Aşure günü için geri sayım: 2019 aşure günü ne zaman?

Müslümanlar için mübarek olan Muharrem ayına girilmesiyle beraber Aşure günü de merak konusu oldu. İslam dininde önemli bir yere sahip olan aşure günü, hicri yeni yılın ilk günlerinde gerçekleşmektedir. Muharrem ayının 10. günü, aşurelerin yapıldığı ve çevreye dağıtıldığı günü ifade etmektedir. Peki, aşure günü ne zaman idrak edilir? Aşure gününde neler yapılması gerekir? İşte, o konu hakkında bazı bilgiler.

AŞURE NE DEMEK?

Arapça kaynaklarda tam olarak "Aştıra" şeklinde geçen bu kelimeyi, on sayısı ile ilgili olan "aşr" ve "aşir" veya develerin güdülmesiyle ilgili "ışr" kökünden türemiş bir kelime kabul edenler olduğu gibi, Arapça'da "Faula" vezninin bulunmadığını ileri sürerek İbranice'den
geldiğini söyleyenler de vardır. Fakat alimlerin çoğu bu görüşe katılmamakta, kelimenin Arapça asıllı olduğunu benimsemektedirler. 

AŞURE GÜNÜ NEDEN ÖNEMLİDİR VE O GÜN NE OLMUŞTUR?

Bu günde gerçekleştiği varsayılan olayların başlıcaları şunlardır:

• Hz.Adem'in tevbesinin bu günde kabul edildiği,
• Nuh (as)'ın gemisinin bu günde Cudi dağı tepesine oturduğu ve inananların kurtulduğu, bu sebeple şükür orucu tutulduğu,
• Hz.Musa ve İsrailoğullan'nın, Firavun'un zulmünden bu günde kurtuldukları,

Bunlardan başka Hz.Yunus'un balığın karnından kurtulduğu gün, Hz.Musa ve Hz.İsa'nın doğdukları gün, Hz.Süleyman'a mülkün verildiği gün, Arapların atası Hz.İbrahim'in doğduğu gün gibi yakıştırmalar da vardır. Ancak bunlar dini kaynaklarda yer almamaktadır.

AŞURE GÜNÜ NE ZAMAN?

Müslüman Türklerin dînî halk geleneğinde önemli bir yer tutan aşûre, aynı zamanda Muharremin onuncu günü (9 Eylül Pazartesi günü) başlamak üzere, daha sonraki günlerde de özel merasimle pişirilip dağıtılan tatlıya isim olmuş ve sosyal dayanışmaya önemli katkılarda bulunmuştur. Çok eskiden beri devam eden aşûre aşı, Osmanlılar döneminde sarayda da pişirilmiş, “aşûre testisi” adı verilen özel kaplarla da saray dairelerine ve halka birkaç gün süreyle dağıtılmıştır. 

AŞURE GÜNÜ NELER YAPILMALIDIR?

Aşure gününde birçok bakliyatın bir araya gelmesiyle oluşan aşure dışında, bu hafta kapsamında oruç da tutulmaktadır.

Resûl-i Ekrem (s.a.s.), “Âşûrâ günü tutulan orucun, bir önceki yılın günahlarına kefaret olmasını Allah’tan ümit ediyorum” buyurmuş, Âşûre gününe, Muharrem’in dokuzuncu veya on birinci gününü de ekleyerek iki gün oruç tutmayı müminlere tavsiye etmiştir.

İslam tarihinde Hz. Peygamber ve Müslümanların tuttukları ilk oruç, aşure orucudur. Cahiliye Dönemi’nde başta Kureyşliler olmak üzere bazı Arap kabileleri de bu orucu tutmaktaydılar. Hatta Peygamber Efendimizin hicretten önce Mekke’de Aşure orucu tuttuğu gibi hicretten sonra Medine’de de bu orucu tuttuğu rivayet edilmiştir.

AŞURE NASIL YAPILIR?

Geleneksel tarife göre aşure, tahıl, baklagiller, meyve ve tohumlardan oluşan 41 çeşit malzeme içermeli. En önemli malzemesi buğday olan aşurenin malzemeleri bölgelere, bazen de kişisel zevklere göre değişiklik gösteriyor. Beyaz fasulye, nohut, kuru bakla ve kuru börülce de konuyor. Bazıları buğday yerine pirinç, şeker yerine pekmez kullanıyor, sakız, anason katanlar bile var. Üzeri kavrulmuş susam, badem, fındık, ceviz, kuşüzümü, nar taneleriyle süslenen bu nefis tatlı, bölgeden bölgeye, hatta aileden aileye farklılık gösteriyor. 41 çeşit malzemenin teminindeki zorluk nedeniyle daha az malzemeyle de yapılabiliyor. Bu durumda tüm besinlerin özü olduklarına inanıldığı için bir tutam tuz, biraz bal ve azıcık sütün bütün eksikleri tamamladığına inanılıyor.

Aşure tarifi malzemeler: 2 su bardağı aşurelik buğday 2,5 su bardağı toz şeker 1/2 su bardağı kuru fasulye 1/2 su bardağı nohut 1/2 su bardağı sarı üzüm 5-6 adet kuru kayısı 8-10 bardak kaynamış su

Süsleme için:
Nar içi
Badem (kabuğu soyulmuş)
Fındık
Kuş üzümü
Ceviz

Aşure tarifi hazırlanışı:

Bir gece önceden buğdayı iyice yıkayıp bir taşım kaynatın. Üstündeki köpüğünü alıp, kaynamış suyun içinde bir gece bekletin. Nohutu ve kuru fasulyeyi de ayrı kaplarda su içinde bekletin. Kayısı, incir, sarı üzüm ve kuru üzümleri ayrı kaplar içinde ıslatıp bekletin. Pişirme günü Nohutu, kuru fasulyeyi ve buğdayı ayrı kaplarda haşlayın. Kayısı ve inciri kesip, üzümü de ayrı kaplarda bir taşım kaynatarak haşlayın. Nohut ve kuru fasulyeyi kaynattıktan sonra kabuklarını çıkarın. Buğday yumuşayınca nohutu ve kuru fasulyeyi ekleyip, hepsini pişireceğ-iniz büyüklükte bir tencereye alın.8-10 bardak kaynamış suyu, yaklaşık 3-4 parmak üstünü geçecek kadar buğdayın üstüne ekleyin ve kısık ateşte 30-45 dakika arası pişirin. Yıkanmış ve haşlanmış kuru meyvelerin suyunu süzüp keserek aşurenin içine atın. Şekeri eklemeden önce tadına bakıp istediğiniz miktarda ekleyin. Tercihen 2,5 su bardağı toz şekeri karıştırarak iyice yedirin. Şeker tamamen eriyince ve aşurenin kıvamı koyulaşınca ateşten alın.Aşureyi ılıyınca kaselere paylaştırın. Dibine çökmemesi için soğuyunca süsleyin.Aşurelerin üstüne önce tarçın serpin, sonra fındık, tuzsuz badem, ceviz, dolmalık fıstık, temizlenen nar taneleri ve kuş üzümünü ekleyin.