Antibiyotik direncinde çığır açtılar: Süper ödülde ‘Türk’ imzası
Güncelleme Tarihi:
Türk biliminsanı Özden Baltekin’in de arasında bulunduğu ekibin geliştirdiği antibiyotik direnç testi, İngiltere’de 8 milyon sterlinlik prestijli Longitude (Boylam) Ödülü’nün sahibi oldu. Ödül, fark yaratacak bir buluşa verilmek üzere 10 yıldır sahibini bekliyordu.
İngiltere’de 8 milyon sterlinlik prestijli Longitude Ödülü, Türk biliminsanı Özden Baltekin’in de aralarında bulunduğu antimikrobiyal direnç testini geliştiren ekibe verildi. Test, idrar yolu enfeksiyonlarında, enfeksiyonun bakteri kaynaklı olup olmadığını tespit ediyor ve bakteriye karşı uygulanması gereken doğru antibiyotik tedavisini belirliyor. Böylelikle yanlış ya da gereksiz antibiyotik kullanımı önleniyor. Mevcut geleneksel yöntemlerle sonuçlar yaklaşık 3 günde çıkarken, bu testle 45 dakikada sonuç alınıyor.
GEREKSİZ KULLANIMA SON
Test, antibiyotik direncine karşı “çığır açıcı nitelikte” görülüyor. 250’den fazla başvuru arasından seçilen testin mucitlerinden girişimci Özden Baltekin, çalışmalarına doktora yapmak üzere gittiği İsveç’in Uppsala Üniversitesi’nde başladı. Şu an Sysmex Astrego’da Program Yönetim Direktörü olan Baltekin, tekniklerinin çığır açıcı yanının kullandıkları nanoçipler sayesinde tek bir bakterinin gelişimini gözlemleyebilmeleri olduğunu belirterek, “Herkes bakterilerin sayısını saymaya çalışırken biz boyunu ölçüyoruz. Bu testle birincisi gereksiz antibiyotik kullanımını azaltıyoruz, ikincisi de hangi antibiyotiği kullanmamız gerektiğini çok kısa sürede görebiliyoruz” dedi. Test, Sysmex Astrego şirketi tarafından Avrupa’da piyasaya sürüldü.
10 YILDIR SAHİBİNİ BEKLİYORDU
- Maddi değeri Nobel Ödülleri’nin yaklaşık 10 katı olan Longitude (Boylam) Ödülü tarihte ikinci kez veriliyor. Verilen para ödülüyle buluşun desteklenip geliştirilmesi hedefleniyor. 1714 yılında kabul edilen “Boylam Kanunu” ile o dönem ödülün, denizciliğin en büyük sorunu olan “boylam belirleme”yi çözebilecek kişiye verileceği açıklanmıştı. 2014’te açıklanan son Longitude Ödülü’nün teması ise İngiltere’de yapılan bir kamuoyu yoklamasıyla “antimikrobiyal direnç” olarak belirlenmişti. Ödül, süper mikroplarla mücadelede fark yaratacak bir buluşa verilmek üzere 10 yıldır sahibini bekliyordu.
SESSİZ PANDEMİ
-İlaçlara karşı dirençli enfeksiyonlar her yıl 1 milyondan fazla insanın ölümüne neden oluyor. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre 2019’da 1 milyon 270 bin kişi doğrudan antimikrobiyal direnç nedeniyle, 4 milyon 950 bin kişi de bağlantılı sebeplerle hayatını kaybetti. Bu yüzden bu ölümlere “sessiz pandemi” deniyor.