Apollon Tapınağı'ndaki rezalete belediye ‘dur’ dedi
Güncelleme Tarihi:
Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın özelleştirme ihalesini kazanan bir firmanın dükkan yapmak için Aydın'ın Didim İlçesi'ndeki tarihi Apollon Tapınağı'nın sur duvarını yıkması tepkilere neden oldu. Belediye ekipleri çalışmayı kendilerinden izin alınmadığı gerekçesiyle durdurup mühürledi.
Geçen yıl Kültür ve Turizm Bakanlığı 56 müze ve ören yerinin satış noktalarını özellleştirdi. Özelleştirmeyi kazanan Bilkent Holding bünyesindeki catering ve otelcilik hizmeti veren Bilintur'un Didim'in Hisar Mahallesi'ndeki her yıl yaklaşık 150 bin turistin ziyaret ettiği, SİT alanındaki 2 bin 500 yıllık tarihi geçmişe sahip Apollon Tapınağı'na dükkan yapılmak için dün sabah sur duvarının kazma, kürek ve iş makineleriyle yıkması Didim Belediye Başkanı CHP'li Mümin Kamacı ve Didimliler'i isyan ettirdi. Belediye Başkanı Kamacı'nın talimatı üzerine Zabıta ve Fen İşleri Müdürlüğü ekipleri çalışmaları durdurup, inşaatı mühürledi. Milet Müze Müdürlüğü'nden üç görevlinin de eşlik ettiği 10 metre genişlik 3 metre yüksekliğindeki sur duvarın yıkımı sırasında bazı eserlerinde tahrip olduğu belirlendi.
‘YASA DIŞI İŞ YAPMIYORUZ’
Taşeron firma yetkilisi ve şantiye sorumlusu Metin Sayar, sur duvarlarının Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından alınan izinle gişe ve hediyelik eşya satış mağazası yapılmak için yıkıldığını söyledi. Sayar, “Burada yasa dışı bir iş yapmıyoruz. Çünkü burası 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı ve izinsiz tek bir çivi dahi çakılamaz. Gerekli tüm izinler alındı. Türkiye'nin 52 ören yeri için yapılan ihale ile 75 mağaza yapılacak. Bu mağaza da bunlardan biri olacak. Yıkılmak üzere olan sur duvarlarını, yeniden yapacağız. Esnafın ve vatandaşın şikayeti üzerine belediye inşaatı mühürledi. Bakanlık yetkilileri ile temasa geçtik. Sanıyorum bugün sorunu çözer inşaata devam ederiz” dedi.
TEPKİLER SÜRÜYOR
Tapınağın yıkılmasına tepki gösteren aralarında Didim eski Belediye Başkanı SHP'li Mehmet Soysalan ve Didim Turizm Derneği Başkanı Deniz Atabay ve Hisar Mahallesi Muhtarı Bahri Aşık'ın da bulunduğu yaklaşık 80 kişi tapınak önünde toplanarak, eylem yaptı. Didim Turizm Derneği Başkanı Atabay, “Dünya mirası olan bir tarihi daha iyi korumak için proje üretilmesi gerekirken birilerine rant sağlamak amacıyla 2 bin 500 yıllık tarihe kepçe ve kamyonlarla dalmak üstelik bunu turizm sezonunun başında turistlerin gözüne sokarcasına yapmanın mantığını anlamıyorum. Bu uygulamanın durdurulması için hukuki ne adım atılacaksa destek vereceğiz” diye konuştu.
Sanat Tarihçisi Başak Kamacı ise yaptığımız araştırmada, Aydın Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun burada sadece seyyar ve hafif konstrüksiyon bir mağaza için izin verdiğini öğrendiklerini belirtti. Kamacı, “Ancak burada resmen kepçe ve kamyonlarla kalıcı inşaat yapılıyor. Bu tarihe yapılan saygısızlıktır. Bir an önce bu uygulamanın durdurulması ve buna gözyuman yetkililer hakkında soruşturma açılması gerekir. Bu bölgede koruma amaçlı imar planı olmadığı için zaten kalıcı bir inşaat yapılması mümkün değil” dedi.
‘TARİH KATLİAMI VAR’
Didim Belediyesi Avukatı Önder Karaçam ve Fen İşleri Müdürlüğü yetkilileri ile tapınağın önüne gelen Belediye Başkanı Mümin Kamacı ise talana ‘dur’ demek için tapınağı mühürlemek zorunda kaldıklarını söyledi.
Üç yıl önce tapınağın çevresindeki bozulan tel örgüleri değiştirmek için kurula müracaat ettiklerini hatırlatan Başkan Kamacı şunları kaydetti:
“Koruma Amaçlı İmar Planı yok’ denilerek, talebimiz geri çevrildi. Tapınağın etrafındaki asfalt yola mıcır döktük, düzeltme yaptık diye ağır ceza verdiler, yargılanıyoruz. Yoldan geçen araçların neden olduğu titreşimin duvarlarına zarar vermemesi için tapınağın etrafındaki asfalt yolu, bir ay önce İl Trafik Komisyonu'ndan karar aldırıp, trafiğe kapattık. Biz tüm bu önmeleri alırken, belediyeye dahi müracaat edip, izin almadan üstelik tapınağın içinde tarihi eserlerin üzerine iş makinası ve kamyonlarla inşaata başladılar. Dünya mirasını korumak amacıyla anında müdahale ettim. Burada açık bir tarih katliamı var. Ayrıca tapınağa ziyaret için turist alınmaya devam ediyor. Turistlerin giriş yaptığı yerin altındaki merdiven de iş makinası ile yıkılmış ve tehlike yaratıyor.”
Didim Belediyesi Avukatı Önder Karaçam ise şu an için çalışmaların durduğunu ancak bunun yeterli olmadığını, projenin tamamen iptal edilmesi için savcılık ve Aydın Bölge Mahkemesi'ne başvuracaklarını söyledi.
Apollon Tapınağı
Didim'deki Apollon Tapınağı, antik dünyanın en büyük üçüncü tapınağı, aynı zamanda da dünyanın yedi harikasından biri olan Artemis Tapınağı'nın mimari ikizi. M.Ö. 494'te Persler tarafından tahrip edildikten sonra Büyük İskender'in gözetiminde yeniden inşa edilen tapınak, antik dünyanın gelmiş geçmiş en ünlü kehanet merkeziydi. Antik coğrafyacı Strabon, Didim'deki Apollon Tağınağı’nı dünyanın en büyük ve en görkemli tapınağı kabul eder. Ona göre tapınağın üst örtüsüz oluşu sonsuzluk ve ihtişamıyla bağdaştığı ölçüde anlamlıdır. Anadolu’da bulunan bu en büyük İyon tapınağının insan ve hayvan kabartmalarıyla süslenmiş taş duvarları; ustalıkla işlenmiş 17.5 metre yüksekliğindeki 3 İyon sütunu kalıntısı ve merdivenleri görülmeye değer güzellikte. Bir Roma efsanesine göre gözleriyle baktığı kişiyi taş haline getiren Gorgon kızkardeşlerden Medusa'ya ait baş kabartması çok değerli kabul ediliyor. Didim ve Apollon Tapınağı'nın sembolü kabul edilen Medusa kabartması, heykeltraşının yorumuna göre en güzel görünümlü olanı.