Aralarına kara kedi girdi

TMMOB'la (Türkiye Mimarlar ve Mühendisler Odaları Birliği) inşaat mühendislerinin arasına karakedi girdi. Birlik'le inşaat mühendislerinin arasını açan karakedinin adı ise, Yapı Denetimi Yasası.

İstanbul Bayındırlık İl Müdürlüğü'nün Balmumcu'daki binasının önünde geçtiğimiz perşembe günü bir basın toplantısı vardı. Toplantıyı düzenleyen TMMOB (Türkiye Mimar ve Mühendis Odaları Birliği), konusu ise 10 Nisan'da Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yapı Denetimi Yasası'ydı. Mühendisler ellerine aldıkları ‘‘Yapı denetiminde özelleştirmeye hayır’’, ‘‘Uzman mühendisliğe hayır’’, ‘‘Özel değil kamusal denetim’’ ve ‘‘Deprem katliamının sorumlusu imar aflarını çıkaranlardır’’ yazılı pankartlarla toplantıya eşlik ettiler. Böylece TMMOB Yapı Denetimi Yasası’na karşı olduğunu kamuya duyurdu.

İnşaatçılar nerede?

Ama toplantının önemli bir eksiği vardı: Yasanın başkahramanları olan inşaat mühendisleri orada yoktu. Yapı Denetimi Yasası inşaat mühendislerine inşaat denetiminde çok önemli bir rol veriyor ve onlara ciddi bir iş alanı yaratıyor. Bu da İnşaat Mühendisleri Odası'nın yasaya sıcak bakmasına neden oluyor.

TMMOB ise, inşaat mühendisi üyesi kardeşlerine yeni olanaklar sağlayan bu yasaya karşı. TMMOB Yönetim Kurulu Üyesi ve İstanbul Jeofizik Mühendisleri Odası Başkanı Oğuz Gündoğdu olayı şöyle özetliyor: ‘‘Başımıza bela olan yapı denetimi konusunda bir yasa hazırlarken çok daha titiz olunması gerekirdi. TMMOB olarak denetimin özel firmalara devredilmesine karşı tutumumuzu belirledik. Denetimin özelleştirilmesinin sancısını ileride daha da acı öderiz.’’

İnşaat Mühendisleri Odası'ndan Mutlu Öztürk'ün anlattıkları ise, biraz farklı: ‘‘Yasa kötü bir yasa tamam. Eğer bu bir imar yasası olsaydı değil jeofizik, makina mühendisleri, hatta orman mühendislerinin bile görüşü alınmalı ve onlar da süreçte görev almalıydılar. Ama söz konusu olan yapı denetimiyse tabii ki inşaat mühendisleri devreye girecek. Ayrıca, bugüne kadar, denetimi TUS (Teknik Uygulama Sorumlusu) ünvanı verilen kişiler özel değil miydi? ’’

210 bin üyeli birlik

TMMOB, 1954'te çıkarılan 6235 sayılı kanunla kuruldu. Bu yasada 12 Eylül'den sonra değişiklik yapıldı. Kamuda çalışan mühendis ve mimarların üye olma zorunluluğu kaldırıldı. Birliğe bağlı 23 meslek odası ve 60 meslek disiplini var. Kayıtlı üye sayısı ise, 210 bin. Birliğin yönetim kurulu 23 kişiden oluşuyor. Her odanın yönetim kurulunda bir temsilcisi bulunuyor. TMMOB geçtiğimiz günlerde yaptığı bir genel kurulda ‘‘Türk’’ kelimesi yerine ‘Türkiye’ kullanılması kararını aldı. Birliğe bağlı mimar ve mühendis odaları ise şunlar: Elektrik, fizik, gemi, gemi makinaları işletmeleri, gıda, harita ve kadastro, iç mimarlar, inşaat, jeofizik, jeoloji, kimya, maden, makina, metalurji, meteoroloji, mimarlar, orman, petrol, peyzaj mimarları, şehir plancıları, tekstil ve ziraat.

YAPI DENETİMİ YASASI NE GETİRİYOR?

10 Temmuz'dan itibaren inşaatları inşaat mühendislerinin kurduğu denetçi firmalar kontrol edecek.

Bu firmalar, 11'i inşaat mühendisi en az 20 kişi olacak. Bu kişiler ayrıca inşaat işi yapamayacak.

Denetçi inşaat mühendislerinin meslekte 12 yılını doldurmuş olması ve inşaat mühendis odalarından uzmanlık belgesi alması gerekiyor.

Müteahhit inşaatını hangi firmanın denetleyeceğini bilmeyecek. Ücretini ortak bir havuza yatıracak.

Bu sayede inşaat mühendislerine geniş bir iş alanı açılmış olacak.

TMMOB BU YASAYI NİYE ELEŞTİRİYOR?

Diğer mühendisler denetim sürecinden tamamen ayıklanıyor, bu sakıncalı.

Denetim özel firmalara bırakılıyor, onları da denetleyecek bir merci yok.

Yasa tek başına yeterli değil, imarla ilgili genel düzenleme yapılmalı.

İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI NE DİYOR?

Türkiye'nin acil bir denetim mekanizmasına ihtiyacı vardı. Bu yasa eksik de olsa bunu sağladı.

Zaten inşaat denetimi eskiden de özel kişiler (Teknik Uygulama Sorumlusu) tarafından yapılıyordu, özelleşen bir şey yok.

Bunu imarla karıştırmamak lazım. İmar denetimi olsaydı diğer mühendisler de sürece katılmalıydı. Ama bina denetimi denince akla inşaat mühendisi gelir.

Oğuz Gündoğdu (TMMOB YK üyesi, İstanbul Jeofizik Mühendisleri Odası Bşk)

İnşaat denetimi yasası hazırlanırken çok daha titiz olunması gerekirdi. TMMOB'ye bağlı 23 mühendis odasından 22'si ve inşaat mühendislerinin yarısı bizimle aynı görüşte.

Mutlu Öztürk (İstanbul İnşaat Mühendisleri Odası YK Üyesi)

Bu bir imar yasası olsaydı haklıydılar. Bütün mühendisler bu süreçte görev almalıydı. Ama söz konusu olan yapı denetimiyse tabii ki inşaat mühendisleri devreye girecek.

İstanbul Bayındırlık ve İskan İl Müdürlüğü'nün Balmumcu'daki binasının önünde geçtiğimiz perşembe günü İnşaat mühendislerinin desteklediği yasayı diğer mühendisler protesto etti.