Anıtkabir'in bilinmeyenleri

Yapımı 9 yılda tamamlanan yaklaşık 150 bin ton ağırlığındaki Anıtkabir, heykellerinden süslemelerine, kulelerinden kabartmalarına kadar pek çok özel anlamlarla yüklü...

 

Anıtkabir Komutanlığı'ndan alınan bilgiye göre, yapımına 9 Ekim 1944'de başlanan ve 1 Eylül 1953'de tamamlanan Anıtkabir'in yerini ilk olarak Aydın Milletvekili Mithat Aydın önerdi.

 

Ata'nın kabrinin yapımıyla ilgili komisyon Etnoğrafya Müzesi, TBMM'nin arkasındaki tepe (Kabatepe), Ankara Kalesi, Altındağ ve Gazi Orman Çiftliği seçeneklerini eleyerek tam Çankaya'da karar kılacağı sırada, Aydın Milletvekili Mithat Aydın daha sonra ''Anıttepe'' olarak adlandırılacak olan Rasattepe'yi önerdi. Komisyon üyelerinin de burayı gördükten sonra Aydın'a hak vermeleri üzerine Anıtkabir'in Rasattepe'ye yapılması kararlaştırıldı.

 

Türk milletine gömüleceği yer konusunda bir vasiyette bulunmayan Atatürk'ün yıllar önce bir gezi sırasında Rasattepe'yi gezerken ağzından dökülen ''Bu tepe ne güzel bir anıt yeri...'' sözleri de bugün için çok anlamlı...

 

Anıtkabir için 1941'de açılan yarışmaya, Ä°kinci Dünya Savaşı'nın en çetin günleri yaÅŸanmasına raÄŸmen Türkiye, Almanya, Ä°talya, Avusturya, Ä°sviçre, Fransa ve Çekoslovakya'dan toplam 49 proje katıldı. Ancak en çok beÄŸenilen üç proje arasında Prof. Emin Onat ile Doç. Orhan Arda'nın ''25'' numaralı projesi kabul edildi.    Â

   Â

VATAN TOPRAÄžINDA YATIYOR

    Â

750 bin metrekarelik bir alan üzerinde aslanlı yol, tören meydanı,mozole ve on kuleden oluşan Anıtkabir, 907 metre yüksekte yer alıyor.

 

Ata'nın kabri 40 tonluk yekpare mermerden yapılan sembolik lahtin yaklaşık 7 metre altındaki mezar odasında bulunuyor.

Türk milletinin kalbine gömdüğü Atatürk, Selçuklu-Osmanlı kümbet mimarisine göre yapılmış sekizgen ÅŸeklindeki mezar odasında ''vatan toprağında'' yatıyor.Â

 

Ölümünden 15 yıl sonra Etnoğrafya Müzesi'ndeki geçici istirahatgahından Anıtkabir'e nakledilen Ata'nın naaşı, tahnit işlemi çözülerek, Suriye'deki Caber Kalesi, Kore'deki Türk şehitliği, Selanik'teki doğduğu evin bahçesi, KKTC ve illerden getirilen toprakların harmanlandığı ''vatan toprağına'' İslami usullere göre kefenlenerek ve yüzü kıbleye bakacak şekilde defnedildi.

 

Ata'nın kabrinin yer aldığı mezar odasına, Genelkurmay BaÅŸkanı'nınizniyle girilebiliyor.Â

   Â

ASLANLARIN SIRRI

   Â

Türk milleti için kutsal deÄŸerlerle kuÅŸatılan Anıtkabir'deki her mimari unsur ayrı bir mana taşıyor.Â

 

Ata'nın kabrine ulaÅŸan 262 metrelik Aslanlı yolun saÄŸ ve solunda bulunan 24 aslan, ''24 OÄŸuz boyunu'' temsil ediyor. Türk kültüründe güç sembolü olduÄŸu için seçilen aslan figürlerinin çift olması milletin ''birlik ve bütünlüğünü'' vurgularken, aslanların kedi gibi yatar pozisyonda olması ise bu büyük gücün ''barışseverliÄŸini'' sembolize ediyor.Â

 

Ziyaretçilerin de kabrin manevi atmosferine ayak uydurmaya yönlendirildiÄŸi Aslanlı yolda, taÅŸlar Ata'nın huzuruna çıkanların ''baÅŸlarının öne eÄŸik'' olması için 5 santimlik çim boÅŸluÄŸu bırakılarak döşenmiÅŸ.Â

 

Depreme karşı dayanıklı kılmak için tıpkı bir geminin su altındaki kısmı gibi toprağın içine yerleÅŸtirilen Anıtkabir'de mozolenin iç duvar ve zemini en nadide mermerlerle kaplanırken, tavanları renkli ve altın varaklı Ä°talyan mozaikleriyle süslenmiÅŸ.Â

 

Milli deÄŸerleri temsil eden isimler verilen ve Selçuklu çadır mimarisinin özelliklerini yansıtan bir mimariyle yapılan 10 kule Anıtkabir'in siluetine ayrı bir deÄŸer katıyor.Â

   Â

BAYRAK DİREĞİ ABD'DEN GELDİ

   Â

Anıtkabir'in diÄŸer unsurlarında olduÄŸu gibi bayrak direÄŸi de çok özel...Â

 

Anıtkabir'in 33,5 metre uzunluğundaki bayrak direğini 1946 yılında Nazmi Cemal adlı bir Türk vatandaşı ABD'den gönderdi. 4 metresi kaidenin altında gömülü bulunan direğin 29,5 metresi görülebiliyor.

      Â

MÃœZEDEKÄ° ESERLER

   Â

Anıtkabir'deki Atatürk Müzesi de Ata'nın doldurulmuÅŸ köpeÄŸi Foks'tan tıraÅŸ takımlarına, bastonlarından aldığı çok özel hediyelere kadar özel hayatını yansıtan pek çok nadide parçaya ev sahipliÄŸi yapıyor.Â

 

Ata'nın anne ve babasının fotoÄŸrafları, Türkiye Cumhuriyeti'nin verdiÄŸi eski yazı ve Latin harfleriyle basılmış iki nüfus cüzdanı, Göğsünde taşımayı en çok sevdiÄŸi madalyalardan biri olan 1917'de Sultan 5. Mehmet ReÅŸat'ın verdiÄŸi altın imtiyaz madalyası, Sovyet MareÅŸali Voroshilov ve Ä°ran Åžahı Pehlevi'nin hediye ettiÄŸi deÄŸerli taÅŸlarla süslü kılıçlar ve ince bir zevkin ürünü olan saatleri dikkat çekici parçalar arasında...Â

 

Atatürk'ün hem baston hem de tüfek olarak kullanılabilen özel silahı, manevi kızları Sabiha Gökçen ve Afet Ä°nan'a hediye ettiÄŸi çok özel tabancaların da sergilendiÄŸi müzede, manevi kızı Rukiye Erkin'e hediye ettiÄŸi, ancak bir mercek yardımıyla okunabilen metal mahfazası içinde mini bir Kuran dikkati çekiyor.Â

   Â

ETİYOPYA KRALI'NIN İLGİNÇ ÇELENGİ...

   Â

Milletvekili mazbataları ve 1927 yılında yaklaşık 5 günde okuduğu Nutuk'un orijinal metninin de yer aldığı müzede, Etiyopya Kralı Haile Selasiye'nin 1967 yılında Anıtkabir ziyaretinde mozoleye bıraktığı iki büyük gül dalıyla sembolize edilen gümüş çelenk de en ilginç parçalardan birisi...

 

Anıtkabir'deki Atatürk Müzesi'nde ayrıca okumaya büyük önem veren Atatürk'ün özel kitaplığında bulunan Türk ve İslam tarihi, dil, edebiyat, sosyal bilimler, bilim ve teknik konularındaki Türkçe, Osmanlıca, Fransızca, İngilizce, Almanca, Rusça, Arapça, Farsça, Slav dillerindeki toplam 3 bin 118 kitap da sergileniyor.