Ankara'daki adamımız piyano Türk uÅŸağı ise dosya çalıyordu

Ä°ngiliz istihbarat servisi MI5, 2.Dünya Savaşı dönemine ait 100 kadar gizli dosyayı önceki gün açıkladı. Böylece, o dönemde Ankara'daki Ä°ngiltere BüyükelçiliÄŸi'nda çalışan ve Nazi Almanyası için casusluk yapan ‘‘Çiçero’’ kod adlı Türk uÅŸak Ä°lyas Bazna ile ilgili ayrıntılar da aydınlığa kavuÅŸtu.Ä°ngiliz Daily Telegraph gazetesinin haberine göre, Ä°ngiliz belgelerinde Almanlar hesabına casusluk yapan Çiçero'nun, dönemin en baÅŸarılı ajanı olduÄŸunu itiraf ediliyor ve ÅŸu ifadeler yer alıyor:‘‘Ankara'daki adamımız piyano çalarken, güzel sesli uÅŸağı dosyaları aşırıyordu. Türk casus Bazna, Normandiya çıkarması ile ilgili planların ilk bilgilerini de Almanlara aktardı. Çiçero, Büyükelçinin Noel yemeÄŸi listesinden, Kral VI. George ile yaptığı yazışmalara kadar her ÅŸeyin fotoÄŸrafını çekti. Müzik devam ettiÄŸi sürece kasa çalışmasını sürdüren Bazna, müzik sesi kesildiÄŸinde dosyaları kasaya koyup, anahtarı da yerine bırakıyordu.’’İngiliz Elçi'nin, sesine hayran olduÄŸu belirtilen ‘‘Çiçero’’ Ä°lyas Bazna'nın hikayesi şöyle:Dönemin Ä°ngiltere Ankara Büyükelçisi Sir Hunge Knatchbull-Hugesson'un hizmetkarı olarak çalışan Ä°lyas Bazna, aynı zamanda Almanlar tarafından çilingir olarak yetiÅŸtirildiÄŸi için, Elçinin kasasının anahtarlarının mumda kalıbını alarak, kopyasını yaptı. Bazna, bir müzik tutkunu olan Elçi Hugesson sabahları banyoya girdiÄŸinde, ya da öğlenleri piyanosunun başına geçtiÄŸinde kasayı açarak gizli belgelerin fotoÄŸraflarını çekti ve Almanlara ulaÅŸtırdı.Ankara'nın Almanya Büyükelçisi Franz von Papen'e baÄŸlı olarak çalışan Bazna, Normandiya çıkarmasının ilk bilgilerini, müttefiklerin Kahire ve Tahran konferanslarının notlarını, hatta Ä°ngiliz DışiÅŸleri'nin ‘‘elçilikten bilgi sızıyor’’ uyarı mektubunun bile fotoÄŸraflarını çekerek Nazilere ulaÅŸtırdı.DEŞİFRE OLUYORKöstebek Ä°lyas Bazna'nın bilgi sızdırdığı, bir Alman ajanın ABD tarafına geçmesi ile anlaşıldı. ABD BaÅŸkanı Theodore Roosevelt, durumu BaÅŸbakan Winston Churchill'e özel olarak iletti. Ä°ngiliz DışiÅŸleri tarafından uyarılan Elçi Hugesson, Kahire Konferansı ile ilgili bilgilerin sızması konusunda önce Türk hükümetini suçladı ama daha sonra konferans bilgilerinin bulunduÄŸu dosyayı trende bıraktığını itiraf etti. Elçi, ‘‘bir kere çok aptal ve tek kelime Ä°ngilizce bilmez’’ diye nitelediÄŸi uÅŸağının ajan olamayacağını savunduysa da, çevresindeki çemberin daraldığını anlayan Bazna, elçilikten apar topar ayrıldı. MI5, güzel ÅŸarkı söylemesi ile elçinin gözüne giren Türk ajana Almanya tarafından, o zamanın parası ile 150 bin sterlin ödendiÄŸini ortaya çıkardı.ALMANYA'DA ÖLDÃœSavaÅŸtan sonra Almanya'ya giden Bazna, Münih'te gece bekçisi olarak çalışırken, 1970 yılında 68 yaşındayken öldü. 1947'de emekli olan Büyükelçi Sir Hugesson ise, 1971 yılında 84 yaşındayken yaÅŸama veda etti.Â