Antalya onları bekliyor

ANTALYA, Likya ve Pamfilya uygarlıklarıyla bütünleşmiş binlerce yıllık geçmişiyle farklı kavimlerin kadim şehri. Tarihin derinliklerinden gelen binlerce eser günümüze ışık tutuyor. Noel Baba’dan Likya Meclisi’ne kadar dünyanın bildiği çok sayıda anıta ve kültür varlığına sahip. Ancak 18. yüzyılın sonları ve 19. yüzyıl boyunca batılı oryantalistlerin Anadolu’yu yağmalama çılgınlığından Antalya da nasibini aldı. Kentten çıkan çok sayıda eser bugün Londra, Berlin, Viyana, Washington gibi şehirlerdeki müzelerde sergileniyor.

Boston’dan getirilen Herkül heykelinin üst yarısıyla İsviçre’den getirilen Herakles Lahdi, Antalyalıları diğer eserlerin de getirilmesi için cesaretlendirdi. Antalya Tanıtım Vakfı kendi illerinden kaçırılan Nereidler Anıtı, Pavaya Lahdi, Harpy Anıtı, Ksanthos Anıtı, Trysa Heroonu, Myra Kaya Mezar Kabartması, Sion Definesi ve Thyke Heykeli’nin geri getirilmesi için kampanya başlattı. Change.org’da ‘Toprağına beklenenler’ başlığı ile imza desteği istendi. Antalya Havalimanı Dış Hatlar 2 Terminali’nde pasaport kontrol noktasına kadar duvarlarda eserlerin iadesini isteyen panolar konularak konuya dikkat çekildi.

HEDEF UNESCO’YA 1 MİLYON İMZA

İngiliz arkeolog Charles Fellows tarafından 1841 yılında Ksanthos’dan kaçırılan ve bugün British Museum’da sergilenen Nereidler Anıtı’nın 3/2 ölçülerinde imitasyonu yaptırıldı. Yaklaşık 100 bin liraya mal olan imitasyon eser Dış Hatlar 2 Terminali’nde turistlerin çıktığı kapıya oldukça uzak mesafeye kondu. Kampanyayı yürüten Antalya Tanıtım Vakfı Başkanı Yeliz Gül Ege, anıtı havalimanına koydurabilmek için 1 yıl bürokrasiyle uğraştıklarını, Antalya Valisi’nin desteği olmasa kampanyayı yürütmekte zorlanacaklarını söyledi. Eserlerin iadesini talep etmekten daha doğal bir hak olmadığına dikkat çeken Ege, UNESCO’nun ‘Her Eser Yerinde Güzeldir’ kararından güç aldıklarını belirtti. Ege, “Eserler hangi ülkede çıktıysa orada kalsın ve orada sergilensin. UNESCO izinsiz el değişimine tamamen karşı. Venedik Tüzüğü ve Malta Sözleşmesi’nde de anıtların doğdukları yerde korunması kuralı benimseniyor. Herhangi bir diplomatik kriz istemiyoruz, suçlama da yapmıyoruz. Ülkemize ait eserleri talep ediyoruz. Kaçıranlar bile bu kadar utanmazken, biz eserlerimizi istemeye utanır hale gelmişiz. Change.org’da başlattığımız imza kampanyasına destek istiyoruz, amacımız bir yıl sürecek proje sonunda UNESCO’ya 1 milyon imzayı iletmek” dedi.

HANGİ ESERLER İSTENİYOR?

1- NEREİDLER ANITI - LONDRA, BRİTANYA MÜZESİ

Çıkarıldığı yer: Ksanthos
Mezar sahibi: Ksanthos Beyi Arbinas
Yapım tarihi: İ.Ö. 380 (Yüksel Klasik Dönem)
Taşınma tarihi: 1841
Yurtdışına götüren: Charles Fellows

2- HARPY ANITI - LONDRA, BRİTANYA MÜZESİ

Çıkarıldığı yer: Ksanthos
Mezar sahibi: Ksanthos Beyi Kybernis
Yapım tarihi: İ.Ö. 490 (Geç Arkaik Dönem)
Taşınma tarihi: 1841
Yurtdışına götüren: Charles Fellows

3- PAYAVA LAHTİ - LONDRA, BRİTANYA MÜZESİ

Çıkarıldığı yer: Ksanthos
Mezar sahibi: Payava
Yapım tarihi: İ.Ö. 370 (Yüksek Klasik Dönem)
Taşınma tarihi: 1841
Yurtdışına götüren: Charles Fellows

4- KSANTHOS F, G, H ANITI - LONDRA, BRİTANYA MÜZESİ

Çıkarıldığı yer: Ksanthos
Yapım tarihi: İ.Ö. 480-470 (Erken Klasik Dönem)
Taşınma tarihi: 1841
Yurtdışına götüren: Charles Fellows

Çıkarıldığı yer: Trysa (Gölbaşı)
Yapım tarihi: İ.Ö. 390–380 (Yüksek Klasik Dönem)
Taşınma tarihi: 1882–1884
Yurtdışına götüren: Otto Benndorf

6- MYRA KAYA MEZARLARINDAN (RESİMLİ MEZAR) BİR ÇOCUK KABARTMASI  - ATİNA, ATİNA MÜZESİ

Çıkarıldığı yer: Myra
Yapım tarihi: İ.Ö. 4. (Klasik Dönem)
Taşınma tarihi ve götüren bilinmiyor.

7 PERGE’DEN THYKE HEYKELİ -  BELÇİKA

Çıkarıldığı yer: Perge
Heykelin tarihi: Roma
Taşınma tarihi ve götüren bilinmiyor.

8 SİON DEFİNESİ YA DA KORYDALLA HAZİNESİ - WASHİNGTON, DUMBARTON OAKS ARKEOLOJİ ENSTİTÜSÜ ABD

Çıkarıldığı yer: Demre Sion Kilisesi
Hazinenin tarihi: Bizans Çağı
Taşınma tarihi: 1961
Götüren bilinmiyor.