Mesude ERŞAN / Sefa ÖZKAYA
Oluşturulma Tarihi: Ağustos 17, 2001 01:40
Deprem felaketinin ikinci yıldönümünde İstanbul Sağlık İl Müdürlüğü'nün Avcılar'da oluşturduğu Ruhsal Danışma ve Tedavi Merkezi'nin yaptığı anket korkunç bir gerçeği ortaya çıkardı. İlçede yaşayanların yüzde 15'inin psikiyatrik tedaviye ihtiyacı var.
İl Sağlık Müdürlüğü uzmanlarının ‘‘Post Travmatik Stres Bozukluğu’’ anketine göre ilçede yaşayanların yüzde 33.9'u çabuk kızma ve öfke patlamalarını hálá yaşıyor. Yüzde 15.6'sı ise deprem sonrası ortaya çıkan sıkıntı, huzursuzluk, uykusuzluk, yaşamdan zevk alamama, çabuk öfkelenme vs. gibi sorunlar nedeniyle tedaviye ihtiyaç duyuyor. Araştırmayı koordine eden Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'nden Doç. Dr. Oğuz Karamustalıoğlu, yüzde 15.6'lık gruba girenlerin ücretsiz verilen psikiyatrik tedavi için mutlaka başvurması gerektiğini, aksi halde sorunların kronikleşerek, 15-20 yıl sürebileceğini söyledi.
Müdürlükte dün basın toplantısı düzenleyen Sağlık İl Müdürü Dr. Osman Karaaslan, anket çalışmasının ilk turunda 9 bin 412, ikinci turunda 14 bin 464, üçüncü turunda ise 15 bin 180 kişinin tarandığını söyledi. Tarama ve değerlendirme çalışmalarının ardından 2 bin 3 kişinin merkezde tedavi altına alındığını belirten Dr. Karaaslan, bunların 140'ının tedavisinin sürdüğünü söyledi.
200 milyon dolara 20 bin insan kurtulur
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Deprem Mühendisliği Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mustafa Erdik, İstanbul'da 7.2-7.5 büyüklüğü arasındaki olası bir depremde ağır hasar görecek ve tamamen çökecek bina sayısının 5-6 bin civarında olduğunu vurguladı. Erdik, bu binalara 200 milyon dolar harcanarak yapılacak takviyeyle 20 bin insanın hayatının kurtulacağını söyledi.
Prof. Dr. Erdik, İstanbul'da 800 bine yakın binanın bulunduğunu belirterek, depremin ardından 2 yıl geçmesine rağmen kamu kurum ve kuruluşları ile özel şirketlere ait bazı binalar dışında güçlendirmenin finansman sıkıntısı nedeniyle yapılamadığını söyledi.
İstanbul'da olası depremde can ve mal kaybının ancak binaların önceden takviyesiyle azaltılabileceğini vurgulayan Prof. Dr. Erdik, şöyle konuştu:
‘‘7.2 ile 7.5 büyüklüğü arasındaki olası bir depremde ağır hasar görecek ve tamamen çökecek toplam bina sayısı 5-6 bin civarında. Bu binaların tamamen çökmesini önleyecek minimum takviyenin maliyeti 200 milyon dolar. Yapılacak takviye sonucunda 20 bin insanın hayatı kurtulacak. Takviye için harcanacak bu para, Türkiye'nin Gayri Safi Milli Hasılası'nın (GSMH) ancak binde biri kadar. Çok yüksek bir meblağ değil. Deprem bölgesinde evleri yıkılanlara 5'er bin dolar verildi. Eğer, her ev için deprem öncesinde 5 bin dolar harcansaydı ne mal, ne de can kaybı bu kadar olmayacaktı.’’
Marmara depreminin üzerinden 2 yıl geçmesine rağmen deprem korkuları, tamamen atlatılamadı, ancak ekonomik kriz nedeniyle gölgede kaldılar.
Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi Deprem Sonrası Ruhsal Sorunlar Destek Birimi uzmanı psikiyatrist Doç. Dr. Pakize Geyran, 17 Ağustos'un ardından kurulan birime, ilk 6 ayda depreme bağlı psikolojik yakınmalar nedeniyle toplam 1217 başvuruda bulunulduğunu söyledi. Doç. Dr. Geyran, ‘‘İnsanlar depremin etkilerini tamamen atlatmadı, ancak eski kaderci yaşam biçimine çekildi. Ekonomik kriz gibi başka akut problemler olduğu için, depremin psikososyal etkileri gölgede kaldı. Depremin etkilerini geçiştirdik, ama atlattık diyemem’’ dedi.
Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi Başhekimi Psikiyatrist Doç. Dr. Arif Verimli de, bu tür felaketlerde mal ve can kaybına uğramış insanların acılarının devam etmesi nedeniyle travma sonrası stres bozukluğunun sürdüğüne işaret etti.
Afet yönetim merkezi
Olası bir deprem ve afet durumlarında İstanbul'daki kurumların sevk ve idaresinin bir merkezde sağlanması için yaptırılan ‘‘İstanbul Afet Yönetim Merkezi’’ dün İSKİ Kağıthane Tesisleri'nde açıldı. Merkez 8.3 büyüklüğünde bir depreme dayanıklı olarak inşa edildi. 3.5 trilyon liraya mal olan ve 3 kattan oluşan merkezde, bir sığınak ve kesintisiz güç kaynağı ile uydu haberleşme sistemi yer alacak.
Kader değil
Uzmanlar, deprem korkusunun ve neden olduğu ruhsal travmaların insanları bunalıma sürükliediğine dikkat çekti. Ruhsal sorunları ‘‘kader’’ diye kabullenmenin yaygın ve yanlış olduğunu belirten uzmanlar, vatandaşlara ‘‘Tedaviden utanmayın’’ diye seslendi.