Avrupa bankaları yeni krizin tohumunu ekiyor

Bloomberg'de yayımlanan haber analizde, en az 353 Avrupalı bankanın 2007 yılı başına göre daha büyük hale geldiğine işaret edilerek, bunun yeni finansal krizin 'tohumlarını attığına' dikkat çekildi.

Analizde  BNP Paribas SA, Barclays PLC ve Banco Santander gibi üç büyük bankanın krizden güçlenerek çıkanlar arasında olduğu belirtildi.

Avrupa Birliği'ndeki ülkelerde bir dönem gazete manşetlerini hükümetlerin kurtarma programına tabi tutulan bankaların küçültülmesiyle ilgili başlıklar süslemiş ancak düzenleyici kurumlar batmak için çok büyük olduğunu düşünülen şirketler ile devlet yardımı almayan işletmelere dokunmamıştı.    

YENİ KRİZİN TOHUMLARI

Haber analizde konuyla ilgili görüşlerine yer verilen Londra merkezli Finansal Yenilikçilik Araştırmaları Merkezi uzmanlarından David Lascalles, "Gelecek krizin tohumlarını ekiyoruz....Son iki yılda yaptığımız şey bankaları daha büyük hale getirmekten ibaret. Bu gerçekten dönemin gerektirdiklerinin tersine bir durum" dedi.

Analizde, bankaların bilançolarındaki bu büyümenin arkasında yaşanan kredi balonu sırasında, yatırımlarda ve tüketici kredilerinde kullandırmak üzere sağlanan ucuz krediler bulunduğuna dikkat çekildi.

Bloomberg tarafından derlenen veriler, 2007 yılının başından beri Avrupa bankalarının ellerindeki varlıkların miktarının ortalama yüzde 25 arttığını gösterirken, bu oranın ABD'deki bankalarda yüzde 20 seviyesinde kaldığını ortaya koydu.

VARLIKLARDA KORKUTAN BÜYÜME

Bu döneme çarpıcı örnek olması bakımından İngiltere'deki Royal Bank of Scotland'ın (RBS) bilançosuna vurgu yapılan haber analizde, bu bankanın varlıklarında 10 yıl içerisinde yüzde 2 bin 914 oranında artış olduğuna işaret edildi.

RBS'in varlıklarındaki bu büyük artışta, 140 milyar dolar harcadığı şirket satın alımlarının önemini de vurgulayan Bloomberg, 2007 yılında satın alınan ve daha sonra tarihin en büyük banka kurtarma sürecini başlatan ABN Amro Holding NV birleşmesinin de bu durumda önemli payı olduğunu belirtti.

Yine aynı dönemde sahip oldukları varlıklar bakımından dünyanın en büyük bankası olan Paris merkezli BNP Paribas, bilançosunu yüzde 59 artırarak 3.5 trilyona çıkardı. Bu miktar Fransa'nın gayrisafi yurtiçi hasılasın yüzde 117'sine denk gelirken benzer şekilde artışlar Londra merkezli Barclays ve İspanyol Banco Santander'in bilançolarında da görüldü.

Barclays bu dönemde varlıklarının miktarını yüzde 55 artırarak 2.6 trilyon dolara çıkarırken, bu İngiltere'nin GSYİH'sinin yüzde 108'ine denk bir orandı. Bank Santander'de ise bu oran yüzde 30 oranında artarak 1.08 trilyon euroya çıktı ve bankanın varlıklarının değerini İspanya'nın toplam GSYİH rakamına yaklaşmasını sağladı.

KRİZİN AVANTAJINI KULLANDILAR

Analizde AB'nin, kurtarma programı kapsamında yardım almayan bankalar üzerinde yetkisinin bulunmadığına da işaret edildi.

BNP Paribas ve Santander gibi kurumların, rakiplerinin şirket alımlarına endişeli yaklaşmasının avantajını kullandığı ifade edildi. Analizde ayrıca Avrupa'nın en büyük 100 finansal kuruluşun 38'inin 2009 başındakinden daha fazla varlığa sahip olduğunu da kaydedildi.

London School of Economics'te finans ve kurumsal yönetişim konusunda dersler veren uzman Tom Kirchmaier de bankaların gidişatının tehlikesine işaret etti. Kirchmaier, finansal kriz sonrasında büyük şirketlerin, özellikle küçük Avrupa ülkelerinde ekonomiye büyük risk oluşturduğu gerçeğinin ortaya çıktığını söyledi.

Kirchmaier sözlerini şu şekilde sonlandırdı: "Eğer başka bir sistemik şok yaşarsak ve bu büyük bankalardan biri ya da birkaçı batacak olursa, bazı küçük ülkelerin kayıplarını ikinci kez telafi edeceğine yönelik ciddi endişelerim var."