Güncelleme Tarihi:
İstilacı bir karınca türü olan ateş karıncaları (bilimsel adıyla Solenopsis invicta), sel baskınlarına karşı müthiş bir çözüm bulmuş. On binlerce ateş karıncası selden kaçmalarına yardımcı olması için vücutlarını kullanarak yaşayan ‘sallar’ oluşturuyor.
Araştırmacılar, ateş karıncalarının tehlikeli sellerde nasıl hayatta kalabildiğini ve sadece kendi vücutlarını kullanarak nasıl canlı bir "sal" yarattığını ayrıntılarıyla ortaya koydu.
The Royal Society’de yayımlanan yeni bulgular, ısırdığında verdiği acı ve siyah-kırmızı renkleriyle bilinen Solenopsis invicta karıncalarının birbirlerine bağlanıp sürekli şekil değiştiren bir yapı oluşturduğunu gösteriyor. Çalışmanın yazarlarına göre ateş karıncaları dış iskeletlerini birbirine bağlayıp koşu bandı benzeri bir yapı oluşturarak kuru araziye ulaşıyor.
LiveScience’a göre, bu ateş karıncası türünün 300.000 işçiye ulaşabilen kolonileri var. Bu kolonilerin üyeleri vücutlarıyla oluşturdukları sallarla haftalarca suda yüzebiliyor çünkü dış iskeletleri doğal bir su itici ve dış dokuları hava kabarcıklarını yakalayabiliyor.
Uzmanlar 3.000 ila 10.000 adet karıncayı, ortasında bir kamış olan, içi su dolu bir kaba koyup davranışlarını gözlemledi.
Araştırmacılar bir grup karıncanın aşağıdan yukarıya doğru dolaşan ana köprüyü oluşturduğunu, diğer grubun ise aşağıdaki karıncaları desteklemek için salın üzerinde yürüdüğünü gözlemledi.
Çalışmanın yazarlarına göre mesafe biraz uzak olsa bile 'koşu bandı' olarak bilinen yöntem, karıncaların kuru araziye ulaşmalarını sağlıyor.
Araştırmacılar, çalışmada, "Karınca salları, aktif bir karınca tabakasının üzerinde serbestçe yürüdüğü, birbirine bağlı karıncalardan oluşan, yüzen, yapısal bir ağdan oluşur" ifadelerini kullandı.
Araştırmacılar ayrıca tırmanmayı engellemek için karıncaların geçemeyeceği bir madde olan talk pudrasını kabın üzerine koyarak bir test daha yaptı. Bir süre bocaladıktan sonra, karıncalar talk pudrasına rağmen bu mükemmel yapıyı bir kez daha oluşturmayı başardı.
Görüntü izleme ve bilgisayar modellemesini kullanan araştırmacılar, hangi parçaların hareket ettiğini belirlerken, salın hangi kısımlarının sabit olduğunu da deşifre edebildiler.
Indeed! But you have to admit ant are pretty incredible colony dwellers. They even make there own rafts! https://t.co/s4P0e2lKZm
— Cindi🌹🏳️🌈🦀🥑🍣🥃🥂⚾️ (@CindiLewis9) August 28, 2017
Koşu bandı modeli halen açıklaması zor bir olgu ve uzmanlar tarafından ilk kez gözlemlendi. Çalışmanın yazarları "Bu çıktılar, bildiğimiz kadarıyla, mevcut literatürde ne belgelenmiş ne de açıklanmıştır" dedi.
Karınca türleri sel gibi yuvalarının bozulmasına yol açan doğal felaketlerde birlikte hareket ederek sorunun üstesinden gelip hayatta kalabiliyor. Örneğin, 2017'de Amerika Birleşik Devletleri'nin Teksas eyaletinin Houston şehrinde Harvey Kasırgası büyük bir sel felaketine yol açmıştı. İşte bu sel felaketi sırasında ortaya çıkan olağanüstü görüntü internette oldukça ilgi görmüştü.
Daily Mail'in aktardığına göre, Eylül 2020'de de Tropical Storm Beta'nın sonucunda yaşanan toprak kaymasının ardından, Teksas'ın League City kentinde sel sularında yüzen iki büyük karınca yığını görüldü.
Karınca kolonisinin birbirlerine tutunarak karşı karşıya kaldıkları durumdan kurtulmak için salımsı bir yapı oluşturması oldukça ilginçti.
And look, guys. The ants are now just feet from house. pic.twitter.com/rt2aU7Uvm3
— Mike Hixenbaugh (@Mike_Hixenbaugh) August 28, 2017
100 SANİYEDE YAPIYORLAR, HAFTALARCA HATTA AYLARCA BÖYLE KALABİLİYORLAR
Georgia Teknoloji Enstitüsü tarafından yapılan araştırmaya göre ateş karıncaları, ayaklarından salgıdıkları özel yapışkan bir sıvı sayesinde birbirlerine yapışıp inanılmaz yapılar yaratabiliyorlar. Sel felaketinden kendilerini korumak için kullandıkları koşu bandı modelini 100 saniye gibi kısa bir süre içerisinde oluşturan ateş karıncaları, yaşayabilecekleri yeni yerler keşfedinceye kadar bu sal yapısı sayesinde haftalarca hatta aylarca su üstünde yaşayabiliyor.
HEM DAYANIKLI HEM ESNEK
Enstitü profesörlerinden David Hu ve çalışma arkadaşları ateş karıncalarının bu salları inşa ederken karıncaların her birinin vücut ağırlıklarının yaklaşık 400 katında bir kuvvet ile birbirlerine tutunduklarını keşfettiler. Bu bir insan için ortalama 2 tır ağırlığında bir kuvvetin ortaya çıkmasına denk demek. Yuvalarına su girmeye başlayan karıncalar hızlı bir şekilde organize olup hayatlarını kurtaracak bu salı yapıyorlar.
That's a floating mass of fire ants and it made my hair stand on end. #houston #harvey https://t.co/75inwXo7Nu pic.twitter.com/O3RUVbox0J
— Peter Bonilla (@pebonilla) August 28, 2017
MÜTHİŞ BİR DİSİPLİN İLE ÇALIŞIYORLAR
Yuvaları suyun altında kalınca boğulmamak için tüm koloni canla başla çalışıyor. Kendi vücutlarıyla oluşturdukları sal suyun içinde giderken karıncaların neredeyse yarısı suyun altında, diğer yarısı da suyun üstünde bulunuyor.
SALIN ORTASINDA DURAN KRALİÇE ISLANMIYOR
Koloni, kraliçeyi ve larvaları salın ortasına yerleştiriyor. Böylece üstte kaldığı için ıslanmıyorlar. Alttaki karıncaların ince tüyleri hava tuttuğundan diğerleri de suda batmıyor.
Salı oluşturan karıncalar sürekli yer değiştiriyor, tıpkı bir koşu bandı gibi… Bu sayede tek bir karınca bile suyun altında uzun süre kalmıyor. Islandıkları zaman da vücutlarındaki ince kıllarla tuttukları küçük hava kabarcıkları sayesinde bir süre suyun altında hayatta kalabilme özelliğine sahipler.
KÜÇÜK KARINCALARIN ÖNEMİ BÜYÜK
Küçük karıncaların da bu oluşumda yeri çok önemli… Araştırmacılar büyük karıncaların çevresindeki boşlukları doldurarak salın içine su sızmasını engelliyor. Kendilerine yeni ve güvenli bir yaşam alanı bulana kadar günlerce hatta aylarca bu şekilde su üstünde kalabiliyorlar.
20 CM SALDA 12 BİN KARINCA VAR
Eğer salda bir boşluk hissedilirse yüzlerce karınca hızlıca köprü oluşturuyor ve tamir ediliyor. Bugüne kadar araştırmacıların kaydettiği en büyük salın çapı 20 cm kadardı. Bu büyüklükteki bir salda ortalama 12 bin kadar karınca olduğu tahmin ediliyor.
SALA DOKUNAN YANIYOR
Araştırmacılar bu karınca sallarını bir çubuk yardımı ile dürtüp ayırmaya çalıştıklarında çok daha kuvvetli bir şekilde kenetlendiklerini, ayrıca yukarından baskı yapıldığında ise hava koruması sayesinde baskı kalkınca salın tekrar yukarı çıktığını gözlemledi.
Ateş karıncaları normalde de saldırgan bir yapıya sahipler ancak bu salları yaptıklarında onlara yaklaşmak oldukça tehlikeli olabilir çünkü yaşadıkları olağanüstü durumdan dolayı tetikteler ve her an alarm durumundalar.
Yaptıkları bu sallar dışarıdan bakıldığında toprak ve çamur birikintisine benzer çünkü bu karıncaları yemek isteyen yırtıcılara karşı kendilerini kamufle ediyorlar. Oldukça dayanıklı bir yapıya sahip olan ateş karıncaları, ısırdığı zaman uzun süre geçmeyen bir acı veriyor. Zaten isimleri de bu yanma hissinden dolayı ateş karıncası... Yani deyim yerindeyse dokunursanız yanarsınız.