Asfalt fabrikaları tam gaz

Asfaltlama sezonu başladı. Belediyeler dört bir koldan sokaklara asfalt döküyor. Bu durumda fazla mesai işi de İSFALT'a düşüyor.

İstanbul'a dökülen asfaltın yüzde sekseni İSFALT fabrikalarında imal ediliyor. Ayrıca ürettiği asfaltı serebilecek ekipleri de var. Kısa adı İSFALT olan İstanbul Asfalt Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. Büyükşehir Belediyesi'nin bir iştiraki. Bünyesinde 8 ayrı asfalt plenti, her birinde iki tane plent bulunan 4 fabrika ve 18'i mühendis 3 47 çalışan bulunuyor.

Asfalt sezonu olarak adlandırılan haziran-ekim arasında günde 20 bin tona kadar bir asfalt üretim kapasitesine sahip. Yıllık asfalt üretimi, asfalt dökmenin en iyi yatırım yolu olduğu seçim dönemlerinde 4 milyon tona kadar varıyor. Normal yıllarda bu rakam 2 buçuk milyon ton.

2.5 milyon ton üretecek

İSFALT Genel Müdürü Hasan Arpacı bu seneki üretim hedeflerinin 2 buçuk milyon ton olduğunu belirtiyor. Arpacı, asfaltlama sezonuna nasıl hazırlandıklarını şöyle anlatıyor:

‘‘Sezona girmeden önce bütün fabrikalarımızı revizyona aldık. Elemanlarımızı yeni asfalt teknolojileri konusunda eğitime tabi tuttuk. Belediyelerin asfalt serim ekiplerinden sorumlu yetkililerine de aynı konusunda bilgi verdik. İGDAŞ, İSKİ, Yol Bakım elemanlarını da bizim mühendislerimizle Belçika'ya eğitim seminerlerine yolladık.’’

Asfaltı başkaları seriyor

İSFALT bir Büyükşehir Belediyesi kuruluşu olsa da, belediyenin diğer birimleri ile aynı şirketmiş gibi çalışmıyor. Örneğin belediyenin Yol Bakım Müdürlüğü'nce yürütülen asfaltlama ihalelerine tıpkı özel bir şirketmiş gibi İSFALT da katılıyor ve işi almaya çalışıyor. Eğer diğer firmalardan daha iyi teklif veremezse işi alamıyor.

Örneğin İSFALT 1998'de kendi ürettiği asfaltın ancak yüzde 42'sini kendi serebilmiş. Asfaltı satın alan belediyeler asfaltı başka bir firmaya ya da kendi ekiplerine serdirmiş. Bu oran 1999'da yüzde 30'a kadar düşmüş. Arpacı, Büyükşehir Belediyesi'nce açılan en son ihaleyi de kaybettiklerini söylüyor. Ancak kaliteli iş yaptıkları için ihale açmak zorunda olmayan sitelerin çoğu zaman kendilerini tercih ettiklerini de ekliyor.

Yollar niye asfalt Tutmuyor?

İSTANBUL'un en büyük sorunlarından biri, asfaltlanan yolların çok kısa ömürlü olması.

Asfalt kendiliğinden

hızla bozuluyor. İSFALT Genel Müdürü Hasan Arpacı, şöyle diyor: ‘‘Asfaltlamanın en

önemli aşaması kesinlikle altyapı çalışmasında yaşanıyor. İSFALT bünyesinde çalışan topografya ve harita mühendislerimiz asfaltlanacak mevkide yaptıkları çalışmada asfaltın altına hazırlanacak zemin ile ilgili bir

tespitte bulunurlar. Sereceğimiz asfaltın uzun ömürlü ve dayanıklı olması için de, bu çalışmanın sonuçlarının harfiyen uygulanması gerekir.

Eğer altyapısını iyi hazırlamazanız, oraya ha taş dökmüşsünüz ha asfalt hiçbir farkı olmaz.’’

Laboratuvarda asfalt deneyleri yapılıyor

İSFALT içinde Yıldız Teknik Üniversitesi ile birlikte kurulmuş bir de laboratuvar var. Genel Müdürlük'teki laboratuvarda bulunan 5 laborant ve fabrikalardaki üretim bantlarında kontroller yapan personelle birlikte toplam 13 kişi bu laboratuvarda çalışıyor. Laboratuvarda bir yandan günlük üretilen asfaltlar için fabrikalardan alınan numuneler test edilirken, bir yandan da asfalt karışım deneyleri yapılıyor. Teknik İşlerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Süreyya Tayfur, yeni karışımlar yaparak bunların verimliliklerini de ölçtüklerini anlatıyor. Laboratuvarda ayrıca doktora ve master öğrencileri de deneylere katılabiliyor. Halen 7 master, 2 doktora öğrencisi, İSFALT laboratuvarlarında çalışmalar yapıyor.

Asfalt nasıl yapılıyor?

ASFALT yapımı asfalt plenti denilen büyük kazanlarda gerçekleştiriliyor. Laboratuvarlarda test edilen maddelerin karışımı hesaplandıktan sonra, büyük kazanlara bu katkı maddeleri konarak birbirlerini absorbe etmeleri sağlanıyor. Asfaltta en büyük maliyet halk arasında katran olarak bilinen ‘‘bitüm’’ adı verilen maddeden kaynaklanıyor. İSFALT'ın günlük bitüm alımı yaklaşık 100 milyar liraya varıyor. Bitümün bir kısmı Tüpraş'tan bir kısmı da ithalat yoluyla temin ediliyor. Bitüm ile birlikte diğer bir önemli madde de taş. İSFALT ekipleri sene başından beri İstanbul'da taş alınabilecek bütün ocakları geziyor ve aldıkları örneklerden hangi tür taşların ihalelerine girebileceğini tespit etmeye çalışıyor. Bitüm ve taşın yanında plente taş tozu, mucur gibi katkı maddeleri de eklenerek, asfalt yapımı tamamlanıyor. Asfaltın sıcak serilmesi gerektiği için, yapımının tamamlanmasının ardından en fazla 4 saat içinde serileceği yere ulaştırılması gerekiyor. Bu yüzden asfalt fabrikaları kentin değişik noktalarına uygun bir şekilde dağıtılıyor. Hazırlanan asfaltın bir tonu 15 milyon liraya satılıyor.

Şuraya bir asfalt dök

ASFALTLAMADA en büyük problem, vatandaşın sık sık belediye ve İSFALT yetkililerini arayarak bazı yerlere asfalt dökülmesini istemelerinden kaynaklanıyor. ‘‘Bir ekip gönderin de şuraya bir asfalt atsın’’ telefonları bitmek bilmiyor. Genel Müdür başvuruların hepsini incelemeye aldıklarını söylüyor. Siyasi çevrelerden de hergün birçok talep geldiğini söyleyen Arpacı, bu talepleri bir dengede tutmaya çalıştıklarını belirtiyor.