Aşı ittifakları

Derya GEZGİN soruyor:

Almanya, Fransa, İtalya ve Hollanda, bu yıl Kovid-19 aşısı geliştirilebilmesi ve bu aşıdan 400 milyon doz üretilebilmesi için İngiltere merkezli bir ilaç şirketiyle anlaşma imzaladı. Bu ülkeler anlaşmayı Avrupa Birliği (AB) üyesi tüm ülkelerin vatandaşlarına aşı yapılmasını güvence altına almak için yaptı. Peki Türkiye herhangi bir ülke veya laboratuvarla işbirliği yapıyor mu? Aşı veya ilaç en erken ne zaman gelecek?

PROF. DR. İSMAİL BALIK (Ankara Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Bölümü Öğretim Üyesi):

Avrupa Birliği, Mayıs başında aşı çalışmaları için bir ‘fona yardım’ toplantısı düzenledi. Türkiye de bu toplantıya katılarak fona katkı vereceğini açıkladı. Ayrıca Rusya ile aşı işbirliği anlaşması imzalandı, Çin ile aşı ilişkisi kuruldu. Başka birçok ülke ve araştırma merkezi ile de bilim insanlarımız ve araştırma merkezlerimizin çeşitli işbirlikleri bulunuyor. Tüm bu girişimler, aşı bulunduğunda ülkemizin de aşıya erişimine katkı sağlayacak. Ayrıca ülkemizde üç merkezde, hayvan deneyleri başarılı bulunduğu için insanda aşı çalışması aşamasına gelindi. Şu an birçok ülkede yüzlerce aşı ve ilaç çalışması yapılıyor.

AŞI İÇİN EN ERKEN TARİH 2020 SONU

Bilim dünyası bugüne kadar hiçbir hastalığın ilacı ve aşısı için bu kadar yoğun ve çok sayıda çalışma yapmamıştı! Bu çabalar boşa çıkmayacak ama yeni bir aşı ya da ilacın bulunması uzun zaman alan bir işlemdir. Yeni bir aşı normal şartlarda bile iki yıldan önce piyasaya çıkamaz. Şu an yedi aşı çalışması insanda deneme aşamasında. İnsan çalışmalarına başlamış ve olumlu sonuçlar alınmış olan başta İngiltere’deki Oxford aşısı olmak üzere, ABD ve Çin’den 4-5 aşı en önce hedefe ulaşacak gibi görünüyor. Ancak bazı basamaklar hızlandırılırsa bile bu yılsonuna kadar yetişmesi çok zor. Etkili bir ilacın aşıdan daha kısada bulunabilmesi şansı daha fazla görünüyor. Şu an 400 civarında ilaç çalışması devam ediyor. Türkiye, COVID-19 hastalarına dünyada bilinen en etkili ilaçları erkenden vererek tedavide en başarılı uygulamayı yapan ülkelerden biri oldu. Tabii bunu bir yayınla dünya tıbbına en kısa sürede duyurmamız gerekiyor.

SİGARADAN DA İÇİCİLERDEN DE UZAK DURALIM

Çiğdem ÇAKIR soruyor:

Virüs sigara dumanına tutunabiliyor mu ve o yolla bulaş özelliği var mı? Sigara içen virüslü kişinin solunumundan çıkan sigara dumanı, dumanı soluyan kişiyi enfekte ediyor mu?

PROF. DR. AYNUR EREN TOPKAYA (Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Tıbbi Mikrobiyoloji Uzmanı):

Sigara dumanı değil ama dumanı üflerken hasta kişinin sekresyonları ile etrafa saçılan virüsler aynı ortamdaki kişileri enfekte edebilir. Sigara içilen ortamlarda, içen kişilerden fiziksel olarak da uzak olmakta fayda var.

VİRÜS KIZINIZIN KALBİNE SALDIRMIŞ

Fatma Mesude ÖZTÜRK soruyor:

Kızım, 43 yaşında. Herhangi bir kronik rahatsızlığı yoktu. Fransa, Paris’te pandeminin ilk başladığı zamanlarda COVID-19’a yakalandı. Kısık öksürük, sırtında ve eklemlerinde ağrılar ile aşırı yorgunluğu vardı. Hastaneye yatırmadılar. Evde iyileşmeye başladı ama 15. gün kalp krizi belirtileri ile hastaneye gitti; perikart teşhisi kondu. Sırtındaki ağrı ciğerlerinden kaynaklanıyormuş. Çeşitli ilaçlar verip evde dinlenmesini salık verdiler. Hala yorgun ve arada göğsüne bıçak girer gibi ağrı saplanıyor, merdiven çıkamıyor. Yorgunluğu geçer mi? Virüsün vücuda kalıcı zararı olur mu? Ne yapması gerekir?

PROF. DR. MELİH US (Kalp Damar Cerrahi Uzmanı):

COVID-19 aslında sadece akciğerlere saldıran bir virüs değil. Hemen hemen tüm organlara saldırıyor. En çok etkilenen yer de kalp ve damar sistemi. Kızınızda da kalp zarına saldırı olmuş. Detaylı testler ile kalbin kendisine ve damar sistemine zarar verip vermediği mutlaka araştırılmalı. Hatta COVID-19 geçirmiş hastaları altı ay sıkı takipte tutmak gerekir. Biliyoruz ki pıhtılaşma sistemine de geç dönemde hasar verebiliyor ve iyileştiğini düşündüğümüz hastalarda geç dönemde pıhtılar görülebiliyor. Eğer iyileşme tam olur ve organ hasarı düzelirse yorgunluk kalmaz. Ancak kalıcı hasar varsa, ki bu da kişiden kişiye değişiyor, o zaman hasarın derecesine göre semptomlar olur. 

SİZ SORUN HOCALAR YANITLASIN

Alanında uzman, çok değerli hocalardan oluşan Hürriyet Bilim Kurulu, her gün koronavirüs ve salgınla ilgili sorularınıza cevap veriyor. Sorularınızı hurriyetbilim@hurriyet.com.tr adresine veya 0 530 054 44 84 numaralı WhatsApp hattına isim ve soyisminizi yazarak yollayabilirsiniz.