Güncelleme Tarihi:
Kamuoyunu yakından ilgilendiren askerlik sisteminde yapılan düzenlemelerde sona yaklaşıldı. Meclis uzun mesaisinin ardından, geçtiğimiz günlerde teklifin ilk iki maddesini kabul etmişti. Bugün yapılan görüşmeler sonrası askerlik süresini 6 aya indiren madde Meclis Genel Kurulu'nda kabul edildi. AK Parti Grup Başkanvekili Mehmet Muş, Asker Alma Kanunu’nda bazı maddelerde değişikliğe gidileceğini belirterek, teklifin TBMM Genel Kurulu’ndan geçeceği tarihi açıkladı. Peki, askerlik teklifi ne zaman yürürlüğe girecek? Askerlik süresi kaç aya indirilecek? İşte, askerlik sisteminde yaşanan gelişmelerin detayları.
ASKERLİK SÜRESİNİ DÜŞÜREN MADDE KABUL EDİLDİ
Askerlik süresini 6 aya düşüren madde Meclis Genel Kurulu'nda kabul edildi. Genel Kurulda, temel kanun olarak görüşülen teklifin, 1. bölümündeki ilk 6 maddesi kabul edildi.
KABUL EDİLEN MADDELER NELERİ KAPSIYOR?
Yeni askerlik sistemi teklifinin kabul edilen maddelerine göre, istekli olanlardan Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyacı dikkate alınarak Milli Savunma Bakanlığınca belirlenecek sayıda yükümlü, 240 bin gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarı peşin ödeyerek ve bir aylık temel askerlik eğitimini tamamlayarak askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacak.
Askeralma Kanunu Teklifi'nin TBMM Genel Kurulunda kabul edilen maddelerine göre, istekli olanlardan Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyacı dikkate alınarak Milli Savunma Bakanlığınca belirlenecek sayıda yükümlü, 240 bin gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak bedel miktarını silah altına alınmadan önce Bakanlıkça belirlenecek sürede peşin ödemeleri ve bir aylık temel askerlik eğitimini tamamlamaları halinde askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacak.
İstekli miktarının bedelli askerlikten yararlandırılacak miktardan fazla olması halinde, bedel ödemeye istekli olanlar kurayla seçilecek. İstekli miktarının yararlandırılacak miktardan az olması durumunda, kura çekimi yapılmadan tüm istekliler bedelli askerlik hizmeti için seçilecek. Yararlanma şartlarına haiz olanlar yasal erteleme hakları devam ettiği sürece seçime tabi tutulacak. Bedelli askerlikten yararlanma hakkı elde edip de vazgeçenlere yeni bir hak verilmeyecek.
Bu uygulama kapsamında tahsil edilen tutarlar, genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere Bakanlık merkez muhasebe birimi hesabına yatırılacak.
Bu kapsamda sevke tabi olanlardan katılmayarak bakaya kalanlar ile aynı celpte sevke tabi tutulan emsallerinin terhise hak kazanacağı tarihe kadar katılmayanlar, kapsam dışına çıkarılarak erbaş ve er statüsünde askerlik hizmetleri tamamlatılacak. Kapsam dışına çıkartılanlara talepleri halinde geri ödeme yapılacak.
Bedelli askerlik hizmetinden, fiili askerlik hizmetine başlayanlar, bakaya durumunda bulunanlar ve yoklamasının yapıldığı tarihte yoklama kaçağı veya saklı olanlar yararlanamayacak. Seferberlik ve savaş halinde bu hükümler uygulanmayacak.
- Öğretmen yükümlülere Milli Eğitim Bakanlığı ödeme yapacak
Milli Eğitim Bakanlığının ihtiyaç göstermesi ve Milli Savunma Bakanlığının uygun görmesi üzerine yedek subay aday adayı olarak silah altına alınacaklardan, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından öğretmen mesleğini fiilen icra edenler arasından bildirilenler temel askerlik eğitimini takiben Milli Eğitim Bakanlığı emrine verilecek.
Bu düzenleme uyarınca öğretmen olarak ayrılan ve göreve başlayan yükümlülere, Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununda asteğmenler için tespit edilen aylık, ödenek, yardım ve tazminatlar Milli Eğitim Bakanlığınca ödenecek. Bu yükümlüler; öğretmenlik görevleri sırasında resmi elbise giyemeyecek, emsali yedek subaylar kadar hizmet yapacak, hizmetleri askerlik şubelerinden sevk tarihinde başlayacak ve görev yerleri Milli Eğitim Bakanlığınca belirlenecek.
Bu kişiler hizmetleri sonunda asteğmen olarak terhis edilecek, bu görevleri sırasında usulüne göre öğretmenlik mesleğiyle ilişkileri kesilenler, kalan hizmetlerini er olarak tamamlamak üzere kıtalara sevk edilecek, ayrıca Milli Eğitim Bakanlığı ile de ilişikleri kesilecek.
Milli Eğitim Bakanlığı emrine verilenler hakkında firar, hava değişimi/izin tecavüzü, yoklama kaçağı, bakaya ve geç iltihak suretiyle bakaya kalmak suçlarına ilişkin kanun ile kısa süreli kaçma ve izin süresini geçirme disiplinsizliklerine ilişkin Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu hükümleri uygulanacak. Seferberlik ve savaş halinde bu hükümler uygulanmayacak.
Maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Milli Savunma Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığınca müştereken belirlenecek.
- Emniyet ve jandarma için silah altına alma işlemleri
Emniyet Teşkilatı kadrolarında kadro veya rütbeleriyle ilişkisi devam eden Emniyet Hizmetleri Sınıfına mensup personel ile polis eğitim ve öğretim kurumlarında öğrenim görenler veya bu kurumların giriş sınavlarını kazananlardan askerlik hizmetini yapmamış olanların her türlü askerlik işlemleri ertelenecek. Emniyet Hizmetleri Sınıfında 10 yıllık hizmet süresini, kamu görevinden sayılmayacak haller hariç olmak üzere tamamlayanlar ise askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacak.
Geçici süreli görevlendirmeler, yurt dışı misyon koruma, yurt dışında eğitim ve diğer görevler sebebiyle geçirilen süreler de 10 yıllık hizmet süresinin hesabında dikkate alınacak.
10 yıllık süre, ilgili eğitim ve öğretim kurumlarından mezun olarak fiilen göreve başlanılan tarihte başlayacak. 10 yıllık süreyi tamamlamadan herhangi bir nedenle Emniyet Hizmetleri Sınıfından ayrılan, başka kuruma nakledilen veya bu süre içinde meslekten ilişiği kesilen personel, bu düzenleme hükümlerine göre askerlik hizmetini yerine getirecek.
Fiili askerlik hizmeti başladıktan sonra eğitim ve öğretim kurumlarında öğrenim hakkı elde edenlerin tabi oldukları askerlik hizmet süresini tamamlamaları gerekecek.
Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisinde veya Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığı adına üniversite, fakülte veya yüksekokullar ile meslek yüksekokullarında öğrenim görenler veya bu kurumların giriş sınavlarını kazananlardan askerlik hizmetini yapmamış olanların da her türlü askerlik işlemleri ertelenecek.
Görevlerinden ayrılan veya ilişikleri kesilen uzman jandarmaların hizmette geçirdikleri sürelerin tamamı askerlik hizmetinden sayılacak. Sayılan hizmet süresi, erbaş ve erlerin tabi olduğu hizmet süresini karşılayanlar askerlik hizmetini yerine getirmiş olacak. Hizmet süresini karşılamayanların eksik kalan süreleri, erbaş ve erlerin tabi olduğu hizmet süresi esas alınarak bu düzenleme hükümlerine göre erbaş ve er olarak tamamlatılacak.
- Tabip sayısı iki Bakanlıkça müşterek belirlenecek
Milli Savunma Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığınca her celp veya atama döneminde müşterek belirlenen yer ve miktarda yedek subay aday adayı olarak silah altına alınacak tabipler, temel askerlik eğitimini takiben devlet hizmeti yükümlülüğünü yapmak üzere Sağlık Bakanlığı emrine verilecek ve bu yükümlülüğü yerine getirinceye kadar geçici terhis edilecek.
Bu kişilerin her türlü özlük işleri devlet hizmeti yükümlülüğünün devamı süresince Sağlık Bakanlığınca yürütülecek. Bunlardan usulüne uygun olarak devlet hizmeti yükümlülüğünü yerine getirdikleri Sağlık Bakanlığınca, Milli Savunma Bakanlığına bildirilenler askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacak ve asteğmen olarak terhis edilecek. Sağlık Bakanlığındaki bu görevleri sırasında usulüne göre tabiplik mesleği ile ilişkileri kesilenler kalan hizmetlerini er olarak tamamlamak üzere Sağlık Bakanlığı ile ilişikleri kesilerek Milli Savunma Bakanlığına bildirilecek.
- Muayenelerden ücret veya katkı payı alınmayacak
Askerlik çağına gireceklerin kimlik bilgileri elektronik ortamda İçişleri Bakanlığından alınacak. Askerlik çağına girenlerle bunlarla işleme tabi daha yaşlı doğumluların yoklaması, her yıl 1 Ocak günü başlayacak ve o yılın 31 Aralık (dahil) gününe kadar devam edecek. Askerlik çağına girmeden önce yaşları değişenlerin yoklamaları değişen yaşlarına göre yapılacak.
Askerlik çağına girdikten sonra yapılan yaş değişiklikleri, askerlik işlemlerinde dikkate alınmayacak ancak kendi isteği dışındaki mahkeme kararına istinaden resen yapılan yaş değişiklikleri kabul edilecek.
Yükümlülerin sağlık muayeneleri Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinde belirtilen usul ve esaslara göre yapılacak. Bu muayeneler, öncelikle yükümlünün kayıtlı olduğu aile hekimi, yoksa müracaat ettiği askerlik şubesine en yakın resmi sağlık kuruluşundaki hekim tarafından yapılacak. Aile hekimlerince veya resmi sağlık kuruluşunca hakkında karar verilmeyenler, Sağlık Bakanlığınca belirlenen en yakın yetkili sağlık kurullarına sevk edilecek.
Yapılacak sağlık muayenelerinden herhangi bir ücret veya katkı payı alınmayacak. Yükümlüler hakkında verilecek ertesi yıla bırakma, sevk geciktirmesi veya "askerliğe elverişli değildir" kararlı sağlık raporlarını tanzim etmeye yetkili makam, Sağlık Bakanlığınca belirlenen yetkili sağlık kuruluşunun sağlık kurulu olacak. "Askerliğe elverişli değildir" kararlı sağlık kurulu raporları, Milli Savunma Bakanlığının onayını müteakip kesinleşecek.
Yurt dışında yaşayan yükümlülerin sağlık muayeneleri de söz konusu yönetmelikte belirtilen esaslara göre yapılacak.
Askerlik şubelerince engel durumunu bildirir geçerli sağlık raporu olanların raporları, askerliğe elverişli olup olmadıklarının tespiti için Bakanlığa gönderilecek.
Yoklaması yapılanlar, askerliğe elverişli olanlar, geçici rahatsızlığı bulunanlar ve askerliğe elverişli olmayanlar olarak ayrılacak. Askerliğe elverişli olmayanlar silah altına alınmayacak.
Haklarında verilen sağlık kararına itiraz edenler yeniden muayeneye gönderilecek.
- Sağlık durumlarını yurt dışında Dışişleri Bakanlığı araştıracak
Muayeneleri sonucunda tanzim edilen askerlik yükümlülüğü ile ilgili sağlık raporları hakkında şikayet veya ihbar edilen yükümlülerin sağlık durumları yurt içinde Sağlık Bakanlığı, yurt dışında Dışişleri Bakanlığı tarafından araştırılacak. Araştırma sonucunda raporun gerçeği yansıtmadığına kanaat getirilenler Sağlık Bakanlığınca belirlenen yetkili sağlık kurullarına sevk edilecek. Sağlık kurulları tarafından verilen raporlara göre kesin işlem yapılacak.
Muayeneleri sonucunda tanzim edilen raporlar hakkında idarece yeniden muayenesine lüzum görülenler, Sağlık Bakanlığınca belirlenen yetkili sağlık kurullarına sevk edilecek. Sağlık kurulları tarafından verilen raporlara göre kesin işlem yapılacak.
Yoklamaya tabi yükümlüler, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası bulunan kimliği, öğrenim durumlarını, varsa meslek ve niteliklerini gösterir belgeler ile birlikte yurt içinde askerlik şubelerinde, yurt dışında elçilik veya konsolosluklarda bizzat hazır bulunmak veya e-Devlet üzerinden bu işlemleri tamamlamak zorunda olacak.
Yoklamaya tabi yükümlülerden yoklamada bulunamayacak derecede hastalığı bulunanlarla tutuklu/hükümlü olanların, usulüne uygun rapor göndermeleri ve hükümlülük veya tutukluluklarını bildirmeleri gerekecek.
Sevke tabi tutulan yükümlüler bizzat askerlik şubesinden veya e-Devlet üzerinden sevk belgelerini alacak ve kendilerine tebliğ edilen tarihte birliklerine katılacak.
'CUMA GÜNÜ TBMM GENEL KURULU'NDAN GEÇEBİLİR'
AK Parti Grup Başkanvekili Mehmet Muş, Meclis'te yapılan askerlik sistemi görüşmelerine ilişkin açıklamalarda bulundu. Basın mensuplarının sorularını da yanıtlayan Muş, TBMM Genel Kurulunda görüşmeleri devam eden asker alma kanuna ilişkin, "Yarından itibaren askerlik kanunu ile ilgili görüşmelere devam edeceğiz. Milli Savunma Bakanımız teknik konularda askerlik kanunu ile ilgili siyasi parti gruplarımıza bilgiler verdi. Geldiğimiz nokta; siyasi partilerden gelen öneri ve tavsiyeler vardı, onları da değerlendirdik. Cuma’ya kadar teklifin, TBMM Genel Kurulu’ndan geçmesini bekliyoruz. Tabii Genel Kurulu’nun takdirinde" bilgisini verdi. Muş, Asker Alma Kanunu’nda bazı maddelerde değişikliğe gidileceğini de sözlerine ekleyerek, çalışmaların devam ettiğini bildirdi.
YENİ ASKERLİK SİSTEMİ GÖRÜŞÜLDÜ
Silahaltındaki askerlerin merakla beklediği yeni askerlik sistemi, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde görüşüldü. 15.00 itibariyle toplanan Meclis'in gündeminde yer alan yeni askerlik sistemi, erken terhis için önem arz etti. Kanun dahilinde eğitim durumları ne olursa olsun tüm vatandaşlar için askerlik hizmeti 6 aya inecek. Yedek subay ve yedek astsubaylık dışında bedelli askerlik de bir diğer gündem maddesini oluşturacak.
Yeni askerlik sistemi; Bir: Bedelli askerliğe ayrılacaklar. İki: Yükümlü erbaş ve erler. Üç: Yedek astsubaylık. Dört: Yedek subaylık. Beş: Dövizli askerlik olmak üzere beş parçada ele alınacak. Yeni sistemde, sözleşmeli er ve erbaş gireceği sınavlar dahilinde astsubay ve subaylığa kadar yükselebilecek. Bu durum, diğer rütbeler için de geçerli olacak.
Yeni yasa sürecinde lise mezunları 22 yaşında askere alınmaya başlanacak ve maksimum tecil yaşı ise 29 olacak. Bu süreç, diğer statülerde tabloda yer alan şekilde ele alınacak.
DÖVİZLİ ASKERLİK VE BEDELLİ ASKERLİK NASIL OLACAK?
Yeni askerlik sisteminin kabul edilmesi ile birlikte dövizli ve bedelli askerlik de kalıcı olacak. İlk belirlenen rakamlara göre 31 bin 343 lira olarak belirlenen bedelli askerlik ücreti, memur maaşının zam oranına göre artış gösterecek.
Bedeli askerlik yapmak için başvuran kişiler, tüm askerlerle birlikte 1 aylık eğitim görecek.
Dövizli askerlik için ise bu rakamın 5 bin 113 Euro olması bekleniyor.
6 AY ASKERLİK YAPANA MAAŞ İMKANI
Askerliğini 6 ay yapıp zorunlu hizmetini tamamladıktan sonra 6 ay daha askerde kalmayı kabul eden gençler, bu zaman diliminde maaş almaya hak kazanacak.
Bir ayı acemilik süreci olacak olan 6 aylık ilk dönemin ardından kabul edilmesi halinde ikinci 6 ay için sözleşme imzalanacak. Bu süreçte adaylar görevlerine devam edecek ancak maaş alma hakkına sahip olacak.
Sonraki 6 ay bittikten sonra oradaki komutanların değerlendirmelerinde bu askerler, başarılı bulunduğu takdirde sözleşmeli er, uzman erbaş olabilecek.
YEDEK SUBAYLIK DIŞINDA YEDEK ASTSUBAYLIK SİSTEMİ DE ALTERNATİF OLACAK
Askerlik kanunu çerçevesine 4 yıllık üniversite mezunlarının dahil olabildiği yedek subay (asteğmen) sisteminin yanına yedek astsubaylık da eklenecek. Böylece 2 yıllık üniversite mezunları, dilerlerse yedek subaylar gibi 10 ay boyunca maaş alma hakkında sahip olabilecek.