj süresince stajyerlere, Türkiye Barolar Birliği'nce kredi verilecek.
AVUKATLIK ORTAKLIĞI
Avukatlar, aynı büroda birlikte veya avukatlık ortaklığı şeklinde çalışabilecekler. Yabancı avukatlık ortaklıkları uluslararası sözleşmeve uluslararası hukuk konularında baroya kayıtlı olmadan danışmanlık hizmeti verebilecekler. Ortak avukat büroları reklam yapamayacak.
Birlikte çalışmanın tüzel kişiği olmayacak, yapılan iş ticari sayılmayacak. Buna karşılık, avukatlık ortaklığının tüzel kişiliği olacak. Avukat ortaklığı, yurtiçinde büro açamayacak.
Avukat veya stajyer, vekaletname olmaksızın dava ve takip dosyalarını inceleyebilecek. Bu inceleme isteği, ilgilerce yerine getirilecek. Vekaletname ibraz etmeyen avukata, dosyadaki kağıt veya belgelerin örneği ve fotokopisi verilmeyecek.
HUKUK MÜŞAVİRİ ZORUNLULUĞU
Kamu İktisadi Teşebbüsleri, kamu kurum ve kuruluşları, özel ve kamuya ait bankalar ve diğer kurum ve kuruluşlar, avukatlara istenilenbelgeleri vermekle yükümlü olacaklar.
Kişiler kendi davasına ait evrakı düzenleyebilecek, davasını açabilecek. Sermayesi 25 milyar liranın üzerindeki anonim şirketler ile 100'den fazla üyesi olan yapı kooperatiflerine, hukuk müşaviri biravukat bulundurma zorunluluğu getirildi.
Avukatlar, dava açılmadan veya dava açılmış olup da henüz duruşma başlamadan önce kendilerine intikal eden iş ve davalarda, müvekkilleriyle birlikte karşı tarafı uzlaşmaya davet edebilecekler. Karşı taraf bu davete uyar ve uzlaşma sağlanırsa, uzlaşma konusunu, yerini, tarihini, karşılıklı yerine getirmeleri gereken hususları içeren tutanak, avukatlar ve müvekkilleri tarafından birlikte imzalanacak.
ARAMA YASAĞI
Avukatlar hakkında, avukatlık veya Türkiye Barolar Birliği ya da baroların organlarındaki görevlerinden doğan veya görev sırasında işledikleri suçlardan dolayı soruşturmaları, Adalet Bakanlığı'nın vereceği izin üzerine, Cumhuriyet Savcısı tarafından yapılacak.
Yüz kızartıcı suçlardan hüküm giymiş olanlar, cezası ertelenmiş, paraya çevrilmiş veya affa uğramış olsalar bile avukat olamayacaklar.
Avukat yazıhaneleri ve konutları, ancak mahkeme kararı ile ve kararda belirtilen olayla ilgili Cumhuriyet Savcısı denetiminde ve baro temsilcinin katılımı ile aranabilecek.
Ağır cezayı gerektiren suçüstü halleri dışında avukatın üzeri aranamayacak. Avukatlar savunma görevlerini yerine getirmelerinden dolaylı duruşmalardan çıkarılamayacak, tutuklanamayacak, haklarında hapis veyapara cezası verilemeyecek. Ağır cezayı gerektiren suçüstü halinde hazırlık soruşturması, Cumhuriyet Savcısı tarafından genel hükümlere göre yapılacak.
Her cezaevinde ve kolluk biriminde mesleğin onuruna ve önemine uygun bir görüşme yeri ayrılacak.
Baro levhasındaki kaydı 20 yılı dolanlardan, bürosunu kapatan avukatların baroya karşı görev ve yükümlülüklerini yerine getirmek koşuluyla avukat unvanı kullanabilmesine de olanak sağlanıyor.
Avukatların baroya ödeyecekleri yıllık kesenekler Ocak ve Temmuz aylarında iki eşit taksitte alınacak. Süresi içinde ödenmeyen yıllık keseneğe aylık yüzde 5 gecikme zammı uygulanacak.
Avukatlar, Türkiye Barolar Birliği'nce belirlenen meslek kurallarına uymakla yükümlü olacaklar. Avukatlık onuruna, meslek kurallarına uymayan eylem ve davranışlarda bulunanlara disiplin cezası uygulanacak.
MİLLETVEKİLLERİ AVUKATLIK YAPAMAYACAK
Kanunda milletvekillerinin milletvekilliği süresince avukatlık yapamayacağı hükmü de getirildi.
Ayrıca Türkiye Barolar Birliği'nin (TBB) görevleri yeniden düzenlendi. Buna göre, TBB Başkanı, protokolde, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının yanında yer alacak.
TBB, stajyer avukatlara kredi kaynağı olarak pul bastıracak. Bu pullar, avukatlar tarafından sunulacak vekaletnamelere yapıştırılacak.Pulu eksik olan vekaletnameler, kabul edilmeyecek.
Baro başkanları, en fazla 2 dönem görev yapabilecekler.
Avukatlar, TBB veya baroları temsil etmek üzere uluslararası toplantı ve kongrelere, Adalet Bakanlığı'na bilgi vermek suretiyle katılabilecek.
Avukatlık ücret tavanını aşan sözleşmeler, kanunda belirtilen tavan miktarı kadar olacak. Sözleşmenin geçersizliği ileri sürülemeyecek. Yokluk halleri hariç, avukatlık sözleşmesinin bir hükmünün geçersizliği, sözleşmenin tümünü geçersiz kılmayacak.
Yüzde 25'i aşmamak üzere, dava veya hükmolunacak şeyin değeri yahut paranın belli bir yüzdesi, avukatlık ücreti olarak kararlaştırılabilecek. Avukatlık asgari ücret tarifesi altında vekaletücreti kararlaştırılamayacak. Ücretsiz dava alınması halinde, durum baro yönetim kuruluna bildirilecek.
Avukatlık ücretinin kararlaştırılmamış olduğu hallerde, değeri para ile ölçülemeyen dava ve işlerde avukatlık asgari ücreti uygulanacak. Değeri para ile ölçülebilen dava ve işlerde ise asgari ücret tarifelerinin altında olmamak koşuluyla ücret itirazlarını incelemeye yetkili merci tarafından davanın sonucuna ve avukatın emeğine göre değişmek üzere ücret anlaşmazlığı, dava değerinin yüzde 5'i ile yüzde 15'i arasında bir miktar avukatlık ücreti olarak belirlenecek. İş sahibinin iflası halinde avukatın vekalet ücreti de rüçhanlı olacak.
Avukatlık sözleşmesinden ve vekalet ücretinden kaynaklanan her türlü anlaşmazlık, hukuki yardımın yapıldığı yer barosu tarafından hakem kurulunca çözümlenecek. Hakem kurulu, baronun bulunduğu yargı çevresinin en kıdemli asliye hukuk hakimi ile baro yönetim kurulunca seçilecek.
ÜCRET TARİFESİ
Baro yönetim kurulları, her yıl eylül ayı içerisinde yargı yerlerindeki işlemler ve diğer işlemlerden alınacak avukatlık ücretinin asgari hadlerini gösteren birer tarife hazırlayarak, TBB'ye gönderecekler.
TBB yönetimi, uygulanacak tarifeyi o yılın ekim ayı sonuna kadar hazırlayarak, Adalet Bakanlığı'na gönderecek. Bu tarife, Adalet Bakanlığı'na ulaştığı tarihten itibaren bir ay içerisinde bakanlıkça karar verilmediği veya tarife onaylandığı takdirde kesinleşecek.
Adalet Bakanlığı uygun bulmadığı tarifeyi bir daha görüşmek üzere TBB'ye geri gönderebilecek. Geri gönderilen bu tarife, TBB yönetim kurulunca üçte iki çoğunlukla aynen kabul edildiği takdirde onaylanmış, aksi halde onaylanmamış sayılacak. Bu konuda sonuç, AdaletBakanlığı'na bildirilecek.
Avukat, üzerine aldığı işi kanun hükümlerine göre ve yazılı sözleşme olmasa bile sonuna kadar takip edecek.
ADLİ YARDIM HİZMETİ
Kanun, baroların adli yardım hizmeti vermesini de öngörüyor. Bu hizmet, baro merkezlerinde adli yardım bürosu tarafından yürütülecek.
Baro yönetim kurulu, ayrıca baro merkezi dışında avukat sayısı 5'ten çok olan her yargı çevresinde bir avukatı adli yardım bürosu temsilcisi olarak görevlendirebilecek.
Avukatlık ve stajla birleşmeyen işlerden dolayı stajı geçerli sayılmayanlar, adları baro levhasından silinenler, adları levhaya yazılmayanlar, yazılma kararları Adalet Bakanlığı'nca onaylanmayanlar avukatlıkla birleşmeyen işlerden ayrılmaları durumunda affedilecekler.
