Antalya'da antik çeşmeden 1800 yıl sonra su aktı

Antalya'nın 18 kilometre doğusunda, Aksu ilçesi sınırlarındaki Pamfilya bölgesine başkentlik yapmış Perge Antik Kenti'nde, 1946'da Ordinaryüs Prof. Dr. Arif Müfid Mansel tarafından başlatılan, ardından Prof. Dr. Jale İnan, Prof. Dr. Haluk Abbbasoğlu ve bugün de Prof. Dr. Şebnem Sedef Çokay Kepçe başkanlığında yürütülen kazı çalışmaları devam ediyor. Tunç Çağı döneminde kurulduğu düşünülen ve Helenistik dönem boyunca eski dünya içerisindeki en zengin ve en güzel şehirler arasında sayılan UNESCO'nun Dünya Kültür Mirası Geçici Listesi'ndeki antik kentin en görkemli tarihi çeşmesi Kestros'tan 1800 yıl sonra yeniden su aktı.

Yunan matematikçi Apollonios'un da memleketi olan Perge Antik Kenti'nde, Roma döneminde İmparator Hadrianus tarafından 2'nci yüzyıla tarihlenen ve nehir tanrıçası Kestros'un canlandırıldığı bir heykelin bulunduğu ve adını da verdiği çeşmeden su akıtma işlemi gerçekleşti. Kazı başkanlığı ekibi, Aksu Belediyesi'nden getirilen bir arazözle antik çeşmede, su sisteminin çalışıp çalışmadığının tespiti için deneme yapıldı. Su verilen çeşmede antik sistemin çalıştığı belirlendi. Ekip, şimdi tarihi dönemlerde olduğu gibi çeşmeden sürekli su akmasını sağlayacak çalışmaları başlattı.

SU, ARAZÖZLE GETİRİLDİ

Perge Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Şebnem Sedef Çokay Kepçe, F3 olarak tanımladıkları Kestros çeşmesinin, ilk kazı başkanı da olan Ordinaryüs Prof. Dr. Arif Müfid Mansel döneminden beri su akması istenen bir çeşme olduğunu söyledi. Perge'yi ziyaret eden herkesin de 'su aksın' diye düşündüğü bir çeşme olduğunu anlatan Kepçe, "Bizim de çalışma programımızda böyle bir faaliyet vardı. Geçtiğimiz günlerde burada bir su denemesi yaptık. Aksu Belediyesi'nden bir arazözü kullanarak, 'akım var mı, antik sistem çalışıyor mu' bunları kontrol edebilmek için. Sonuçta hocalarımızla tekrar görüşeceğiz. Umuyoruz buradan suyu sürekli akıtabileceğiz" dedi.

İMPARATOR HADRİANUS YAPTIRMIŞ

Kestros çeşmesinin büyük olasılıkla İmparator Hadrianus döneminde yapıldığını belirten Prof. Dr. Kepçe, "Perge'nin kuzey güney doğultulu sütunlu caddesinin aynı dönemlerde yapılmaya başlandığını söylememiz mümkün. Bu caddenin en sonunda İmparator Hadrianus takı var. Sonda da yine İmparator Hadrianus'un heykelinin bulunduğu bu çeşme yapısı var. Dolayısıyla büyük olasılıkla imparator olduktan sonra tamamlanmış olmalı. Bunu da milattan sonra 2'nci yüzyıl olarak ifade edebilirim" diye konuştu.

PERGE'NİN EN GÖRKEMLİ ÇEŞMESİ

Perge için suyun çok önemli olduğunu anlatan Prof. Dr. Şebnem Sedef Çokay Kepçe, birçok noktasında kentin çeşme yapıları olduğunu, içlerinde en gözle görünür, sağlam ve korunagelmiş durumda Kestros çeşmesini gösterdi. Çeşmenin altından ona bağlı, kenti boydan boya kateden su kanalının da yine büyük olasılıkla antik çağda hem etrafın serinlemesi hem de insanların sudan yararlanmasını sağladığını söyleyen Kepçe, bu nedenle aslında az sayıda rastlanır örneklerden biri olduğunu kaydetti.

SUYUNUN KAYNAĞI; KURŞUNLU ŞELALESİ

Çeşmenin antik dönemdeki kaynağının kuzeybatısındaki Kurşunlu Şelalesi olduğunu belirten Kepçe, şu ifadeleri kullandı:

"Su oradan su kemerleri, zaman zaman da yeraltı tünellerini kullanarak Akropolis tepesi eteğinden geliyor. Hemen heykelin arkasında ayrı bir kanalı var, orada bir su havzası var. O su havzasına doluyor, sonra heykelin altından aşağı doğru akıyor. Orada kireç izlerini görebilirsiniz su akmasından kaynaklı. Aksu nehri antik çağda 'Kestros' olarak tanımlanan bir nehir. Heykel de büyük olasılıkla nehir tanrısı Kestros'un bir canlandırması. Kestros çeşmesinden suyun akması hepimizin arzuladığı bir şeydi ve biz uzman hocalarımızla bunu deneme amaçlı gerçekleştirdik. Bizi çok mutlu etti. Umarım ilerleyen süreçte çeşmeden de suyu akıtabilir ve hep beraber serinleyebiliriz."