Aracınızda boyunluk bulundurun yaşam şansınızı yüzde 80 artırın

Trafik kazaları sonrasında yaralıların çevredeki vatandaşlar tarafından bilinçsiz bir şekilde taşındığına sıklıkla tanık oluyoruz. Oysa bu durum, kazazedenin felç olmasına hatta hayatını kaybetmesine neden oluyor. Bu kazalarda, travmaya bağlı olarak omurga ve eklem yaralanmaları kaçınılmaz olduğunu belirten Acil Uzmanı Dr. Alp Sirman, "En iyi yöntem derhal hastaya boyunluk takmaktır. Böylece, yaralının yaşam şansı yüzde 80 artacaktır" diyor.

Doğa Sporları Merkezi (DSM) ile birlikte çalışan ve Borusan Otomotiv tarafından düzenlenen eğitimlerde katılımcılara trafik kazalarında nasıl davranmaları gerektiği konusunda seminerler veren Dr. Sirman, ilkyardımın öneminden cep telefonları ile alkolün sürücüler üzerindeki etkilerine kadar birçok konuda sorularımızı yanıtladı:

Bir trafik kazası ile karşı karşıya kaldığımız zaman ilk ne yapmalıyız?

Trafik kazasına müdahale ederken öncelikle kendi yaşamınızı güvence altına almalısınız. İlk olarak aracınızı güvenli bir yerde durdurun ve flaşörlerinizi açın. Üzerinizde dikkat çekici renkte (tercihen fosforlu) bir giysi olması işinizi oldukça kolaylaştıracaktır. Ayrıca, trafik uyarı işaretlerini yola koymanız da bu anlamda etkili olacaktır.

Kazazede açısından dikkat etmemiz gereken hayati unsurlar nelerdir?

Trafik kazaları sonucu hayatını kaybedenlerin küçük bir oranı olay yerinde yaşamını yitirmektedir. Yüzde 80 gibi büyük bir orandaki kayıplar ise yaralının bilinçsizce araçtan çıkartılması ve karga tulumba taşınarak hastaneye götürülmesi sırasında oluşmaktadır. Herhangi bir ilkyardım bilgisinden yoksunsanız bile, uzman ekipler gelmeden yaralıya el sürülmesini engellemeniz, emin olun onun hayatını kurtarmada çok ciddi bir rol üstlenecektir.

Trafik kazalarında, travmaya bağlı olarak omurga ve eklem yaralanmaları kaçınılmazdır. İşte bu durumda kesinlikle dikkatli olmalısınız. Yanınızda varsa, en iyi yöntem trafik kazasının şekli ve türü ne olursa olsun derhal hastaya boyunluk takmaktır. Eğer gerekli ilkyardım bilgilerine ve deneyime sahip değilseniz, ambulans gelene kadar herhangi birinin yaralıyı kıpırdatmasına engel olmanız en akıllıca davranış olacaktır. Sadece boyunluk takmak ve bilinçsizce taşınmaya engellemek, yaralının yaşam şansını yüzde 80 arttıracaktır.

Yaşam şansını bu derece artıran boyunluğun önemi gözden mi kaçıyor?

Boyunluk, otomobilinizde ilkyardım çantası gibi bulundurmanız gereken en önemli gereçtir. Araçlarda ilkyardım çantası bulundurulması zorunludur. Oysa, bu çantanın içinde bandaj ve gazlı bez yerine bir boyunluk bulunsa birçok hayat kurtulacaktır. Kullanımı çok basit olan ve iki parçadan oluşan böyle bir boyunluğun fiyatı ise sadece 10 YTL civarındadır. Otomotiv firmaları bir öncülük yaparak, sattıkları araçlarda boyunluk bulundurabilirler. Ya da ilkyardım çantasında bulunması gerekenler arasına boyunluk da eklenirse, trafik kazaları sonucu hayatını kaybeden veya felç olan insanların sayısı önemli ölçüde azalacaktır.

LADY DIANA ÖRNEĞİ

Kaza anında sürücü ve yolcuları koruyan donanımlara rağmen, yüksek hızda gerçekleşen bir çarpışma insan bedeni üzerinde ne gibi etkiler yaratır?

Çoğu kişi saatte 120 kilometre gibi yüksek bir hızla duvara çarptığında, aracının gelişmiş güvenlik önlemleri sayesinde herhangi bir yara almayacağını düşünebilir. Sayısız hava yastığı ve aracın darbelere dayanaklı güçlü yapısı kişinin böyle bir kaza anında ölümcül yara almasını önleyebilir. Ama bu hızla duran bir cisme çarpılması durumunda insanın iç organları da hareket eder. Örneğin, Lady Diana’nın ölümüyle sonuçlanan trafik kazasında benzer bir durum söz konusudur. Diana’nın otopsi raporunda ölüm nedeninin akciğerlerden kalbe giden damarın kopması olduğu belirtiliyor. Bu da kaza anında alınan herhangi bir darbe sonucu değil, aracın hızından dolayı iç organların yer değiştirmesinden kaynaklanıyor.

Cep telefonu zihni meşgul ediyor, tehlike algılanmıyor

Araç kullanırken cep telefonuyla konuşulmasında nasıl bir tehlike söz konusu?

İnsan beyni aslında bilgisayarlardaki işletim sistemleri gibi çalışıyor. Birçok program aynı anda aktifken bazıları daha yavaş çalışıyor. İşte araç kullanırken, cep telefonuyla konuştuğunuzda da benzer bir durum söz konusu. Son yıllarda yapılan araştırmalar, cep telefonu kullanımının kişiyi fiziksel olarak meşgul etmesinden çok artan zihinsel faaliyet ve buna bağlı olarak dikkatin dağılması, konsantrasyonun bozulması nedeniyle kaza riskini arttırdığını gösteriyor. Sürücünün deneyimli olması veya cep telefonu kullanmaya alışkın olması da riski azaltmaya yetmiyor. Çünkü, sürücü için dikkat dağıtıcı olan yönü telefonun fiziksel özellikleri değil, konuşmanın yoğunluğudur. Cep telefonlarının kullanımı sırasında sürücüler, bazı tehlikeli durumların ya hiç farkına varamıyor ya da önlem almakta geç kalıyorlar. Yapılan bir araştırmaya göre, bu gecikme çevresel koşullara, aracın o andaki hızına ve sürücünün yaşına bağlı olarak 0.6 saniyeden 0.9 saniyeye kadar çıkabiliyor. Bu da saatte 60 km hızla giden bir otomobilin durma mesafesinin 15 metre artması anlamına gelir. Ayrıca aynı araştırmada, sürücülerin basit bir arama yaparken yüzde 20, zihni çok fazla meşgul eden bir görüşme yaparken ise yüzde 29 olasılıkla tehlikeli bir durumu gözden kaçırabileceğine dikkat çekiliyor.

Telefonu kapattıktan sonra bile zihnimiz görüşmeyle meşgul olabiliyor.

699 sürücü üzerinde yapılan bir başka araştırmada, görüşme bittikten sonraki 5 dakika içinde kaza olasılığının 4.8 kat, 15 dakika içinde ise 1.3 kat daha fazla olduğu belirtiliyor.