Avrupa'da iktidarlara uyarı

Avrupa Parlamentosu için yapılan ve tarihin en düşük katılımına sahne olan seçimlerinin resmi olmayan ilk sonuçları, Avrupa'daki iktidar partilerine uyarı olarak yorumlandı. Almanya, İngiltere, İtalya, Polonya'de iktidarı elinde bulunduran partiler yenilgiyi tadarken, sadece yeni seçilen Yunanistan ve İspanya'da iktidar partileri seçimden kazançlı çıktı. Aşırı sağcılar ve AB karşıtları ise seçimin sürprizini yaptı.Avrupa Parlamentosu seçimleri, yaşlı kıtanın iktidarlarına ders verdi. Başta tarihi yenilgi olarak yorumlanan İngiltere ve Almanya'daki sosyal demokrat iktidarlar olmak üzere, Fransa, İtalya ve Polonya'daki iktidar partileri seçimden hezimetle çıktı. Tarihin en düşük katılım oranına sahne olan seçimlerde Avrupa Parlamentosu aritmetiği önemli ölçüde değişmezken, Sosyal Demokratların kaybettiği sandalyeler, aşırı sağ ve AB karşıtlarına gitti.YETKİLERİ ARTAN PARLAMENTOAB'nin ilk yıllarında danışma organı olarak görev yapan Avrupa Parlamentosu, daha sonra alınan kararlarla yetkisini ve gücünü önemli ölçüde artırdı. Avrupa Parlamentosu, AB'nin bazı yasalarının onaylanması konusunda AB Konseyi ile birlikte ortak karar verme hakkına sahip oldu.Avrupa Parlamentosu, AB bütçesinin, genişlemenin ve başka ülkelere yapılacak mali yardımın onaylanması konusunda söz söyleme hakkına sahip.AB'nin icra organı komisyonun üyelerinin seçiminde de söz söyleme hakkını bulunan Avrupa Parlamentosu, daha önce eski AB Komisyon Başkanı Jacques Santer döneminde olduğu gibi bütün komisyon üyelerini görevden alma hakkına da sahip bulunuyor.Genel kurul toplantılarını her ay bir hafta Strasbourg'da yapan AP, diğer uzmanlık komisyonu ve siyasi grup toplantılarını önemli bir bölümünü Brüksel'de yapıyor.AB'nin icraat organı komisyon ve dönem başkanı ülkenin yetkili organları her ay Strasbourg'a gelerek Avrupa Parlamentosu üyelerinin sözlü soru önergelerini yanıtlamak zorundalar.Avrupa Parlamentosu, bu yönüyle de AB'nin bir anlamda denetleme organı görev yapıyor. AP'ye 99 parlamenterle en fazla temsilci gönderecek olan Almanya'da Başbakan Gerhard Schroeder'in partisi SPD büyük bir hayal kırıklığına uğrayarak, yüzde 22 ile 23 arasında oy aldı.Fransa'da yine iktidardaki sağcı Halk Hareketi Birliği (UMP) yine büyük bir hayal kırıklığı yaşayarak yüzde 17 civarında oy alırken, ana muhalefet konumundaki Sosyalistler bölgesel seçimlerdeki başarılarını yine tekrarlayarak yüzde 29 ile 30 arasında oy aldılar.İngiltere'de hafta içinde yapılan AP seçimlerinde Başbakan Tony Blair'in İşçi Partisi ağır hezimete uğramıştı.Kesin sonuçların ulaşmamasına rağmen, Belçika'da da liberal eğilimli Başbakan Guy Verhofstadt'ın partisinin seçimlerden umduğunu bulamadığı belirtilirken, Danimarka'da da yine muhalefette bulunan Sosyal Demokratlar yarışı önde tamamladı. İtalya'da iktidardaki Berlusconi liderliğindeki Sağ İttifak yüzde 5'e yakın oy kaybına uğradı.Yeni üye Polonya'da katılım yüzde 30'da kalırken, iktidardaki sol hükümet yüzde 11 civarında oy alarak hayal kırıklığı yarattı. Avrupa'da sadece Yunanistan ve İspanya'daki iktidarlar seçimden galip çıktı. SOL KAN KAYBETTİAvrupa Parlamentosu seçim sonuçlarının AB kurumları tarafından yapılan ilk değerlendirmelerine göre Hıristiyan Demokrat Grubun durumunun önemli ölçüde değişmediği kaydediliyor. Hristiyan Demokratlar toplam 732 koltuğun 247 ila 277'sini elde ediyor. Sosyalist Grup için 189 ila 209, Liberal Grup için 54 ila 70, Yeşiller için 39 ila 49 koltuk öngörülüyor. Avrupa Parlamentosu'nda ilk defa aşırı sağ grup oluşması bekleniyor. Hıristiyan Demokrat Grup bünyesinde, “kötümserlerden ve AB karşıtlarından” kaynaklanan bir bölünme olması olasılığı da güç kazanıyor. KATILIM ORANI  EN DÜŞÜK DÜZEYDEÖte yandan, Avrupa Parlamentosu seçimlerine katılım oranı 1979'da yüzde 63, 1984'te yüzde 61, 1989'da yüzde 58,5, 1994'te yüzde 56,8, 1999'da yüzde 49,8 olurken, 2004'te yüzde 44,2'ye düştü. ÜYE SAYISI ARTTI, KOLTUK SAYISI AZALDIAvrupa Parlamentosu'nda 15 üye ülke parlamenterleri için 786 olan koltuk sayısı, genişlemeden sonra 25 üye için 732'ye indirilmişti. Brüksel'de bu sabah yapılan açıklamaya göre, Hıristiyan Demokrat Grup (Avrupa Halk Partisi-EPP) 274 koltuk kazanıyor. Bu grubun koltuk sayısı geçen dönemde 294'tü. Sosyalist Grup (PES) 198 koltukla ikincilik konumunu koruyor. Bu grubun koltuk sayısı geçen dönemde 232'ydi. Liberal Grup (ELDR) 64 koltuk kazanıyor. Bu grubun koltuk sayısı geçen dönemde 67'ydi. Sol Birlik Grup (EUL) 36 koltuğa sahip oluyor. Bu grubun koltuk sayısı geçen dönemde 55'ti. Yeşiller 42 koltuk sahibi oluyor. Bu grubun koltuk sayısı geçen dönemde 47'ydi. Avrupa Milletler Birliği Grubu (UEN) 28 koltuk elde ediyor. Bu grubun geçen dönemde koltuk sayısı 30'du. Demokratlar Grubu (EDO) 15 koltuk elde ediyor. Bu gurubun koltuk sayısı geçen dönemde 17'ydi. Yeni seçimlerden sonra henüz grubunu belirlememiş 69 parlamenter bulunuyor. AŞIRI SAĞCI GRUPAvrupa Parlamentosu'nda siyasi grup oluşturabilmek için en az 5 üye ülkeden 19 parlamenterin bir araya gelmesi gerekiyor. Aşırı sağcı parlamenterlerin yeni bir grup oluşturmaları bekleniyor. AP'nin yeni siyasi gruplarının yapısı, 20 Temmuz'da Strasbourg'da başlayacak oturumlarda belirlenecek. EPP'nin bölünmesi, ”kötümserlerin” ayrılarak farklı bir grup oluşturmaları bekleniyor. ÜLKELERİN PARLAMENTER SAYISIAlmanya, 99 parlamenterle AP'de en fazla temsil edilen ülkeler sıralamasında ilk sırada yer alırken, Fransa, İngiltere ve İtalya'nın 78 sandalye hakkı bulunuyor. AP'de, Polonya ve İspanya 54, Hollanda 27, Belçika, Yunanistan, Portekiz, Macaristan ve Çek Cumhuriyeti 24, İsveç 19, Avusturya 18, Danimarka, Finlandiya ve Slovakya 14, İrlanda ve Litvanya 13, Letonya 9, Slovenya 7, Lüksembourg, Kıbrıs Rum Kesimi, Estonya 6, Malta ise 5 sandalye hakkına sahip.ALMANYA'DA SOSYAL DEMOKRATLARDAN TARİHİ YENİLGİ Almanya'da Resmi olmayan sonuçlara göre, Birlik partileri (CDU/CSU) yüzde 44,9 oy oranı ile 49 sandalyeye sahip olurken, iktidar partisi SPD ise oyların sadece yüzde 21,8'ini alarak 24 sandalyeye sahip oldu. İktidar ortağı Birlik 90/Yeşiller partisi ise oy oranını yüzde 11,6'ya çıkartarak 13 sandalyeye ulaştı. Demokratik Sosyalizm partisi (PDS) oyların yüzde 6,3'ünü alarak 7, FDP de oyların yüzde 6,1'ini alarak 6 sandalyeye sahip oldu. Kesin sonuçların bu gece geç vakitlerde belli olması bekleniyor. Almanya'da seçimlere katılım oranının 1999 yılı seçimlerine göre yüzde 45,2'den yüzde 43,5'e düştüğü bildirildi. Almanya'da iktidarda bulunan Sosyal Demokrat Parti (SPD) Genel Başkanı Franz Müntefering, Avrupa Parlamentosu seçimlerinde partisinin uğradığı yenilgiyi “acı bir sonuç” olarak nitelendirdi. SPD Genel Sekreteri Klaus Uwe Benneter de seçim sonuçlarının gayet açık olduğunu ve bunun partisi için büyük bir yenilgi olduğunu belirtirken, SPD'nin seçimlerdeki 1 numaralı adayı Martin Schulz, bu kadar büyük bir yenilgiyi beklemediğini ifade etti. Muhalefetteki Hıristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) Genel Başkanı Angela Merkel ise SPD'nin “dramatik bir yenilgiye uğradığını” belirterek, Alman halkının iktidar partilerine güvenlerinin kalmadığını ifade etti. İNGİLTERE'DE İKTİDAR VE ANAMUHALEFET KAYBETTİ İngiltere'de iktidardaki İşçi Partisi ile anamuhalefetteki Muhafazakar Parti, Avrupa Parlamentosu seçimlerinden oy ve sandalye kaybederek çıktı. İktidardaki İşçi Partisi, Avrupa Parlamentosu'nda sahip olduğu sandalyelerden 6'sını kaybederken, kazandığı toplam milletvekilliği 17 oldu. Partinin oy oranı da yüzde 5.7 gerileyerek, yüzde 22.3'te kaldı.Muhafazakar Parti de Avrupa Parlamentosu seçimlerinde geçen döneme göre kayba uğradı. Parti, elindeki 8 sandalyeyi kaybederken, kazandığı toplam Avrupa Parlamentosu üyeliği 25 olarak belirlendi. Muhafazakarların oy oranı da yüzde 10.1 düşerek, yüzde 27.4 oldu. İngiliz basını ise 1910 yılından bu yana bir seçimde ilk kez bu kadar kötü bir sonuç alan İşçi Partisi ile 1832 yılından bu yana en kötü sonucu alan anamuhalefetteki Muhafazakarları eleştiriyor. Bazı bulvar gazeteleri, bu partilerin, “seçmenden birer tekme yediklerini” belirten başlıklar kullanırken, parti sözcüleri ise  seçimden büyük darbe yiyerek çıktıklarını reddediyor.Liberal Demokrat Parti ise üç büyükler içinden seçimi az da olsa karlı kapatan tek parti oldu. Liberaller, sandalye sayısını 2 artırarak, toplam 11 sandalyeye ulaşmayı başardı. Avrupa Parlamentosu seçimlerinde oylarını geçen döneme göre yüzde 2.1 oranında artırmayı başaran Liberaller, oyların yüzde 15.1'ini aldı. Seçimin galibi olarak görülen Avrupa ile entegrasyon karşıtı İngiltere Bağımsızlık Partisi (UKIP) ise büyük bir başarıya imza atarak, Avrupa Parlamentosu'nda 2 olan sandalye sayısını 12'ye çıkardı. UKIP'in geçen seçimde yüzde 9.3 olan oy oranı da yüzde 16.8'e çıktı. Seçime katılan diğer partilerin toplam oy oranları da yüzde 19 civarında. Bu partilerden Yeşiller hiç üyelikleri bulunmayan Avrupa Parlamentosu'na bu dönemde iki milletvekili göndermeye hak kazanırken, İskoçya'nın milliyetçi partisi Plaid Cymru da 1 milletvekilliği kazanmayı başardı.   Bu arada seçime katılımın son derece düşük olduğu ve  İngiltere'de seçmenin sadece yüzde 39'unun sandık başına gittiği açıklandı.İSVEÇ'TE AB KARŞITI PARTİNİN BÜYÜK BAŞARISIAvrupa Parlamentosu'na 19 milletvekili gönderecek olan İsveç'te seçimlere katılım oranı yüzde 37 oldu. Yaklaşık 6 milyon seçmenin bulunduğu İsveç'te 2.5 milyon seçmen oy kullanırken, seçimin en büyük sürprizi 4 ay önce kurulan AB karşıtı parti Junilistan (Haziran Listesi), Avrupa Parlamentosu'na 3 milletvekili göndermeyi başarırken, iktidardaki sosyal demokratlar en fazla oy alan parti oldu. Geçen yıl yapılan halk oylamasında ortak para birimi euroya geçilmesine izin vermeyen İsveçliler, bu yıl da Avrupa Parlamentosu seçimlerine fazla ilgi göstermezken, birlik karşıtı parti, seçimden üçüncü parti olarak çıkarak 3 milletvekili kazanmayı başardı. Bu arada, iktidardaki Sosyal Demokrat Parti, aldığı yüzde 24.7 oy oranıyla Avrupa Parlamentosu'na 5 milletvekili gönderirken, muhalefetteki Moderat Parti (Muhafazakar) yüzde 18.2 oy oranıyla 4 milletvekili kazandı. Ayrıca Sol Parti 2, Folkpartiet (Liberaller) 2, Çevre Partisi 1, Center Parti 1, Hıristiyan Demokrat parti 1 milletvekili çıkardı. FİNLANDİYA Avrupa Parlamentosu seçimlerinin resmi olmayan sonuçlarına göre, Parlamento'ya 14 temsilci gönderecek olan Finlandiya'da Sosyal Demokrat Parti (SDP) 3 koltuk kazandı. Bu partinin aday listesinde birinci sırada olan Türk asıllı Nesrin Can, Parlamento'ya girmeye hak kazanıyor. Finlandiya'da muhafazakar Hıristiyan Demokrat Parti (KOK) oyların yüzde 23,7'sini elde ederek 4 koltuk alırken, Yeşiller 1, aşırı sol 1, Halk Partisi 1, merkezdeki partiler 4 koltuk kazandılar.YUNANİSTAN'DA İKTİDARIN ZAFERİYunanistan'da resmi olmayan sonuçlara göre, Yunanistan'ın Avrupa Parlamentosu'ndaki 24 sandalyesinin 11'ini YDP, 9'unu anamuhalefet PASOK, 2'sini Yunanistan Komünist Partisi (KKE) kazanırken, kalan 2 milletvekilliğini Sol İttifak Partisi (SYN) ve aşırı sağcı Ortodoks Halkçı Parti (LAOS) paylaştılar. YDP ve PASOK'un bir önceki Parlamento'da 9'ar sandalyesi bulunuyordu. Yunanistan Başbakanı ve Yeni Demokrasi Partisi (YDP) Genel Başkanı Kostas Karamanlis, partisinin bugün yapılan Avrupa Parlamentosu seçimlerinde büyük bir zafer kazandığını söyledi. BELÇİKA SONUÇLARIAvrupa Parlamentosu'na 24 temsilci gönderecek olan Belçika'da seçimlerin resmi olmayan sonuçları açıklandı. Belçika'daki sosyalist partiler Valon PS (4) ve Flaman SPA (3) toplam 7 koltuk elde ettiler. Hıristiyan demokrat partiler Valon CDH (1), Flaman CDV (4), Almanca konuşulan bölgede UF (1) toplam 6 koltuk kazandılar.Liberal partiler Valon MR (3) ve Flaman VLD (3) toplam 6 koltuk elde ettiler. Yeşiller grubuna Valon Ecolo (1), Flaman Groen (1) toplam 2 Belçikalı parlamenter gidiyor.Aralarında Başbakan Guy Verhofstadt ve Dışişleri Bakanı Louis Michel'in de bulunduğu yeni parlamenterlerden bazılarının koltuklarını yedek üyelere bırakacakları ve ülkenin iç siyasetindeki görevlerini sürdürecekleri biliniyor. Belçika'daki seçimler sonucunda belirlenen isimler şöyle: Fransızca konuşulan bölgeden seçilen adaylar: Joelle Milquet (CDH-Hıristiyan Demokrat), Louis Michel (MR-Liberal), Gerard Deprez (MR), Frederique Ries (MR), Pierre Jonckheer (Yeşiller), Elio Di Rupo (PS-Sosyalist), Veronique De Keyser (PS), Alain Hutchinson (PS) ve Michel Daerden (PS). Flaman bölgesinden seçilen adaylar: Guy Verhofstadt (VLD-Liberal), Karel De Gucht (VLD), Annemie Neyts (VLD), Mia De Vits (SPA-Sosyalist), Anne Van Lancker (SPA), Said El-Khadraoui (SPA), Jean-Luc Dehaene (CDV-Hıristiyan Demokrat), Marianne Thyssen (CDV), Ivo Belet (CDV), Geert Bourgeois (CDV), Bart Staes (Yeşiller), Frank Vanhecke (Vlaams Blok-Aşırı Sağ), Philip Claeys (Vlaams Blok) ve Filip Dewinter (Vlaams Blok). Almanca konuşulan bölgeden de Mathieu Grosch (CSP-Hıristiyan Demokrat) Avrupa Parlamentosu'na girdi. İSPANYA'DA SOSYALİSTLER KAZANDIAvrupa Parlamentosu'na (AP) 54 milletvekili gönderecek olan İspanya'da iktidardaki Sosyalist İşçi Partisi'nin (PSOE) seçimleri kazandığı açıklandı.AP'de 54 parlamentere sahip olan İspanya'da seçmenlerin yüzde 45.94'ü oy kullanırken, bunun demokratik İspanya tarihindeki en düşük katılım olduğu bildirildi.Seçim sonuçlarını açıklayan İçişleri Bakanı Jose Antonio Alonso, PSOE'nun 25, Halk Partisi'nin (PP) 23, İspanya'nın özerk bölgelerinde faaliyet gösteren küçük partilerin kurduğu ittifaklardan ”Galuesca”nın 3, “Avrupa Koalisyonu”nun 2, “Halkların Avrupası”nın da 1 parlamenter çıkardığını söyledi.İspanya'da 14 Mart'ta yapılan genel seçimleri kazanan PSOE, AP seçimlerini de kazanırken, 1999 yılındaki seçimlerde AP'de 24 (yüzde 35.28 ) olan parlamenter sayısını 25'e (yüzde 43.3) çıkartı. Ana muhalefet partisi PP'nin 1999'da 27 (yüzde 39.70) olan parlamenter sayısı ise bu seçimde 23'e (yüzde 41.2) düştü.MACARİSTANMacaristan'da Avrupa Parlamentosu seçimlerinden zaferle çıkan Genç Demokratlar Partisi'nde (FIDESZ) bayram havası esiyor. Ülke genelinde yüzde 38.47 gibi düşük bir katılımla yapılan seçimlerde yüzde 47.41 oy alarak 12 milletvekili çıkaran FIDESZ birinci parti oldu. Koalisyonun büyük ortağı Macar Sosyalist Partisi (MSZP) yüzde 34.31 oy ile 9 milletvekili çıkarabildi. Hükümetteki diğer parti Hür Demokratlar (SZDSZ) ise yüzde 7.72 oy alarak parlamentoda 2 sandalye kazandı. Macar Demokrat Forum Partisi (MDF) yüzde 5.33 oy alarak 1 milletvekili çıkardı. Seçime en fazla katılımın olduğu kent başkent Budapeşte oldu. Budapeşte'de seçmenlerin yüzde 49.52'si oy kullandı. Macaristan'da seçime en az katılım yüzde 30.46 ile Szatmar-Bereg eyaletinde oldu.�