Araç tesciline yeni düzenleme

TBMM İçişleri Alt Komisyonu, Karayolları Trafik Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Tasarı üzerindeki çalışmalarını tamamladı. Alt komisyon, tasarıda bazı değişiklikler yaptı. Değişiklikle tescili zorunlu ve ilk tescili yapılacak olan araçların geçici tescilleri, İçişleri Bakanlığı tarafından yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişilerince yerine getirilecek. Ancak, tescil edilmiş olanların her çeşit satış ve devir işlemleri ile alıcı adına geçici tescilleri noter tarafından yapılacak.

Alt komisyon, “noterlerin satış ve devir işlerinde deneyimli oldukları, ortaya çıkabilecek hukuksal sorunlarda sorunu çözecek yeterli hukuksal donanıma sahip oldukları, yetkilendirilecek kişi ve kurumların araç satış ve devirleri sırasında çıkacak hukuki uyuşmazlıklarda sorun yaşayabilecekleri” gerekçesiyle, bu tür işlemlerin noterler tarafından yapılmasının daha yararlı olacağına karar verdi.

Tasarıyla, araç tescil ve sürücü belgesi işlemlerini tek bir merkezden yürütmek amacıyla, “Araç Tescil ve Sürücü Belgesi İşlem Merkezi” kuruluyor. Merkezde, bilgiler ve tescil belgesi alma zorunluluğu bulunan her türlü araç ile sürücü belgesi kayıtları, bir veri tabanında tutulacak, belgeye dönüştürülecek ve ilgilisine gönderilecek.
Emniyet Genel Müdürlüğünün merkez, bölge, il ve ilçe trafik zabıtası kuruluşları, Araç Tescil ve Sürücü Belgesi İşlem Merkezi Müdürlüğü, Trafik Hizmetleri Başkanlığına bağlı olarak çalışacak. Araç Tescil ve Sürücü Belgesi İşlem Merkezi, araç ve sürücülere ait işlemleri yapacak, plaka ve belgelerini verecek ve bu amaca yönelik hizmetleri yürütecek.

Bu merkezde, emniyet hizmetleri sınıfı personelinden ayrı olarak, teşkilat ve kadrolarında gösterilen sayıda genel idare hizmetleri sınıfı ve teknik hizmetler sınıfından personel ile sözleşmeli personel çalıştırılabilecek.

İKİ YIL İÇİNDE FAALİYETE GEÇECEK

Araç Tescil ve Sürücü Belgesi İşlem Merkezi, iki yıl içinde faaliyete geçecek ve 16 kadro ihdas edilecek.
Geçici tescil yetkisi verilenler, yapısal durumlarını ve teknolojik alt yapılarını, Araç Tescil ve Sürücü Belgesi İşlem Merkezinin faaliyete geçtiği tarihe kadar sistemle uyumlu ve çalışır hale getirecek. İhtiyaç duyulan il ve ilçelerde tescil şube veya büroları kurulacak. Araçların, yönetmelikte belirlenen esaslara göre geçici tescil veya tescil ettirilmesi zorunlu olacak. Tescilden muaf olan araçlar ise şöyle:

“Tescil edildiği ülkenin tescil belgesi ve tescil plakası bulunan ve geçici olarak Türkiye'ye girmesine izin verilmiş olan araçlar, tescil edildiği ülkenin tescil belgesi ve tescil plakası bulunan ikili ve çok taraflı anlaşmalara göre, Türkiye'de tescil zorunluluğundan muaf tutulmuş araçlar, araç imal, ithal, ihraç edenlerin ve satıcılığını yapanların, ithal, ihraç, depolama, teşhir ve satış amacıyla geçici olarak bu işlere mahsus yerlerde maliki olarak bulundurdukları motorlu araçlar, tescil zorunluluğu bulunan motorlu taşıtlarla çekilenler ile kanunun ilgili maddesine göre tescili gerekli görülenler hariç, bütün motorsuz taşıtlar.”

Bu hükme aykırı olarak karayoluna çıkartılan araçlar, tescil işlemleri yaptırılıncaya kadar trafikten men edilecek ve araç sürücüsüne 400 YTL idari para cezası uygulanacak. Tescili zorunlu ve ilk tescili yapılacak olanların geçici tescilleri, İçişleri Bakanlığınca yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek kişiler ve özel hukuk tüzel kişilerince; tescil edilmiş olanların her çeşit satış ve devir işlemleri ile alıcı adına geçici tescilleri noterler tarafından yönetmelikle belirtilen usul ve esaslara göre yapılacak.

GEÇİCİ TESCİL OLMADAN TRAFİĞE ÇIKILAMAYACAK

Geçici tescil belgesiyle, araçların satış ve devir işlemleri yapılamayacak. Buna aykırı hareket edenler, 10 bin YTL idari para cezası ödeyecek. Tasarıyla, tescil belgesi, trafik belgesi ve tescil plakasını araç üzerinde bulundurma zorunluluğuna geçici tescil belgesi de ekleniyor. Bütün bunlar araç üzerinde ve uygun durumda bulundurulmadan trafiğe çıkılamayacak.

İlk tescili yapılan araçlardan, yönetmelikte belirtilen ilk tescille ilgili muayene süresi sonuna kadar trafik belgesi alma zorunluluğu aranmayacak. Buna uymayan sürücülere, 50 YTL idari para cezası kesilecek. Yönetmelikte belirtilen esaslara göre; askeri amaçla kullanılan Türk Silahlı Kuvvetlerine ait araçlar ile çeşitli anlaşmalara göre askeri amaçla Türkiye'de bulunan kuruluşlara ait araçların tescilleri Türk Silahlı Kuvvetlerince yapılacak

Raylı sistemle çalışan araçların tescilleri; kullanıldığı yerlere göre ait olduğu kuruluşlarca, iş makinesi türünden araçların tescilleri; kamu kurum ve kuruluşlarına ait olanlar ilgili kurum ve kuruluşlarca, gerçek kişiler ve özel hukuk tüzel kişilerine ait olanlardan; tarım kesiminde kullanılanlar ziraat odalarınca, tarım kesiminde kullanılanların dışında kalan ve sanayi, bayındırlık ve diğer kesimlerde kullanılanların tescilleri, üyesi oldukları ticaret, sanayi veya ticaret ve sanayi odalarınca, tarım kesiminde kullanılanlar hariç, büyükşehir belediyesi bulunan illerde Ulaşım Koordinasyon Merkezinden, diğer illerde il trafik komisyonlarından karar alınmak şartı ile motorsuz taşıtlardan gerekli görülenlerin tescilleri belediyelerce yapılacak, tescil belgesi ile plakaları verilecek.

Bu sayılanların dışında kalan araçlardan; geçici tescili yapılanların tescilleri, yönetmelikte belirtilen esaslara göre Araç Tescil ve Sürücü Belgesi İşlem Merkezince yapılacak. Bu araçların plakaları, geçici tescili yapan kişi, kurum ve kuruluşlarca yetkili plaka basım ünitelerinde bastırılarak ilgilisine teslim edilecek.

ARAÇLARIN HURDAYA ÇIKARILMASI

Hurdaya çıkarılan ve trafikten çekilen araçlar trafiğe çıkarılamayacak. Trafiğe çıkarıldığı tespit edilen araçlar, trafikten men edilecek ve bu aracı trafiğe çıkaran sürücü 400 YTL idari para cezası ödeyecek. Sürücü, araç sahibi değilse, araç sahibine de aynı miktarda idari para cezası uygulanacak. Hurdaya çıkarılmasına rağmen trafiğe çıkarıldığı tespit edilip trafikten men edilen araçlar, müsaderesi için ilgili mahkemeye sevk edilecek. Müsaderesine karar verilen araçlar, Maliye Bakanlığınca belirlenecek kuruma teslim edilecek.

Trafik belgesi, araca ait tescil belgesi ve mali sorumluluk sigortası belgesinin ibrazı ile düzenlenecek. Tescilsiz veya trafikten çekilmiş olup karayolunda geçici olarak kullanılacak araçlar için zorunlu mali sorumluluk sigortası yaptırılmış olmak şartıyla geçici trafik belgesi ile geçici tescil plakası alınacak.
Değerli Kağıtlar Kanunu kapsamına giren araç tescil, trafik ve sürücü belgeleri, İçişleri Bakanlığının görüşü alınarak Maliye Bakanlığınca bastırılacak ve dağıtımı yapılacak.

TESCİL PLAKALARI

Tescil plakaları, yönetmelikte belirtilen esas ve usullere uyulmak kaydıyla şoför odaları tarafından basılacak. Odalar tarafından plaka basılmayacağının valiliğe bildirilmesi durumunda, plakalar, valiliklerce yetkilendirilen gerçek kişiler ile özel hukuk tüzel kişilerince basılacak.
Sürücü belgelerinin verilmesine dair usul ve esaslar, yönetmelikte düzenlenecek.
Araç Tescil ve Sürücü Belgesi İşlem Merkezi bünyesindeki veri tabanında tutulan bilgiler, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli cetvellerde yer almayan kamu kurum ve kuruluşları ile diğer kişilere ücret karşılığında verilecek. Tahsil edilen hizmet bedeli, tutarları, bütçeye gelir kaydedilecek.
Araçların tescil işlemleri, yetki verilenlerce geçici tescil işlemi yapılmaya başlanıncaya kadar Emniyet Genel Müdürlüğü trafik tescil şube veya bürolarınca yürütülecek.
Sürücü belgesi verilmesi işlemleri, Araç Tescil ve Sürücü Belgesi İşlem Merkezi faaliyete geçinceye kadar Emniyet Genel Müdürlüğü trafik tescil şube veya bürolarınca yürütülecek.

GEREKÇE, İSKANDİNAV ÜLKELERİ

Öte yandan, AK Parti İstanbul Milletvekili Zeynep Karahan Uslu'nun yakını gösteren ışıkların gündüzleri de yakılmasının zorunlu kılınmasına ilişkin teklifi ise alt komisyonda kabul görmedi. Bu kuralın daha çok gündüzleri karanlık olan İskandinav ülkelerinde zorunlu olduğuna işaret eden alt komisyon, yasada, “gündüzleri, görüşü azaltan sisli, yağışlı ve benzeri havalarda yakını gösteren ışıkların yakılmasının” zorunlu olduğunu, bu nedenle yeni bir düzenleme yapılmasına gerek olmadığı görüşüne vardı. Tasarı, 28 Şubat Çarşamba günü, TBMM İçişleri Komisyonunda görüşülecek.