Antikor nedir? Antikor testi nasıl yapılır?
Güncelleme Tarihi:
Antikor, özetle kişinin vücuduna giren antijene yanıt olarak bağışıklık sistemi tarafından üretilen maddeyi ifade etmektedir. İmmünglobulin olarak da adlandırılır. Antikor testi kişinin hastalığa bağışıklık durumunu saptamak için yapılır. Peki, antikor testi nasıl yapılır? İşte, antikor testi hakkında merak edilen bazı bilgiler
Antikorlar gözyaşı, solunum sistemi salgıları, tükrük, bağırsak muhtevası idrar ve süt gibi birçok vücut sıvılarında bulunmaktadır. Bunlar kan serumunda da yüksek konsantrasyonlarda bulunur. Antikorlar kimyasal olarak protein yapısında olduğu için proteinlerin gösterdiği bazı özellikleri gösterirler. Örneğin kuvvetli tuz çözeltilerinde çözünürlük, elektrostatik yük ve izoelektrik nokta, moleküler ağırlık ve bunların antijeniteleri gibi özellikleri ile karakterize edilirler.Antikor aktivitesi serumun amonyum sülfat ile muamelesi sonucu çökerler. Bu antikorlar globulinler olarak adlandırılırlar. Spesifik antikor aktivitesi gösteren proteinlere immünoglobulinler denir ve bunlar Ig ile gösterilir.
Antikoru oluşturan proteinlerin bir kısmı asidik bir kısmı da bazik proteinlerden meydana gelmiştir. Proteinin elektrostatik yükü aminoasit kompozisyonuna bağlıdır. Bir amino asiti üzerindeki yük, içinde çözündüğü çözeltinin pH derecesine bağlıdır. Yüklerin tamamı pH’ya bağlıdır. Bu yük proteinin izoelektrik noktasında minimumdur. Farklı protein karışımları standart pH da elektriksel potansiyeline göre dağılım gösterirler.
ANTİKOR'UN GÖREVLERİ NELERDİR?
1-Membran Ab’si olarak bulunur : Bunlar B lenfositlerinde görülebilir. Burada Ag reseptörü olarak görev yapar. B hücreleri bir Ag ile uyarıldıkları zaman aktive olur ve proliferasyon yapar yani o bölgede çoğalırlar. Spesifiklik ve tanıma olayı B hücrelerinin yüzeylerindeki Ab’lar ile gerçekleşir.
2-Antijenin nötralleştirilmesi Ab salgılanması ile gerçekleşir : Toksinler, ilaçlar, viruslar, bakteriler ve diğer parazitler hücre yüzeyindeki reseptörlere bağlanarak hücrede hasar meydana getirirler. Salgılanmış Ab’lar bu ajanların determinantlarına bağlanarak etkilerine mani olurlar veya hücrelere girmelerini engellerler.
3-Kompleman sistemini aktive ederler : Özellikle Ig G1 ve Ig G3 bunlarda en aktif olanlardır. Komplemanlar Ag’e bağlanarak Ig M, Ig G1 ve Ig G3’ü aktive ederler. Ig G2 daha az aktive olurken Ig A, Ig D ve Ig E komplemanları aktive etmezler.
4-Plasentaya geçerler : İnsanlarda Ig G ve bütün alt sınıfları plasentaya geçerek yavruyu antijenlere karşı korurlar. Diğer bir deyişle yeni doğan bebeklerde çok yüksek oranda pasif bağışıklık vardır. Post natal devrede de süt yoluyla yavruya geçerek koruma yaparlar.
5-İmmünoglobulinler çeşitli hücrelerle interaksiyona girerler: Çünkü bazı hücrelerin zarında FC reseptörleri vardır. Örneğin mononükleer fagosit hücrelerde G1, G3 ve G4 için FC gama RI reseptörleri bulunmaktadır. Nötrofillerde G1 ve G3 için FC gama RIIa ile FC gama RIII-1 reseptörleri bulunur. Ig A1, IgA2 ve salgı tipi Ig A için FC alfa R’ler taşımaktadır. Mast ve bazofil hücreler üzerinde Ig E için FC epsilon RI bulunmaktadır.
6-Mukozal bağışıklık : Birçok sistemde epitel hücreleri altında bulunan kapsülsüz lenf düğümleri tarafından Ig A salgılanır. Dimerler şeklinde salgılanan bu antikorlar epitel yüzeyine taşınarak koruma yaparlar
Antikor testi COVID-19 hastalığının tanısında şu anda kullanılan başlıca iki test yönteminden birisidir, diğeri de PCR testidir. Bu iki yöntem sadece COVID-19 hastalığında değil, birçok mikroorganizmanın tanısında kullanılmaktadır. Tüm yabancı maddelerde olduğu gibi, virüs de vücuda girdiğinde bağışıklık sistemimizle karşılaşır ve vücuttan yok edilmeye çalışılır. Vücudun bu mücadelesinde, virüse karşı üretilen “antikor” denilen proteinler çok önemli rol oynar. Antikor testi, virüse özgü vücutta yapılan bu antikorların tespit edildiği bir testtir. Antikorlar 1-3 hafta içinde saptanabilir düzeylere ulaşmaktadır.
ANTİKOR TESTİ NASIL YAPILIR?
Antikor testinde en yüksek duyarlılık ve özgüllüğe sahip sonuçlar ELISA yöntemi ile çalışılan testlerden elde edilmektedir. Hızlı test olarak bilinen, parmak ucu kanı alınarak kişisel olarak da yapılabilen testlerde, yalancı pozitiflik ve negatiflik oranları yüksektir. Hastanemizde antikor testi, ELISA test sistemiyle en son teknolojilerin kullanıldığı Mikrobiyoloji Laboratuvarı’mızda yapılmaktadır. Test için 5-10 ml kan yeterlidir.