Anzak kelimesinin ortaya çıktığı yer

2´nci Kolordu Komutanlığı´nın evsahipliğinde düzenlenen törene, Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, 1´nci Ordu Komutanı Orgeneral İsmail Koçman, Çanakkale Valisi Orhan Kırlı, Yeni Zelanda Dışişleri Bakanı Winstons Peters, Avustralya Savunma Bakanı Joel Fitzgibbon, Yeni Zelanda Hava Kuvvetleri Komutanı Tümgeneral Graham Lintott, Avusturalya Hava Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Geoff Shepherd, İngiltere Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Jonathan Band ile savaşa katılan diğer ülkelerin temsilcileri katıldı.

Tören, savaşa katılan Türkiye, Yeni Zelanda, Avustralya, İngiltere, Fransa, Kanada, Almanya, Hindistan, Güney Afrika, İrlanda, Pakistan ve Bangladeş adına Çanakkale Şehitler Anıtı´na çelen konulmasıyla başladı. Bu sırada bir manga asker, üç el saygı atışı yaptı. Saygı duruşunun ardından,tüm ülkelerinin milli marşları çalınarak, bayrakları göndere çekildi. Onur kıtası, Türkiye Muharip Gaziler Derneği, İzci Grupları ve Genelkurmay Başkanlığı Mehteran Bölüğü, tören geçişi yaptı. Daha sonra, işlerinin yoğunğu nedeniyle törene katılamayan Başkan Recep Tayyip Erdoğan´ın mesajı okundu.

``ÇANAKKALE, YENİDEN DOĞUŞUN MİHENK TAŞI''

Törende, Türk Silahlı Kuvvetleri adına konuşan Hava Binbaşı Bilgin Demir, Çanakkale´nin, Türk ulusunun hayatları pahasına ödediği bedel ve yeniden doğuşun mihenk taşı olduğunu söyledi. Binbaşı Demir, 93 yıl önce, zamanın en güçlü donanmasına sahip itilaf güçleri Osmanlı´nın şah damarını Çanakkale Boğazı´nı denizden geçmeye çalıştığını hatırlatarak, ``Ancak Türk´ün iman dolu göğsünde parçalanan donanma toplarının mermileri zerre kadar Mehmetçik´in cesaretini kıramamış ve itilaf devletlerini başka çareler aramaya zorlamıştı. Bu çareyi de yarımadayı karadan ele geçirmekte bulan itilaf devletleri, 25 Nisan 1915 sabahı çelikten bir zırha bürünmüşçesine, üzerinde bulunduğumuz bu topraklara sahip olmak için Gelibolu kıyılarına çıktı. Karşısında kahraman, göğsü pek Türk askerini görünce, `Neden bu yabancı topraklardayım ve bu kadar insani değeri sinesinde barındıran Mehmetçik´e neden kurşun sıkıyorum' diye, kendini sorguladı'' dedi.

``BU DOSTLUK VE DAYANIŞMA TÜM DÜNYAYA ÖRNEK OLMALI''

Törene Türkiye´yi temsilen katılan Maliye Bakanı Kemal Unakıtan ise konuşmasına, 93 yıl önce atalarının savaştığı toprakları görmek ve onları anmak için binlerce kilometre katederek ülkemize gelen başta Avustralyalı ve Yeni Zelandalı´lar olmak üzere bütün ülke temsilcilerini selamlayarak başladı. Bakan Unakıtan, Atatürk´ün 1934 yılında Gelibolu´da hayatını kaybeden Anzak askerlerine hitaben söylediği ``Bu memleketin toprakları üzerinde kanlarını döken kahramanlar! Burada bir dost vatanın topraklarındasınız. Huzun ve sükun içinde uyuyunuz. Sizler. memlemçik´le yanyana koyun koyunasınız. Uzak yerlerden evlatlarını harbe gönderden analar! Gözyaşlarınızı dindiriniz. Evlatlarınız, bizim bağrımızdadır. Huzur içindedirler. Ve huzur içinde rahat uyucaklardır. Onlar, bu topraklarda canlarını verdikten sonra artık bizim evlatlarımız olmuşlardır'' sözleri hatırlatarak, ``Ulu önder Atatürk´ün savaştan 19 yıl sonra söylediği bu sözler, Avusturalya ve Yeni Zelandalı dostlarımızı olduğu kadar bizleri de duygulandırdı. Tarihteki diğer savaşlardan farklı olarak Çanakkale Savaşları, savaşan taraflar arasında zaman içinde sağlam ve kalıcı bir dostluk kurulmasına yol açmıştır. Çanakkale Savaşları, halklarımızın tarihinde, bir dönüm noktası olarak saygın ve önemli bir yer tutmaktadır. Birbirine çok uzak, coğrafyalarda yer alan ülkelerimizin Çanakkale´de çok zorlu savaş koşullarında karşı karşıya gelmeleri bugün karşılıklı saygıya dayanan bir dostuğa dönüşmüştür. Bu dostluk, ülkelerimiz arasındaki ilişkilerin her alanda daha da ileri düzeye çıkarılması ve derinleştirilmesi için sağlam bir temel oluşturmaktadır. Savaşın acılarını sonsuz bir dostluğa dönüştüren halklar arasındaki bu dostluk ve dayanışma, tüm dünyaya örnek olmalıdır'' diye konuştu.

 Törene Avustralya´yı temsilen katılan Savunma Bakanı Joel Fitzgibbon ise, 1915 yılındaki olayları kalplerimizde yalnızca bir üzüntüyle hatırlamanın kolay olduğunun belirterek, ``Fakat onun yerine bizler vatanlarına hizmet ederken hayatlarını kaybedenlerin yerine kendimizi koyarak, onları hatırlamak için her yıl biraraya geliyoruz. Savaşya katılan bütün milletler arasında, askerlerimizin cesaret ve merhametine dayalı bir bağ oluşmuş olmasını kutluyoruz. Gelibolu Muharebesi, daha önce birbirine düşman olan bütün milletlerin bir zamanlar onları acı bir şekilde onları birbirlerinden ayıran olaylardan derin anlamlar ve güçlü dostuk bağları çıkarabileceği konusunda örnek oluşturmaktadır'' dedi.

ANZAK KELİMESİNİN ORTAYA ÇIKTIĞI YER

Yeni Zelanda´yı temsilen konuşan Dışişleri Bakanı Winston Peters, Gelibolu´nun Yeni Zelanda tarihinde ayrı bir yeri olduğunu vurgulayarak, şunları söyledi:

``Burası, topraklarımızın her bir köşesini etkileyen, uzak ve küçük bir ülke için büyük bir insan felaketinin yaşandığı yerdir. Aynı zamanda burası Avusturalya ve Yeni Zelanda ordusunun `Anzaklar' olarak tanınarak, yeni ve yüceltici bir kelimenin ortaya çıktığı yer olmuştur. Anzak sözcüğü; sadakat, özveri ve sürekli dostluk haline gelmiştir. Günümüzde, her iki milletimiz arasında var olan özel bağlılığın sembolü olmuştur. Yarın (cuma) Gelibolu Yarımadası´nda, Yeni Zelandalı ve Avustralyalılar, `Anzak Günü' konusunda ne bildiğini göstermek için toplanacaklar. Bugün ise, bu uluslararı törende dünyanın dört bir yanından gelerek yaşamlarını yitiren askerleri anıyoruz.''

Konuşmaların ardından Genelkurmay Başkanlığı Mehteran Bölüğü marşlar çalarken, Türk Yıldızları da havada akrobasi gösterisi sundu. Daha sonra, savaşa katılan ülke temsilcileri, Şehitler Abidesi´ndeki Şehitlik Defteri´ni imzalayıp, sembolik Türk Şehitliği´ni ziyaret edip, karanfil bıraktılar. Anma töreni Fransız ve İngiliz Helles Anıtları´ndaki törenlerle devam etti. Yarın saat 05.00 sıralarıda Anzak Koyu´nda Avusturalya ve Yeni Zelanda Hükümetleri´nce düzenlenecek olan ve 10 bin Anzak torununun katılacağı Şafak Ayini töreni yapılacak.