Askeri bölgelerin yabancıya satışına onay

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, belediye gelirlerini arttıran ve yabancılara mülk satışını yeniden düzenleyen kanunların da aralarında bulunduğu 3 kanunu onayladı.

Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezinden yapılan açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı Gül'ün onayladığı 5779 sayılı “İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun”, 5782 sayılı “Tapu Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ve 5783 sayılı “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Çin Halk Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Hayvan Sağlığı ve Karantina Konusunda İşbirliği Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun” yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderildi.

-YABANCILARA MÜLK SATIŞINA YENİ DÜZENLEME-

5782 sayılı “Tapu Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”a göre, yabancı uyruklu gerçek kişiler ile yabancı ülkelerde, kendi ülkelerinin kanunlarına göre kurulan tüzel kişiliğe sahip ticaret şirketlerinin; sulama, enerji, tarım, maden, sit, inanç ve kültürel özellikleri nedeniyle korunması gereken alanlar, özel koruma alanları ile flora ve fauna özelliği nedeniyle korunması gereken hassas alanlarda ve stratejik yerlerde kamu yararı ve ülke güvenliği bakımından taşınmaz ve sınırlı ayni hak edinemeyecekleri alanları, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının tescile esas koordinatlı harita ve planları içeren teklifi üzerine belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkili olacak.

Yabancı uyruklu gerçek kişiler, merkez ilçe ve ilçeler bazında, uygulama imar planı ve mevzi imar plan sınırları içerisinde kalan toplam alanların yüz ölçümünün yüzde 10'una kadar kısmında taşınmaz ile bağımsız ve sürekli nitelikte sınırlı ayni hak edinebilecek.

Bakanlar Kurulu, merkez ilçe ve ilçelerin altyapı, ekonomi, enerji, çevre, kültür, tarım ve güvenlik açısından önemlerini dikkate alarak, bu orandan fazla olmamak kaydıyla farklı oran belirlemeye yetkili olacak.

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu bakanlık bünyesinde, ilgili idare temsilcilerinden oluşan komisyon tarafından, kamu kurum ve kuruluşlarının bu kapsamdaki teklifleri incelenip değerlendirilerek Bakanlar Kuruluna sunulacak.

Valiliklerce, merkez ilçe ve ilçelerin uygulama imar planı ve mevzi imar plan sınırları içerisinde kalan toplam alanların yüz ölçümünde meydana gelen değişiklikler, takip eden yılın Ocak ayı sonuna kadar komisyona bildirilecek.

Askeri yasak bölgeler, askeri güvenlik bölgeleri ile stratejik bölgelere ve değişiklik kararlarına ait harita ve koordinat değerleri Milli Savunma Bakanlığınca, özel güvenlik bölgeleri ve değişiklik kararlarına ait harita ve koordinat değerleri ise İçişleri Bakanlığınca geciktirilmeksizin Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Bakanlığa verilecek.

-YABANCILARIN ASKERİ BÖLGELERDE MÜLK EDİNİMİ-

Yabancı yatırımcıların Türkiye'de kurdukları veya katıldıkları tüzel kişiliğe sahip şirketler, ana sözleşmelerinde belirtilen faaliyet konularını yürütmek üzere, taşınmaz mülkiyeti veya sınırlı ayni hak edinebilecek ve kullanabilecek.

Bu şekilde edinilecek taşınmazların, Türkiye'de kurulu bulunan bir başka yabancı sermayeli şirkete devrinde ve taşınmaz maliki yerli sermayeli bir şirketin hisse devri yoluyla yabancı sermayeli hale gelmesi durumunda da aynı esas geçerli olacak.

Türkiye'de kurulu yabancı şirketlerin tasfiyesi halinde şirketin sahip olduğu taşınmazın, şirket ortağı yabancı gerçek kişiler veya yurt dışında kurulan yabancı tüzel kişilikler tarafından elde edilmek istenmesi halinde, yasanın 35. madde hükümleri uygulanacak.

Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla yabancı şirketlerin, askeri yasak bölgeler, güvenlik bölgeleri ve stratejik bölgelerdeki taşınmaz edinimleri, Genelkurmay Başkanlığının yada yetkilendireceği komutanlıkların iznine tabi olacak.

Özel güvenlik bölgelerindeki taşınmaz edinimleri ise taşınmazın bulunduğu yerdeki valiliğin iznine tabi tutulacak. Valilik iznine tabi konular, ilgili idare temsilcilerinin katılımıyla oluşacak komisyonda, edinimin faaliyet konusuna uygunluğu değerlendirilerek karara bağlanacak.

Kanunun hükümlerine aykırı edinildiği veya kullanıldığı tespit edilen taşınmazlar ve sınırlı ayni haklar, Maliye Bakanlığınca verilecek süre içerisinde maliki tarafından tasfiye edilmediği takdirde, bunlar tasfiye edilerek bedele çevrilecek ve bedeli hak sahibine ödenecek.

Kanunun uygulanmasına ilişkin esas ve usuller, ilgili bakanlıkların görüşlerinin alınmasından sonra Milli Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecek.

-İL ÖZEL İDARELERİ VE BELEDİYE GELİRLERİ-

5779 sayılı “İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun”a göre, il özel idareleri ve belediyelere, genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden pay verilecek.

Pay, genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamından, vergi iadeleri düşüldükten sonra kalan net tutar üzerinden hesaplanacak.
Genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamının yüzde 2,85'i büyükşehir dışındaki belediyelere, yüzde 2,50'si büyükşehir ilçe belediyelerine ve yüzde 1,15'i il özel idarelerine ayrılacak.

Büyükşehir belediye sınırları içinde yapılan genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamının yüzde 5'i ile genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden büyükşehir ilçe belediyelerine ayrılan payların yüzde 30'u, büyükşehir belediyesinin payı olacak. Bakanlar Kurulu, bu oranları 2 katına kadar artırabilecek veya indirebilecek.

Genel bütçe vergi gelirlerinden belediye ve il özel idarelerine ayrılan payların dağıtımına esas olacak belediye ve il nüfusları, her yılın ocak ayından geçerli olmak üzere TÜİK'ten alınarak, İller Bankası ve Maliye Bakanlığına bildirilecek.

-5 MAAŞ TUTARI AYLIK KESİLMESİ-

Payları, Maliye Bakanlığı aylık olarak hesaplayacak.

Maliye Bakanlığı büyükşehir belediye paylarını, teklifte belirtilen esaslara göre paylaştıracak.

Bakanlık, bu belediyelere doğrudan, il özel idareleri ve diğer belediyelerin paylarını ise ilgili idarelere aktarılmak üzere, tahsil edilen ayı takip eden ayın sonuna kadar İller Bankasına aktaracak.

Belediye ve il özel idare paylarını, belirtilen süreler içinde ilgili idarelerin hesaplarına yatırmayan sorumluların, 5 maaş tutarı kadar aylıkları kesilecek.

-BAŞKA KRİTERLER DE ESAS ALINACAK-

Genel bütçe vergi gelirlerinin dağıtımında, nüfus kriterinin yanında, yüzölçümü, gelişmişlik seviyesi gibi başka kriterler de esas alınacak.
Büyükşehir belediyeleri ve büyükşehir ilçe belediyelerinde sadece nüfus kriteri esas olurken, belediye ve il özel idarelerine genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan payın dağıtımında; nüfusun yanı sıra, gelişmişlik seviyesi, kırsal alan nüfusu, yüzölçümü, köy sayısı da rol oynayacak.
Buna göre, pay dağıtımında nüfus kriteri yüzde 50, ilin yüzölçümü yüzde 10, ilin kırsal alan nüfusu yüzde 15, köy sayısı yüzde 10 ve illerin gelişmişlik endeksinin yüzde 15 oranında ağırlıklı olacak.

Köy sayısı, İçişleri Bakanlığı tarafından her yılın ocak ayında İller Bankasına bildirilecek.

Gelişmişlik endeksinde, Devlet Planlama Teşkilatınca tespit edilen en son endeks esas alınacak. Bu endeksin kullanımında, iller gelişmişlik katsayılarına göre en az gelişmiş ilden en çok gelişmiş ile doğru ve eşit sayıda ili içeren 5 gruba ayrılacak. İllerin eşit sayıda 5 gruba ayrılmasında eşitliği bozan il, son gruba eklenecek.

Bu gruplandırma çerçevesinde gelişmişlik endeksine göre dağıtılacak miktarın yüzde 23'ü 1. gruba, yüzde 21'i 2. gruba, yüzde 20'si 3. gruba, yüzde 19'u 4. gruba ve yüzde 17'si 5. gruba tahsis edilecek. Bu tahsisat, her grup içinde, gruba giren illerin nüfuslarına göre dağıtılacak.

-BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE PAYLARINDAKİ ARTIŞ-

Büyükşehir ilçe belediyeleri payı, nüfus esasına göre dağıtılacak. Hesaplanan tutardan yüzde 30'luk bölüm büyükşehir belediyesi payı olarak ayrıldıktan sonra, kalan miktar büyükşehir ilçe belediyelerinin hesabına İller Bankası tarafından aktarılacak.

Büyükşehir sınırları içinde toplanan genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan büyükşehir belediye payının yüzde 70'i, doğrudan ilgili büyükşehir belediyesi hesabına aktarılacak ve kalan yüzde 30'luk kısmı ise büyükşehir belediyeleri arasında nüfus esasına göre dağıtılacak.

Büyükşehir belediye paylarındaki artış, bir önceki yılın aynı ayında tahakkuk eden tutarların yüzde 20'sinden fazla olamayacak. Fazla olan tutarlar, artış oranı yüzde 20'den az olan belediyelere bu oranı aşmamak üzere, nüfusa göre dağıtılacak.

Bakanlar Kurulu bu oranları 2 katına kadar artırabilecek veya kanuni haddine kadar indirebilecek.

-DENKLEŞTİRME ÖDENEĞİ-

Kesinleşmiş en son genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamının binde 1'i, Maliye Bakanlığı bütçesine denkleştirme ödeneği olarak konulacak. Maliye Bakanlığı, bu ödeneği, mart ve temmuz aylarında 2 eşit taksit halinde dağıtılmak üzere İller Bankasına aktaracak.

Bu ödeneğin yüzde 6O'ı nüfusu 5 bine kadar olan belediyelere, yüzde 40'ı ise nüfusu 5 bin 1 ila 9 bin 999 arasında olan belediyelere eşit şekilde dağıtılacak.

-KESİNTİLER-

İl özel idareleri ve belediyeler ile bu idarelere bağlı kuruluşların, bunlara ait tüzel kişilerin; devlete olan borçları, Hazine alacağı niteliğindeki borçları, İller Bankasına olan borçları ile sosyal güvenlik kuruluşlarına olan borçları, Maliye Bakanlığı veya İller Bankasınca, belediyelere her ay genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden ayrılacak tutardan kesinti yapılarak alacaklı idarelere ödenecek.

İl özel idareleri ve belediyeler ile bunların bağlı kuruluşlarınca bildirilen gelir vergisi ile KDV beyannameleri üzerindeki vergiler, bu idareler adına genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan paydan, Maliye Bakanlığı veya İller Bankası tarafından kesilerek, ilgili vergi dairesine aktarılacak.

Genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden, il özel idareleri ve belediyeler adına aylık olarak ayrılacak tutardan yapılacak bu kesintilerin toplamı, ayrılan tutarların yüzde 40'ını aşamayacak.

Yapılacak kesintilerin oranlarını alacakların çeşidine göre ayrı ayrı veya topluca belirlemeye, kesinti ve mahsup işlemlerine ilişkin diğer usul ve esasları tespit etmeye, Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu bakan yetkili olacak.

Kanunla, daha önce mahalli idarelere ayrılan paya dahil edilmeyen, genel bütçe vergi gelirlerinin bir kısmı, matraha dahil edilecek. Böylece, belediyelere ayrılan pay havuzu büyütülecek.

Buna göre, petrol ürünlerinden alınan ÖTV, motorlu taşıtlardan alınan yüzde 28'lik ÖTV, alkollü ve gazlı içeceklerden alınan yüzde 60'lık ÖTV, özel iletişim vergisi, şans oyunları vergisi ve özel işlem vergisi, belediyelerin pay hesabına dahil ediliyor.

-KAPATILAN BELEDİYELERDEN PAY VERİLMESİ-

Kaldırılan Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün taşra teşkilatının devirlerinin yapıldığı büyükşehir belediyeleri ve il özel idarelerine 5 yıl süreyle ek ödenek verilecek. Bu süre, Bakanlar Kurulu kararıyla 5 yıla kadar daha uzatılabilecek.

Denkleştirme ödeneğinin yüzde 30'u Maliye Bakanlığınca, İller Bankasının yükümlülüğü altında bulunan harita, imar planı, içme suyu, atık su, katı atık, deniz deşarjı, proje ve yapım işlerinin finansmanında kullanılmak üzere iki eşit taksit halinde, 5 yılı geçmemek üzere İller Bankasına aktarılacak.

Kanun, büyükşehir belediyelerine, tüzel kişiliği ilk mahalli idareler genel seçiminde sona erecek ilçe ve ilk kademe belediyelerinden pay verilmesine de düzenleme getiriyor. Bu ilçe ve ilk kademe belediyelerine, genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden ayrılan yüzde 30'luk pay, büyükşehir belediyelerine aktarılmaya devam edecek.

1 Temmuz-31 Aralık 2008 dönemine ilişkin tahakkuk edecek aylık büyükşehir belediye paylarındaki artış, 2007'nin aynı dönemine ilişkin tahakkuk eden aylık tutarın yüzde 50'sinden fazla olamayacak. 1 Ocak-30 Haziran 2009 dönemine ilişkin tahakkuk edecek büyükşehir belediye paylarındaki artış ise 2008'in aynı dönemine ilişkin tahakkuk eden aylık tutarın yüzde 40'ından fazla olamayacak.

1 Temmuz 2008 ile 31 Aralık 2012 tarihleri arasında büyükşehir belediyelerin paylarının hesaplanmasına dahil edilecek ÖTV tutarları, bu dönemle sınırlı olmak üzere büyükşehir pay hesabına dahil edilmeyecek. Pay hesabına dahil edilmeyecek tutarın miktarı ve süresini azaltmaya Bakanlar Kurulu yetkili olacak.

-ÇİN'LE HAYVAN SAĞLIĞI VE KARANTİNA KONUSUNDA İŞBİRLİĞİ-

5783 sayılı “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Çin Halk Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Hayvan Sağlığı ve Karantina Konusunda İşbirliği Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun”a göre de Türkiye ile Çin, canlı hayvanların, hayvansal genetik malzemenin ve hayvansal ürünlerin ithali, ihracı ya da transit geçişi sonucu, bulaşıcı veya parazitlerden kaynaklanan hastalıkların ülkelerine girmesi ve yayılmasını önlenmek için işbirliği yapacak.