Anılar

Farah PehleviÇeviren: Rukiye ÖkeDünya Kitapları "Ne zaman, o 1979 Ocak sabahını hatırlasam, aynı derin acı gelir, yüreÄŸime saplanır. Aylardan beri ateÅŸ ve kan içinde yaÅŸayan baÅŸkentimiz, sanki aniden soluÄŸunu tutmuÅŸ gibiydi. Ä°nsanın içini daraltan bir seszilik çökmüştü Tahran'ın üzerine. O 16 Ocak günü ülkemizen ayrılıyorduk..."Farah Pehlevi, Tahran'daki saraydan, sürgüne uzanan yaÅŸamının baÅŸlangıcını iÅŸte bu cümlelerle anlatıyor.  Pehlevi'nin sözünü ettiÄŸi 16 Ocak 1979, Ä°ran için bir dönüm noktası oldu. Ayetullah Humeymi liderliÄŸinde gerçekleÅŸtirilen Ä°slam Devrimi, geçmiÅŸi asırlara dayanan Åžah rejimini tarihe gömdü. Farah Pehlevi eÅŸi Åžah Rıza ve ailesi için de saraydaki yaÅŸamlarının sonu oldu. Oysa o tarihten tam 20 yıl önce Ä°ran'da herkes için herÅŸey çok farklıydı. Özellikle de Farah Pehlevi ya da o zamanki adıyla Farah Diba için. Fransa'da mimarlık eÄŸtimi gören genç Farah, 21 Aralık 1959'da Ä°ran Åžanı Rıza Pehlevi ile evlendi.. Åžah,  babasından devraldığı ülkesinin, ekonomik, toplumsal ve kültürel alanlarda geliÅŸmesi için çaba harcamaktaydı. Petrolün millileÅŸtirilmesini de bu amaçla isteyen Åžah en büyük desteÄŸi de eÅŸi Farah Pehlevi'den alıyordu.Farah Pehlevi sadece kocasına sadık bir eÅŸ ve iyi bir anne deÄŸildi. Ayrı zamanda kendini ülkesine adamış bir vatanseverdi. Okul ve hastane yapımlarından, kadınların yaÅŸam koÅŸullarının iyileÅŸtirilmesine, cüzzam hastalarının tedavisinden, kültürel festivallerin  düzenlenmesine kadar pek çok etkinlikte rol aldı.  O ülkesi için çaÄŸdaÅŸlaÅŸmanın sembolüydü. Ama Ocak 1979'da bütün yaÅŸamı bir daha eski haline gelmemek üzere deÄŸiÅŸti. Ä°ran'ın son ÅŸahı Rıza Pehlevi 25 yıl önce yaÅŸama veda etti. Farah Pehlevi ise hala ülkesine dönemedi, sürgünde. Çocuklarıyla birlikte ABD'de yaşıyor. Farah Pehlevi  65'inci doÄŸum gününde yayınlanan Anılar adlı kitabında, Ä°ran'daki toplumsal ve siyasal deÄŸiÅŸimi, sürgündeki günlerini, 31 yaşında intihar eden  kızı Leyla'nın acısını, Åžah Rıza Pehlevi'ye duyduÄŸu aÅŸkı ve ülkesine olan özlemini, kısacası  bir masal gibi baÅŸlayıp karabasan dönüşen hayatını anlatıyor. Pehlevi'nin Anılar'ı sadece sürgündeki bir "eski kraliçenin" anıları deÄŸil ayrı zamanda Ä°ran'ın yakın tarihinin de bir panoraması.Â