Askerlikte yeni dönem: 130 bin askere erken tezkere

Zorunlu askerlik süresini altı aya indiren yasa yaklaşık 130 bin askere erken tezkere yolunu açtı, 460 bin bakaya ve yoklama kaçağına da bir defaya mahsus kurasız bedelli askerlikten yararlanma hakkını getirdi. Bir aylık temel eğitimle bedelli askerlik için peşin ödenecek miktar ise 31 bin lira olarak belirlendi. Osmanlı İmparatorluğu’nun dağılmasından sonra 1927’da düzenlenen askerlik modeli, 92 yıl sonra Cumhuriyet döneminin en kapsamlı değişikliğine uğradı.

Değişiklikler şöyle:

Yeni yasaya göre erbaş ve erler için hizmet süresi 12 aydan 6 aya indi.

Asteğmen rütbesindeki yedek subaylar ile ‘astçavuş’ rütbesiyle Türk Silahlı Kuvvetleri’ne (TSK) yeni giren yedek astsubaylar 12 ay maaşlı hizmet yapacak.

Üniversite mezunları için ‘kısa dönem’ askerlik kaldırıldı. Bunun yerine ‘bedelli’ kalıcı oldu.

Saklı, yoklama kaçağı ve bakaya olmamaları şartıyla, 31 bin lira karşılığında bir aylık temel eğitim alan herkes askerliklerini yapmış sayılacak. Dövize veya enflasyona bağlı olmayan bu bedel, her yıl memur aylık katsayısına göre artacak.

Bedelli askerlikten yararlanacak yükümlü sayısı ise Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) ihtiyacı dikkate alınarak Milli Savunma Bakanlığı’nca belirlenecek.

Cumhurbaşkanı, hizmet sürelerini ihtiyaca göre bir katına kadar attırmaya veya yarısına kadar azaltmaya karar verebilecek. Ancak askerlik süresi 6 aydan az olamayacak.

32 YAŞA KADAR MÜMKÜN

Bedelli için yaş sınırları öngörüldü. Lise öğrencileri 22 yaşına, fakülte ve yüksekokul öğrencileri 28 yaşına kadar askerlikten muaf olabilecek. Lise mezunlarının askerlikleri 3 yıl, mesleki ve teknik lise mezunlarınınki 6 yıl, fakülte ve yüksekokul mezunları ile buralardan ilişiği kesilenlerin ise 2 yıl ertelenecek. Bu erteleme sürelerinde son tarih, üst yaş sınırı olacak.

Dört yıldan daha uzun üniversite eğitimi alanlara 2 yıl, yüksek lisansı tamamlayanlar ile yurtdışındaki kurumlardan mezun olanlara bir yıl ek erteleme hakkı tanınacak. Bunlar için de üst sınır 32 yaş olacak.

Yasa çıktığında kışlada olanlar bedelli başvurusu yapamayacak.

Bedelliye başvurup vazgeçenlere yeni hak tanınmayacak.

Yurtdışında bulunup dövizle askerlik yapma hakkı olanlar da 31 bin lira karşılığı Euro yatırarak askerliğini yapmış sayılacak.

YENİ HAKLAR

6 ay zorunlu askerlik yapan erbaş ve erler, isterlerse terhislerinden sonra 6 ay daha harçlıkla hizmete devam edebilecekler. 6 aydan sonra devam edenlere net asgari ücret (bugün için 2 bin 20 lira) ödenecek.

Zorunlu askerlik yapanlara, hizmet süreleri ve sonrasında mali, sosyal haklar sağlanacak.

Kışladaki Mehmetçik’in ailesi muhtaç durumdaysa asgari ücretin yarısı kadar yardım yapılacak.

6 ay veya 12 aydan sonra terhis olanlara, askeri öğrenci alımı ve sözleşmeli erbaş/er alım sınavlarında yüzde 20 ek puan verilecek. Bunlardan meslek yüksekokulu veya meslek lisesi mezunlarının ek sınav puanı yüzde 25 olacak.

Mehmetçik’ten kendi üzerine kayıtlı konutu olmayanlara, TOKİ’nin sosyal konutlarının alımında öncelik tanınacak.

Bedelli olmayanlar, hizmet sürelerince kamuya ait toplu taşıma hizmetleri ile müzelerden ücretsiz yararlanacaklar.

Şu anda kışlada 12’nci ayında olan er/erbaş, isterse ve kabul edilirse 6 ay da harçlıkla askerliğe devam edebilecek. Ancak altı ay ek vatani hizmet, bazı şartlara bağlandı. Devletin güvenliğine karşı suçlar, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, cinsel saldırı gibi suçlara bulaşmış olanlar 6 ay ek askerlikten yararlanamayacak.

ÜNİVERSİTEDEN ASTÇAVUŞ

Astçavuşlar, 2 veya 3 yıl süreli yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar arasından daha çok teknik personel açığına yönelik alınacak. Ancak 4 yıllık üniversite mezunları da yedek astsubaylığa başvurabilecek. Astçavuş kadrosunda TSK’nın ihtiyacı öncelikli olmasına karşın yükümlülerin istekleri de dikkate alınacak.

HER KAÇAK GÜNE CEZA

Genelkurmay Başkanlığı, her dönem ihtiyaç duyduğu asker sayısını bakanlığa bildirecek. Buna göre her yıl kaç gencin bedelliden yararlanacağı açıklanacak ve talep fazla olursa kura çekilecek. Barışta, kabul edilebilir bir özrü olmaksızın yoklamadan kaçan, saklı duruma düşen veya bakaya olanlar için kaçak kaldıkları gün kadar para cezası uygulanacak. Bunlardan kendiliğinden gelenlere her gün için 5 lira, yakalananlara ise her gün için 10 lira ceza kesilecek.