Asansör faciası sonrasında TMMOB açıklama yaptı: Her gün 5 iş cinayeti yaşanıyor

Peryodik kontrollerin azaldığının belirtilerek, “iş ekipmanlarının çalışmaya başlamadan önce operatörleri tarafından kontrollere tabi tutulmalarının sağlanması gerekir.

Kaldırma araçlarının periyodik kontrolleri en geç üç ayda bir kez yapılırken, bu periyod Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı`nca 25.04.2013 tarihli yönetmelikle bir yıla kadar uzatılmış; ancak TMMOB Makina Mühendisleri Odası bu tür ekipmanların periyodik kontrolünü yine en geç üç ayda bir yapmaya devam etmiştir" denilen yazılı açıklamada şunlara yer verildi:

“İşçi sağlığı ve iş güvenliğinin sağlanmasında önemli görevi olan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ise denetim görevini yerine getirmediği gibi yaptığı kısmi denetimlerde gerekli yaptırımları uygulamıyor, kazaları sadece seyrediyor. Büyük reklamlarla yürürlüğe konulan 6331 sayılı İş Sağlığı Güvenliği Kanunu`nun yürürlükte olduğu 2013 yılından bu yana iş cinayetleri azalmadı.

Her gün tespit edilebilen en az 5 iş cinayeti yaşanmaktadır ve bu beş işçiden ikisi inşaat sektörü çalışanıdır. Bu noktada Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı`nın görevinin ölümleri saymak ve kaza sonrası iş yerlerine müfettiş göndermek değil kazaların önlenmesini sağlamak olduğunu belirtmek isteriz.İş cinayetinin meydana geldiği cephe asansöründe periyodik kontrollerin yapıldığına dair herhangi bir veriye rastlanılmamış iken SGK tarafından şantiyenin kayyuma devredilip mühürlenmiş olduğu bilgisine ulaşıldı.

Söz konusu Fi Side şantiyesi kayyuma devredilmiş ve mühürlü konumda ise burada yapılan çalışmaları denetlemeyen/engellemeyen Bakanlık ve ilgili idare yaşanan facianın sorumlularındandır"

“PERİYODİK KONTROLLER AZALTILDI"

"İş yerlerinde işçi sağlığı ve iş güvenliğine ilişkin kurallar (sağlık raporu alınması, eğitim, mesleki eğitim, araç ve gereçlerin sağlanması, risk analizi, acil durum planı hazırlanması vb.) çok geniş bir mevzuat içerisinde yer almakta ve bunların tamamı kağıt üzerinde kalmaktadır. Son faciayı da ilgilendiren ekipmanların bakım-onarım kontrollerine ilişkin hususlar "İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği"nde belirtilmiştir. Söz konusu yönetmelik çerçevesinde bu tür ekipmanların, günlük, haftalık, aylık, üç aylık ve benzeri düzenli aralıklarla muayenelerinin yapılması, tüm bakım ve onarımların kayıt altına alınması gerekir. Ayrıca iş ekipmanlarının çalışmaya başlamadan önce operatörleri tarafından kontrollere tabi tutulmalarının sağlanması gerekir. Kaldırma araçlarının periyodik kontrolleri en geç üç ayda bir kez yapılırken, bu periyod Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı`nca 25.04.2013 tarihli yönetmelikle bir yıla kadar uzatılmış; ancak TMMOB Makina Mühendisleri Odası bu tür ekipmanların periyodik kontrolünü yine en geç üç ayda bir yapmaya devam etmiştir. 13 yıldır Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını yöneten kadrolar ve ülkemizi yöneten Siyasi İktidar bilmelidir ki, uyguladıkları politikalar on binlerce çalışanın ölümüne, on binlercesinin sakat kalmasına yol açmıştır. Bu politikaların uygulanmasına devam edildiğinde ölümler de ne yazık ki artarak sürecektir.

İŞ KAZALARININ/CİNAYETLERİNİN ÖNLENEBİLMESİ İÇİN

Yanlış politikalardan vazgeçilmeli, politika-mevzuat-uygulamalar, konunun tarafı olan sendikalar, üniversiteler, TMMOB, TTB ile birlikte kamusal bir çerçevede belirlenmeli ve uygulamaların denetiminde bu kuruluşlara da görev verilmelidir.

Ulusal İş Sağlığı Güvenliği Konseyi'ndeki temsiliyet "kamu" ağırlıklı olmaktan çıkartılmalı, sendika, demokratik kitle örgütü, meslek örgütü ağırlıklı hale getirilmeli, Konseyin aldığı kararların uygulanması zorunlu hale getirilmelidir.İş Ekipmanlarının periyodik kontrolleri artırılmalı ve kamusal denetim ivedilikle benimsenmelidir.

İş yerlerinde işçi sağlığı ve iş güvenliğinin sağlanması yalnızca iş güvenliği uzmanlarının çalışmaları ile sağlanamaz, konunun bilimsel açıdan bütün taraflarının ekip çalışması ile mümkün olur. Bunun yanında iş güvenliği uzmanlarına ilişkin son 10 yılda en az 10 kez değişikliğe uğrayan mevzuat yap-boz alanı olmaktan çıkarılmalı, işçi sağlığı ve iş güvenliğine ilişkin kararlar, uygulama ve denetim mekanizması, yukarıda saydığımız kurum ve kuruluşların katılımı ile oluşturulacak kurul tarafından kamusal denetim olarak yerine getirilmelidir. İş yerlerinde oluşturulan, İş Sağlığı ve Güvenliği Kurullarında temsiliyet işçi ağırlıklı hale getirilmelidir.

İş yeri denetimleri daha sık yapılmalı, denetimlerde maden, inşaat, metal sektörlerine ağırlık verilmelidir.Eksikleri bulunan iş yerlerine verilmesi gereken cezalar derhal uygulanmalı, kesinlikle ertelenmemelidir. Örgütlenmenin önündeki engeller kaldırılmalıdır. İşçi sağlığı ve iş güvenliği kapsamındaki işçi eğitimleri formalite olmaktan çıkarılmalıdır.Odamız, işçi sağlığı iş güvenliği ve asansörler alanındaki uzmanlıklarından hareketle konunun takipçisi olacak, gerekli açıklamaları ve teknik raporu kamuoyu ile paylaşacaktır"

FACİA ASANSÖRÜNDE İNCELEME

TMMOB Makine Mühendisleri Odası İstanbul Şube Yönetim Kurulu Başkanvekili Zafer Güzey, Esenyurt’taki asansör kazası ile ilgili olarak, "Hiçbir asansör aşırı yüklenmesi sebebi ile düşmez. Bunu öncelikle konuşmamız, bu dili kullanmamız gerekiyor. Aşırı yüklenen asansör çalışmaz. Asansöre fazla insan bindiğinde, asansör kendini kilitler" dedi.

TMMOB Makine Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi, Esenyurt’ta yaşanan ve 3 işçinin hayatını kaybettiği kaza ile ilgili basın toplantısı düzenledi. Makine Mühendisleri Odası’nın Beyoğlu’nda bulunan İstanbul il binasında düzenlenen toplantıda, kazayla ilgili incelemeler paylaşıldı.

TMMOB Makine Mühendisleri Odası İstanbul Şube Yönetim Kurulu Başkanvekili Zafer Güzey, "Asansör kabinin üzerinde bulunan bir fren mekanizması var. Bu kabin ne olursa olsun, motordan ayrılmış olsaydı bile kendisini kilitleyecekti, düşmeyecekti. Düşmemesi gerekiyordu, buna göre tasarlanmış, buna göre güvenlik önlemleri üzerine konulmuş. Bu da arızalıydı, çalışmıyordu. Kabinin üzerinde paraşüt sistemi mevcut, ancak bakımsızlık yüzünden çalışmadığını gördük" dedi.

Güzey, kazada hayatını kaybeden işçilerde Osman Yardımcı’nın şantiyede çaycı olarak SGK’ya beyan edildiğini belirterek, "Bu şekilde girişi yapılan bir arkadaşımız asansörün içindeydi. Girişi aynı gün yapılmış, Bu konudaki uzman arkadaşlarımızın değerlendirmesi devam ediyor. Büyük bir ihtimalle kaza sonrası kaydının yapıldığında fikir birliği var" diye konuştu.

"HİÇBİR ASANSÖR AŞIRI YÜKLENMESİ SEBEBİ İLE DÜŞMEZ"

Zafer Güzey, "Hiçbir asansör aşırı yüklenmesi sebebi ile düşmez. Bunu öncelikle konuşmamız, bu dili kullanmamız gerekiyor. Aşırı yüklenen asansör çalışmaz. Asansöre fazla insan bindiğinde, asansör kendini kilitler. İçindeki fazla yük, fazla insan dışarı çıkıp, asansörün güvenli yüke geldiğini anlayana kadar. Asansörün aşırı yükten düşmesi değil, bakımsızlıkta, ihmalden düşmesi söz konusudur. ’Aşırı yük’ diye bir teknik uygunluk mevcut değildir" dedi.

"ASANSÖRÜN KAPASİTESİNİN ÇOK DAHA ALTINDA HAREKET ETTİĞİNİ BU İNCELEMEDE TESPİT ETTİK"

Zafer Güzey, tüm güvenlik önlemlerinin bertaraf edildiğini ifade ederek, "Güvenlik kapısı çıkarılmış, elektrik panosu uygunsuz bir şekilde monte edilmiş. Yani asansör bir elektrik çarpmasından da bir iş cinayetine maruz bırakabilirdi orada çalışanlar. Bu asansörün muadilleri, firmanın diğer ürettikleri ve sektörde kullanılan asansörlerin kapasitesi iki tondur. İki ton kapasiteli bir şey üretiliyorsa bunun emniyet sistemlerini özellikle şantiye alanlarında yirmi kat yukarıda seçersiniz. İki ton kapasiteli yaptığınız her şey de bağlantı ekipmanlarını çok daha yukarısında alırsınız. Çünkü tahmin edebilirsiniz ki aşırı yüklenme olabilir. İki buçuk ton yüklendiğinde bu asansörün her hangi bir parçasının kopması beklenmez. Asansörün içinde bizim gözlemleyebildiğimiz 4-5 tane çimento, 250 kilo maksimum. Üç tane çalışan arkadaşımız var. İnsan hesaplanması mühendislikte, asansör gibi ekipmanlarda 80 kilodur. Yani toplam 500 kilo. İş cinayetini kilo hesabına çevirmek istemiyorum ama 500 kilo yük olduğu bir yerde, işletme yetkilileri aşırı yükten bahsediyorlar. Sorumlunun sanki çalışanın bilgisizliği, cahilliği ya da çalışanın yapmış olduğu bir konu gibi karşımıza geliyor. Kesinlikle böyle bir durum yok. Aşırı yüklense dahi bu asansörün çalışmaması gerekiyor, düşmesi gerekmez. Burada aşırı bir yüklenme söz konusu değil, asansörün kapasitesinin çok daha altında hareket ettiğini bu incelemede tespit ettik" şeklinde konuştu.

"ASIL SORUMLULAR DIŞARIDA"

Zafer Güzey, "’Asıl sorumlular dışarıda dediğimiz’ kelime burası için geçerlidir. Asıl sorumlular dışarıda, oradaki çalışmaya izin veren, çalışmanın emrini veren ya da çalışmaya göz yuman, hangi kelimeyi kullanırsanız kullanın yönetimdir. Bu yönetimsel sorumlulukta gözardı edilemez" dedi. Güzey ayrıca inşaatın 2014 yılı sonunda mühürlendiğini ifade etti.