Atatürk'ün Çanakkale SavaÅŸları sırasında el yazısıyla yazdığı 19'uncu Fırka Emri deÅŸifre edildi

Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi, geçen ay Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'un katılımı ile düzenlenen törenle hizmete açıldı. Merkezde Çanakkale Savaşları'na ait birçok özel belge, arşiv, koleksiyon kitaplar yer alıyor. Merkezin dikkat çeken belgeleri arasında bir koleksiyonerin bağışladığı 19'uncu Fırka Emri de bulunuyor. Mustafa Kemal Atatürk'ün 107 yıl önce Çanakkale Savaşları sırasında yarbay rütbesi ile kendi el yazısıyla yazdığı, Kemalyeri Karargahı'ndan; Kuzey Grubu Kumandanlığı, 16’ncı Fırka Kumandanlığı, Sağ, Sol, Merkez ve Kabatepe Grubu kumandanlıkları, Topçu Kumandanlığı, Süvari 25’inci Alay Komutanlığı, 13’üncü Alay Kumandanlığı ve Baştabipliğe gönderdiği 19'uncu Fırka Emri, uzmanlarca deşifre edilip, araştırmacıların hizmetine sunuldu.

Ä°ÅžTE 19'UNCU FIRKA EMRÄ°'NÄ°N DETAYLARI

Mustafa Kemal Atatürk'ün 11 Mayıs 1915 tarihli 19'uncu Fırka Emri'nde şu ifadeler yer alıyor:
"Bütün cephelerdeki vaziyetlerde değişiklik yoktur. Düşmanın bütün harp hattımız üzerinde geceleri yakından keşif yapmakta olduğu anlaşılmakta ve daima tedbirli bulunarak, dikkatli ve cesur keşif kolları oluşturularak düşmanın durumu keşfedilecek, düşmanın keşif kollarımızı esir etmemesine dikkat edilecek ve keşfine engel olunacaktır. Düşman yakınında bulunan siperler, fazla askerle işgal edilecek şekilde bir an önce uzatılıp genişletilecektir. Sabahleyin, Kabatepe civarındaki topçularımızın yaptığı atışta mermilerin, Arıburnu İskelesi'ne ve civarındaki kayıklara isabet ettiği ve öğleden sonra düşmanın Arıburnu İskelesi'nden 2 duba ve 6 istimbotla yaralılarını taşıdığı ve Kemikli Jandarma gözetleme postasından bildirilmiştir. Bugün Kemalyeri'ndeki karargahı teşrif buyuran Başkomutan Vekili Paşa Hazretleri, muharebe vaziyetimiz hakkında takdir buyurmuşlar ve hepimizi göstermiş ve göstermekte olduğumuz kararlılık, sabır ve cesaretten dolayı tebrik etmiştir."

SÄ°PERLERÄ°N UZATILMASINI Ä°STEMÄ°Åž

Arıburnu Kuvvetleri Kumandanı olduğu dönemde Mustafa Kemal Atatürk'ün kendi el yazısı ve ıslak imzası ile kaleme aldığı belge ile ilgili bilgi veren Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi Teknik Uzman Elerki Özgün Fidan, "Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi'nde Mustafa Kemal Atatürk'e ait çok özel imzalı belgeler var; emirler yer alıyor. Bu belgelerde birinde 4 ana başlıktan bahsedebiliriz. Bunlar içindeki en önemlilerinden biri; Enver Paşa'nın harp alanını ziyaret etmesi ve buradaki düzenden çok memnun olduğunu bildirmesi. Bir diğeri de kolluk kuvvetlerinin siperlerde almış olduğu güvenlik önlemlerin artırılmasına ve siperlerinin uzatılmasına ilişkin verdiği emirler" dedi.

'BU BELGE BİRÇOK ARAŞTIRMACIYI HEYECANLANDIRDI'

Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir ise söz konusu belgenin birçok araştırmacıyı heyecanlandırdığını söyledi.

Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi'nin Çanakkale Savaşları ile ilgili birçok belgeyi bünyesinde barındırdığına dikkati çeken Kaşdemir, "Çanakkale Muharebeleri ile alakalı çok zengin bir külliyata sahip, çok özel belgelerin, arşivlerin, koleksiyon kitapların olduğu bir merkez haline geldi. Merkez, şu an Çanakkale Savaşları araştırmacıları ne ararlarsa bulabilecekleri bir yer. Çok uzun yıllara şahitlik etmiş. Çanakkale gibi ruhu olan bir şehirde, ruhu olan tarihi bir binada, çok anlamlı bir kütüphane ve araştırma merkezi oluşturduk. Çok yakın bir zaman önce Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'un katılımıyla açmış olduğumuz bu merkez, bütün Çanakkale meraklılarının ilgisini cezbetti. Çok yoğun bir şekilde araştırmacılar gelmeye başladı. Gerçekten hem sahip olduğumuz kitaplar hem çok özel belgeler hem haritalar ve Çanakkale ile alakalı birçok materyal, şu an bu araştırma merkezinde ilgililerin istifadesine sunulmuş durumda. Bununla birlikte çok özel mektup ve belgelerimiz de var. Özellikle Çanakkale kahramanı ve Kurtuluş Savaşı'mızın başkomutanı olan ve Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'e ait imzalı belgelerin ve emirlerin olduğu bölüm ilgi çekmekte. Bununla birlikte birçok komutanımızın hatıratı, mektubu yine burada sergilenmekte" dedi.

BÃœTÃœN BELGELER DÄ°JÄ°TAL ORTAMDA

​Merkezdeki tüm belge ve kitapların dijitalleştirildiğini söyleyen Kaşdemir, "Alan Başkanlığı olarak hem orijinal belgelere sahibiz hem de teknolojik gelişmelere ayak uyduruyoruz. Şu an dijital çağdayız. Biz de buradaki bütün belgeleri dijital ortama aktardık. İsteyen gelip burada araştırmasını yapabiliyor, isteyen de oturduğu yerden bu belgelere erişim imkanına sahip oluyor. Tarihi Alan Başkanlığı olarak Çanakkale Savaşları'nı daha iyi anlatmak, daha çok insana aktarmak, Çanakkale ruhunu gelecek kuşaklara aktarmak gibi sorumluluğun bilinciyle çalışmalarımıza devam ediyoruz" diye konuştu. 

Â