Avrupa’ya Rus gazı kesildi

Avrupa’yı tedirgin eden açıklama yeni yılın ilk saatlerinde Ukrayna’dan geldi. Rusya’nın Avrupa’ya Ukrayna üzerinden gaz satışı sabah erken saatlerde sona erdi. İki ülke arasında 5 yıl önce imzalanan anlaşma yenilenmedi, Avrupa’ya gaz akışı durdu. Açıklamayı Ukrayna Enerji Bakanı German Galuschenko yaptı. “Rus gazının akışını durdurduk. Bu tarihi bir olaydır. Rusya tüm pazarlarını kaybediyor, ekonomik kayıpları olacak. Avrupa zaten daha önce Rus gazını bırakma kararı aldı” dedi.

Rusya-Ukrayna savaşından sonra Avrupa ülkeleri büyük ölçüde Rus gazı almayı bırakmış, alternatif kaynaklara yönelmişti. Bir dönem toplam tüketiminin yüzde 35’ini Rus gazı ile karşılayan Avrupa ülkeleri bu süreçte Norveç, Katar ve ABD gibi ülkelerden LNG alımına yöneldi. 2023 sonu verilerine göre, boru hatları ile Ukrayna üzerinden Avrupa’ya taşınan Rus gazı miktarı 2023’te, 2022’ye kıyasla yaklaşık yüzde 28 azalarak 15 milyar metreküpe gerilemişti.

Ukrayna’dan gelen hat üzerinden ise son dönemde Slovakya, Moldova ve Macaristan gaz alımına devam ediyordu. Ukrayna’dan gelen açıklama özellikle bu ülkeleri etkileyecek. Bu kararı bekleyen Moldova’da zaten bir süre önce olağanüstü önlemler alındı. Slovakya ise anlaşmayı yenilememe ihtimaline karşı Ukrayna’yı uyarmış, Moskova ile temasa geçmişti.

EN GÜVENLİ ALTERNATİF TÜRKİYE

Rusya ile Ukrayna arasındaki bu son durum Türkiye’nin güvenli alternatif pozisyonunu daha da güçlendirecek. Türkiye zaten bir süredir güvenli gaz transferi güzergâhı olarak öne çıkan bir ülke. Bunda coğrafi pozisyon kadar, bir süredir Karadeniz’de kendi gazını üreten Türkiye’den geçen boru hatları ve yüzer tesisleri bulunan Türkiye’deki doğalgaz altyapısı da büyük oranda etkili. Rusya ile Ukrayna arasında savaşın başlamasından sonra Türkiye’den Moldova, Bulgaristan, Macaristan gibi ülkelere gaz satışı yapılıyor. Yunanistan ve Bulgaristan ile enterkonneksiyon kapasitelerinin artırılması durumunda Türkiye’nin Avrupa piyasalarına daha çok gaz ihraç etme potansiyeli de var. Bir çok farklı ülkeden getirilecek gazın, Türkiye’de üretilecek gaz ile birlikte Avrupa’ya satışı mümkün olabilecek.

TÜRKİYE’NİN POZİSYONU GÜÇLENECEK

-Konuyla ilgili Hürriyet’in sorularını yanıtlayan enerji uzmanı MOBEN Danışmanlık Kurucusu Emin Emrah Danış’a göre şu an çok parametre var ama Türkiye’nin pozisyonunun güçleneceği tartışma konusu olmayan bir nokta. “Bunlar sonuçta siyasi ve ticari konular. Anlaşmanın yenilenmesi konusunda bir temas da olabilir, kesin olarak bitti diyemeyiz ama kesilen çok büyük bir miktar değil, bunun fiyatlara da çok yüksek bir oranda yansımasını beklemiyoruz. Sovyet döneminden beri Rus gazının en önemli pazarı Avrupa idi, Avrupa’nın en büyük kaynağı da Rusya idi. Rusya’dan giden gazın kesilmesi bölge ülkelerini tekrar farklı ülkelerden gaz tedariki arayışına itebilir. Türkiye’nin çok ciddi bir doğalgaz altyapısı var. Biz gazı getirip, tedarik yapabiliriz. Türkiye özellikle Güneydoğu Avrupa ülkeleri için önemli güzergâhlardan birisi. Artık Avrupa için alternatif gaz tedarikinin yapılabileceği en önemli ve güvenli güzergâh Türkiye. Türkiye diğer ülkelerden aldığı gazı da kendi ürettiği gazı da Avrupa pazarlarına ulaştırabilecek kapasitede.”

TÜRKİYE 5 ÜLKEYE GAZ SATIYOR

- Bugün itibarıyla Türkiye, Mavi Akım ve Türk Akım hatları üzerinden Rusya’dan, TANAP üzerinden Azerbaycan’dan ve İran’dan doğalgaz alıyor. Kendi ürettiği gaz ve LNG kaynakları da kullanılarak Bulgaristan, Makedonya, Macaristan, Moldova ve Romanya’ya gaz satışı yapıyor.