Avrupa capinda ormancimiz

Osman Kahveci Avrupa'nin en buyuk ormancilik odulunu aldi.

Avrupa'nin en buyuk ormancilar odulu Georg Ludwig Hartig bu yil ilk kez uluslararasi bir kimlik kazandi. Alman ormanciliginin babasi Prof.Hartig'in ilkelerini benimseyen Orman Yuksek Muhendisi Osman Kahveci doganin dengesini koruyan cok yonlu, cagdas ormancilik felsefesiyle bu odule layik gorulen ilk yabanci oldu.

O kendi kendisini yetistiren, basarisi sinirotesine ulasan, ormanciligimiza farkli, taze bir soluk getirdiginden adi ‘‘kafa karistiran’’a cikan odullu muhendisimiz. Orman Genel Mudurlugu Silvikultur Dairesi Baskanligi Sube Muduru Osman Kahveci tabiatin dengelerini ve ulusal cikarlari gozeten cagdas ormancilik tezi ve calismalariyla Avrupa'nin en basarili ormancisi ilan edildi ve Georg Ludwig Hartig Odulu'nu ulkemize getirdi.

Kimdir bu siradisi ormancimiz? Rahmetli Adnan Kahveci ile herhangi bir akrabaligi yok. Boyle bir yakinliktan gurur duyacagini, cok degerli bir teknokrat oldugunu soyluyor. Dogum yeri Karabuk'un Akoren koyu. Ormanla hasir, nesir, topragina bagli bir aileden geliyor. 1950'li yillarda hayli populer olan Orman Muhendisligi Fakultesi'ne en yuksek puanla giriyor. Almanca'yi kendi cabasiyla ogreniyor, Baden Wurtemberg'de mesleki calismalar yapiyor. Ikinci Dunya Savasi'ndan sonra universitelerimizde ders veren Alman profesorler ormanciligimizi yonlendiriyor. Kahveci de toprak, su dengesini gozeten, odun ithalatina gerek birakmayan cok yonlu ormanciligi ilke ediniyor.

Osman Kahveci'nin ‘‘bir kivilcim’’ diye niteledigi, universitelerde ilgi ceken calismalariyla gelen odul nedir? Prof. Georg Ludwig Hartig Alman ormanciliginin babasi. Berlin Orman Fakultesi'ni, orman teskilatlarini kurdu, yeni teknikler gelistirdi ve ozellikle ormanlarin devamliligini gelistiren felsefesiyle tanindi. Cok sayida bilim adaminin uye oldugu vakfi 1980'lerde kuruldu. Her iki yilda bir en basarili ormanciyi odullendiriyor. Alman Ormancilar Birligi'nin 100'ncu yuzuncu kurulus etkinlikleri cercevesinde odul ilk kez yabancilara da acildi.

Alman meslektaslari ve dostlari calismalarini yakindan izledikleri ve takdir ettikleri Kahveci'yi derhal aday gosterdi. Torende Freiburg Universitesi Bolum Baskani Prof.Dr. Jurgen Huss, ‘‘Yakin dostum Kahveci, Turkiye'deki traslama agirlikli calismalarin sona erdirilmesi, cok yonlu ormanciliga geciste, erozyona ugrayan Karadeniz sahillerinin rehabilitasyonunda buyuk katkilarda bulunmustur. Toprak ile su dengesini koruyan calismalari tum Avrupa'da dikkatle izlenmektedir,’’ diye ovdu. Turk-Alman ormancilik isbirligi 1988'de Alman teknik heyetinin gelmesiyle basladi ve Zonguldak pilot bolge secildi. Genc Karadeniz ormanlari Alman Alpler'iyle buyuk benzerlik gosterdiginden calismalar hizla ilerledi.

Kahveci, bozulan ormanlarin rehabilitasyonu ile de ozel olarak ilgileniyor. Bunlar agaclarin tepe catilarinin topragi ortme orani yuzde 10'un altindaki alanlardan olusuyor. Genelde yerlesim yerlerine en yakin yerler, duzensiz ve usulsuz faydalanmalar, asiri otlatmalarla telef olmuslar. Son envanter bilgilerine gore bozulan ormanlar 10 milyon hektar, yani yaklasik orman alanimizin yuzde 50'sini kapsiyor. Kahveci'nin bu konudaki onerileri soyle siralaniyor: ‘‘Buralarda toprak bozulmamistir ve yeniden orman olusturulabilir. Bozulmus ormanlardaki agaclarin kalitesi bozuk olsa da yillara direnmistir. Bunlara yeni ilaveler yapilabilir. Lokal ve soylu irklar, biyolojik ve genetik cesitlilik korunabilir.’

Bini askin ormancinin cekistigi Schwerin'deki konferans merkezinde bir Turk'un adini anons ettirmek gurur vericiydi. Kahveci, Hessen Eyaleti Orman Genel Muduru ve Prof.Georg Ludwig Hartig Vakfi Yonetim Kurulu Uyesi Wolfgang Dertz'den odulunu aldi.

Dogaya yakin-uygun ormancilik

Orta Avrupa'da ormanlara uzun yillar salt odun kaynagi olarak bakildi ve rastgele mudahaleler sonucu ekolojik denge bozuldu. Bunun uzerine dogayi on planda tutan, ormanlardan cok yonlu faydalanmayi, bilgiyi ve ilgiyi esas alan felsefe benimsendi. Ormanlarin sadece odun saglamadigi, topragi, suyu korudugu, oksijen sagladigi, dinlendirdigi, turlu, cesitli canlilariyla bir zenginlik oldugu hatirlandi. Isletmecilik ruhu, derinlik kazandi ve dogaya uyumlu ormanciligin daha akilci oldugu anlasildi. Klasik ormancilik ayni yasta ormani ve topyekun traslamayi esas alir. Kahveci tam tersini savunuyor ve degisik yasta ormanlar, odun disinda diger fonksiyonlarin onceligi ve bozuk alanlarin iyilestirilmesi uzerinde calisiyor. Jeolojik yapi itibariyla toprak-su dengesi hassas oldugundan Turkiye'nin yuzde 80'i erozyon tehdidi altinda. Geleneksel ormancilik yerine 7 iklim bolgesine gore ulkemizi orman yetistirme bolgelerine ayirmak, ormandan yararlanma onceliklerini ortaya koyup, sistemlerin gelistirilmesi gerekli. Ormanlarimizdan tam kapasite faydalanmak icin mevcut planlarin aksine yuzde 75 bakim ve yuzde 25 genclestirme yapilmali. Sarp ve bol yagisli Karadeniz bolgesinin erozyona acik olmasi nedeniyle genclestirme yani traslamalardan kacinilmali.

‘Ayni yasta, tek tabakali orman kurmaktan yani klasik ormanciliktan vazgecilmelidir. Boylece yilda 3-4 milyon metrekup odun ithalatina da gerek kalmayabilir. Almanlar bu konudaki projelerimle cok ilgilendiler ve az gelismis ulkelere pazarlamak istiyorlar. Teknik alt yapimiz var. Degerlendirebiliriz ve orman turizmi baslatabiliriz’’