Atlara 3 ay ruam tatili

BÜYÜKADA’da ruam salgını nedeniyle 81 atın uyutulması sonrası İstanbul Valisi Ali Yerlikaya, İl Mahalli Çevre Kurulu üyeleri ile olağanüstü bir toplantı yaptı. Toplantı sonrası İstanbul Valiliği’nden yapılan açıklamada “Adalar ilçemizdeki tüm atların, ruam hastalığı test sürecinin tamamlanabilmesi için, faytonlara at koşulmasının insan, hayvan ve çevre sağlığı yönünden üç ay süre ile durdurulmasına, toplu taşıma hizmetlerinin aksamaması için İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nce gerekli tedbirlerin alınmasına” karar verildiği belirtildi. 2019 yılı sonbahar ruam taramasına tabi tutulan 1378 attan 81’inde hastalığa rastlanıldığı, hastalığın insanlara ve diğer hayvanlara bulaşma riski taşıdığı anlatıldı.

İZİNSİZ AHIRLAR YIKILACAK

Mahalli Çevre Kurulu kararları özetle şöyle sıralandı:

Ruam hastalığına sebep olan en büyük etkenlerin başında, gerekli hijyen şartlarını taşımayan, izinsiz, ruhsatsız yapılmış, hayvanların sağlıklı yaşam ve dengeli beslenmelerine yeterli olmayan ahırlar gelmektedir. İzinsiz ahırların tamamının yıkılmasına, Adalar ilçemize ivedi olarak karantina ahırı kazandırılmasına,

Ruam hastalığı nedeniyle, Adalar İlçe Hayvan Sağlığı Zabıtası Komisyonu kararı gereğince, tek tırnaklı hayvanların ilçeye giriş ve çıkışlarının yasaklanmasına,

Hastalıklı çıkan ve itlaf edilen 81 atın sahipleri hakkında, “insan, hayvan ve çevre sağlığını tehlikeye atmaktan” Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulmasına,

İSPARK ahırlarının, faytonların, durakların ve fayton güzergâhlarının temizlik ve dezenfeksiyon işlemlerinin, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Adalar Belediye Başkanlığı tarafından üç gün ara ile üç ayda periyodik olarak yapılmasına,

Uygun şartları taşımayan hayvan barınaklarında, açık alanlarda ve orman alanlarında başıboş dolaşan hayvanların sahiplerine idari para cezalarının uygulanmasına,

Faytonlarda çalışan sürücü, seyis, at sahipleri ve yakınlarının sağlık taramalarının İl ve İlçe Sağlık Müdürlüğü tarafından yapılmasına oybirliğiyle karar verildi.

FAYTON SORUNUNU ÇÖZMEK ÇOK MU ZOR

İSTANBUL’un tarihi ve kültürel sit alanı olan Adalar ilçesinde yıllardır gündemde olan fayton sorunu, 81 atın ruam hastalığına yakalanıp uyutulmasıyla birlikte yeniden gündemde. İstanbul Adaları Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Derneği üyesi Şahika Savran, sorunun son 5-6 yılda ortaya çıktığını ve faytonlara yönelik aşırı talepten kaynaklandığını söylüyor:

Faytonlarda fiyat ve tarife belirleme, ruhsat tescil belgeleri gibi tüm yetkiler UKOME’ye (Ulaşım Koordinasyon Müdürlüğü) yani İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı.

Atların adalara giriş çıkışları ve sağlık kontrolleri ise TC Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’nün sorumluluğunda.

Ölen atların gömülme işlemlerini Adalar Belediyesi gerçekleştiriyor.

YAZIN ADALAR’DA 1500 AT ÇALIŞIYOR

Aşırı fayton talebi var ve bunu yönetemiyorlar. Gelen turistler faytona binmek istiyor. Adalar’a yapılan turların içine ‘fayton gezisi’ ibaresi ekleniyor. Büyükada’da 226 tane, Heybeliada’da 30, Burgazada’da 20 fayton var. Yaz aylarında Adalar’da 1500’ü aşkın at çalışıyor. Burada metrelerce at kuyruğu oluyor.

Burada bu kadar at çalışırken bir hayvan hastanesi bile yok. Bunun yanında yasak olmasına rağmen plakasız trafiğe çıkan akülü araçların sayısı 4 bini geçmiş durumda.

Faytonlar, bisikletliler ve akülü araçların yarattığı trafik sebebiyle son iki yılda 20 bisikletli hayatını kaybetti.

Normal koşullarda elektrikli ya da akülü araçları yalnızca hasta ya da yaşlıların kullanmasına izin var. Ancak yaşlılar üzerinden adaya getirilen akülü araçların sayısı 4 bini aşmış durumda. Hatta geceleri 12 yaşındaki çocukların araçlarla yarış yaptığını görüyoruz.

FAYTONLAR TAMAMEN KALDIRILSIN

İSTANBUL Valiliği’nin faytonlara 3 ay yasak getiren kararı, önceki gün İstanbul Büyükşehir Belediyesi önünde, faytonların kaldırılması için eylem başlatan hayvanseverleri ikna etmedi.

Yaşam Savunucusu Platformu üyesi Sevil Baştürk: “Üç ayda bu hastalık bitmez. Bu konu, bugüne kadar insanlar ölmedi diye geçiştirilecek konu değil. Kökten çözüm olarak, faytonlar kalksın istiyoruz. Eylemimizin nihai hedefi bu. Atlar adaya motorlarla adeta köle gibi getiriliyor. Adada bir at veterineri bile yok. Ruam dediğin hastalık dünden bugüne olmaz. Sonuçta bir halk sağlığı sorunu var. Ölen atların yerine kaçak yollarla yenisi getiriliyor. Yaklaşık 14 kilometre etrafı bulunan ada ormanları at mezarlığı. Ortalık kemik kaynıyor. Hastalığın toprakta 10 yıl kaldığı söyleniyor. Biz Adalar’da hem ot hem mantar topluyoruz. Ahırların da temizlenmesi lazım.”

‘SON FAYTON KALKANA KADAR EYLEM’

İstanbul Vegan İnisiyatifi üyesi Onur Kavruk: “Son fayton kaldırılana kadar oturma eylemine devam edeceğiz. Benim hayalim elektrikli fayton. Nostalji odaklı dünyada faytonun olması bahane edilemez. Teknoloji çok daha çağdaş imkânlar sunuyor bize. Biz alternatif ulaşım aracı üretip dünyaya örnek olalım. Faytonların kaldırılması yönünde somut bir adım atılana kadar buradayız. İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, seçim öncesi imzaladığı ‘Oyumuz hayvanlar için’ kampanyasında ‘Atlı faytonları kaldıracağıma, yerine akülü araçları getireceğime ve faytondan kurtulan atların rehabilite edilmesini sağlayacağıma söz veriyorum’ demişti.”

Aktivist Azer Güney: “Atların Adalar’da varlığı ve ruam hastalığı aslında bir sonuçtur. Biz atların faytonlarda kullanılmasına karşıyız.”

BÜYÜKADA’DA GERGİNLİK

İSTANBUL Valiliği’nin üç ay faytona at koşmama kararının faytonculara tebliğ edilmesi üzerine gerginlik yaşandı. Saat 16.00’dan sonra çevik kuvvet polisleri faytonların bulunduğu alanı çevirerek girişi engelledi. Adalar Kaymakamı Mustafa Ayhan, duruma tepki göstermek için toplanan çok sayıda faytoncu ile görüşmek için meydana geldi.

Ada sakinleri de meydandaydı. 50 yıldır Büyükada’da yaşadığını söyleyen Ömer Çelik, “Faytonların durdurulması olumlu bir karar. Hastalık bulaşıcı. İster istemez insan tedirgin oluyor. Alternatifinin düşünülmesi lazım. Alternatifi getirilmeden durdurulması doğru değil. Adaya gezmeye gelenler ne kullanacak?” dedi. Esnaf Özden Şakar da “Bu hastalık insanlara da bulaştığı için tedirginlik var. Ahırların yanında köpek barınakları var. Köpekler aç kalınca ölen atların leşlerini yiyebiliyorlar. Buradan da diğer hayvanlara ve onları seven insanlara bulaşabilir” diye konuştu. (Aziz ÖZEN/İSTANBUL)

FAYTONCULAR DERNEĞİ ‘TATİL’E KARŞI: 1200 AT SERBEST DOLAŞIR

Büyükada Faytoncular Derneği Başkanı Hasan Ünal: “Faytonların 3 ay yasaklanması çok yanlış bir karardır. Bu işten 2 bine yakın insan ekmek yiyor. Fayton sahibi, nalcı, bakıcı, yemci ve ahırcılar var. İnsanlar atlardan kazandığı parayla evini geçindiriyor. Faytonlar çalışmaz ise insanlar atlara bakamazlar. Onları serbest bırakırlar. Yani yaklaşık 1200 at adalarda serbest dolaşmak zorunda kalır. Ruam ile mücadele ediliyor. Sağlam olan atlar var. Bu atlar ne olacak? Faytoncular kaçak yollarla at getiriyor. Görevliler buna göz yumuyor. Herkes nasıl getirildiğini biliyor. Anadolu’dan alınan atlar gece Kartal’da teknelere bindiriliyor ve adaya getiriyor. Buna engel olmadılar.”

ELEKTRİKLİ ARAÇLAR HAYATA GEÇİRİLECEK

İSTANBUL Büyükşehir Belediyesi (İBB) Ulaştırmadan Sorumlu Genel Başkan Sekreteri Orhan Demir Hürriyet’e yaptığı açıklamada şunları söyledi: “İBB Başkanı Sayın Ekrem İmamoğlu göreve başlayınca İBB konuyu çeşitli toplantılar ve çalıştay düzeyinde ele aldı. Hatta bir rastlantı olarak Adalar Belediyesi ile birlikte kalıcı çözüm için, bugün (dün) bir toplantı gerçekleştirildi. Atların sağlıklı koşullarda çalıştırılması, uygun güzergâhların tespit edilmesi, sağlık kontrollerinin düzenli yapılması, veteriner denetimi gibi her konu ele alındı. Önümüzdeki günlerde faytoncularla yeni bir görüşme yapılacak. Valiliğin son kararı çerçevesinde de ulaşımın kesintisiz yapılabilmesi için, elektrikli araçların kullanımı dahil olmak üzere, tüm mekanizmalar harekete geçirilecektir.”

ERDEM GÜL: BİR SEKTÖR VAR

ADALAR Belediye Başkanı Erdem Gül, fayton tartışmasıyla ilgili şu açıklamayı yaptı: “23 Haziran seçimi bittikten sonra ağustos sonunda Büyükada'da ulaşım çalıştayı yaptık. Bir sektör ve çalışanlar var, ekmek parası var, başka şeyler var. Ulaşım çalıştayında esas olarak bu konuşuldu. Faytoncular da görüşlerini paylaştı. Sivil toplum ve halk da anlattı. Bu mevcut sistemimiz sürdürülebilir değil şeklinde eğilim ortaya çıktı. Büyükşehir Belediyesi de teknik bir çalışma başlattı. Bu çalışma da son aşamasına geldi. Ocak ayı içinde kamuoyuna yeni bir şey söyleyeceğiz. Tahlil devam ediyor ama benim aldığım bilgiye göre ruam hastalığı 81 atla sınırlı.”(DHA)

ABANT’TA DA KARANTİNA

BOLU Valisi Ahmet Ümit, Abant Tabiat Parkı'nda fayton ve bireysel gezintilerde kullanılan 83 attan 8'inin ruam hastalığı görülme ihtimali üzerine karantinaya alındığını bildirdi. Ümit, Abant'ta 83 atın, faytonlarda ve bireysel gezinti amaçlı kullanıldığını, çalıştırılmaya başlamadan önce atlara Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü’nce ruam hastalığına karşı testler uygulandığını söyledi. Ümit, “Abant'ta çalıştırılan 83 attan 8'inde ruam hastalığı değil, ruam hastalığı olma tehlikesi tespit edildi. Bu atlar, şu anda karantina altında ve diğer atlardan ayrı tutuluyor. Bu atların kanları alındı, test için Ankara'ya gönderildi. En geç 3-4 gün içinde gelmiş olacak. Sonucuna göre de gerekli tedbirler daha net şekilde alınacak.” m AA

ATLAR RANTA KOŞUYOR

HER gün yüzlerce turist ağırlayan İstanbul’daki ‘Prens Adaları’ son günler yaşanan at ölümleri yeniden gündeme geldi. Geçmiş dönemde faytonlar çeken atlara eziyet edildiği, hayvanlarının ihtiyaçlarının tam olarak karşılanmadığı, fayton kullanımının yasaklanması gerektiği ifade edilmişti. Ancak bugüne kadar faytonların kaldırılması konusunda somut bir adım atılmadı. Biz de Büyükada’da ki fayton işletmecilerine ve faytonculara ulaştık.

YILLIK 300 BİN TL KAZANÇ

Büyükada’da 226 tane fayton bulunduğunu söyleyen bir fayton sahibi, “Bu işi kötü yapanlar var. Atlara iyi bakmıyorlar. Ancak bu işi herkes kötü yapmıyor. Faytonları kaldırmak istiyorlar ancak bizim ticari kaybımızı düşünmüyorlar. Faytonun ve atların özelliklerine göre satın almak isteyen kişi 400-500 bin TL’yi gözden çıkarmalı. Bu paraları almadan faytonculuğu bırakamayız” dedi. Diğer bir fayton sahibi de kazançları konusunda şu bilgileri verdi: “Faytoncular, yaz döneminde daha büyük iş yapıyor. Bu dönemde 600 bin TL’ye yakın kazanç sağlıyor. Bunun yaklaşık yarısı atların bakımı ve diğer masraflara gidiyor. Faytoncuya 300 bin TL kalıyor.”

FAYTON SAHİPLERİ ÇOK GÜÇLÜ

Yaklaşık 40 yıldır adada yaşadığını söyleyen eski bir faytoncu ise şöyle konuştu: “2016 sonlarında adalar karantina altına alınmıştı. At girişi yasaktı. Buradaki amaç at sayısını azaltıp bu işi sonlandırmaktı. Ancak 2018 sonuna doğru yeniden at girişine izin verdiler. Bu izinle yaklaşık 700 at bir anda adalara girmiş oldu. Bu girişin ardından adalardaki hayvanlarda her zaman görülenden daha çok sıkıntı görülmeye başladı. Buradaki fayton sahipleri çok güçlü. Ellerinde bir ticari araç olduğu için bunu kaybetmek istemiyorlar. Bu kadar yıl geçmesine rağmen bu işin sonlandırılamamasının sebebi de çok artan fayton ücretleri ve gelirleridir.

BİR ATA KAÇ PARA HARCIYORLAR

Bir atın bir yıllık bakım maliyetinin ne olduğu konusunda da bir at çiftliği ile temasa geçtik. Her türlü bakım ve yiyecek masrafları düşünüldüğünde iyi bakılan bir at için en az 100 bin TL harcanması gerektiği ifade edildi. Adada olan bir atın ise yıllık maliyetinin 50 bin TL’yi bile geçmediği, bu yüzden birçok atın şartlarının kötü olduğu ileri sürüldü. (Burak COŞAN)