Artık iki soruna sahibiz

Araştırma, Türkiye’nin muhafazakar milliyetçi niteliğinin ağır bastığı bir yelpazede yer aldığını gösteriyor.  Bir yandan milliyetçilik öne çıkarken, öte yandan aynı konuda kafaların karışık olduğu da ortaya çıkıyor. Çünkü verilen yanıtlar arasında çelişkiler var.

Örneğin, ankete katılanların yüzde 55.8’i anayasada sadece Türk kimliğine yer verilmesini savunurken, katılanların yüzde 53.4’ü ideal anayasanın Kürt sorununu çözeceğine inanıyor. Hem sadece Türk kimliğine yer verip hem de aynı anayasada Kürt sorununu çözmek biraz güç. Türkçülüğün ağır bastığı bir başka noktada resmi dil konusunda kendini gösteriyor. Kürt sorununu çözmek ile dil arasındaki bağlantı da araştırmada ortaya çıkan bir başka çelişki.

Araştırmada ortaya çıkan çok çarpıcı bir başka sonuç var. Araştırmaya katılanların yüzde 65.1’i anayasada haksızlığa karşı adaletin ön plana çıkmasını vurguluyor. Son 4-5 yıl içinde yargı ile yaşanan sorunlar toplumda adalet duygusunun ne kadar aranır hale geldiğini gösteriyor. Kaldı ki yüzde 65’lik oran bütün diğer sorular arasında en yüksek üçüncü oran.

Türban konusunda Türk toplumu uzlaşmış görünüyor. Yanlış hatırlamıyorsam, ilk kez bu kadar yüksek bir oranın, yüzde 72.3’lük oranın türban konusunda uzlaşmaya vardığı görülüyor.

Araştırma toplumda demokrasinin henüz tam olarak sindirilmediğini gösteriyor. Araştırmaya katılanların yüzde 42’si, yüzde 10’luk seçim barajının düşürülmesine hala karşı. Bu aslında kendi bindiği dalı kesmek anlamına gelir. Baraj ne kadar düşerse halkın Meclis’te temsil şansı o kadar yükselir. Ama halk ne yazık ki bunu henüz fark etmiyor.

Laiklik konusundaki sorularda bence önemli oran yüzde 8.7… Araştırmaya katılanların yüzde 8.7’si anayasada laikliğin hiç yer almamasını istiyor. Bu ta 1930’lardan bu yana gelen neredeyse hiç değişmeyen bir oran. Anayasada laiklik aynen kalmalıdır diyenler yüzde 50.6 olsa bile, laikliğin hiç yer almamasını savunanların bu kadar küçük bir grupta yer alması, laiklik konusunda bir tehdidin, bir korkunun gereksizliğini vurguluyor.

Son olarak, ülke için tercih edeceğiniz sistem nedir sorusuna, aynı oranda, yüzde 40 olarak, güçlü devlet ile insancıl toplum at başı gidiyor. İnsancıl toplumun daha önde gelmesini tercih ederdim. Toplum adalet arıyorsa insancıl toplum daha yüksek oranda tercih edilmeliydi. Güçlü devlet her zaman tehlikelidir.