Anayasa tamam gibi

Yeni Irak anayasasının yarın meclise sunulması beklenirken, Sünniler ‘federal yapılanmaya’ bölünme endiÅŸesiyle karşı çıkıyor. UzlaÅŸma noktaları ise şöyle:Devletin adı: Irak Federal Cumhuriyeti.Devletin dini: Ä°slam.Petrol geliri: Merkezi hükümet ve 18 eyalet arasında nüfusa göre dağıtılacak.Kerkük: Saddam döneminde göçe zorlanan Kürtler geri dönecek ya da tazminat verilecek.IRAK’ta yeni anayasanın sunumu için tanınan süre dolarken, Åžiiler, Kürtler ve Sünniler bazı konularda anlaÅŸmaya vardılar. Yeni anayasanın en geç yarın meclise sunulması gerekiyor. Ancak Sünniler, özellikle federalizm konusuna karşı çıkıyor. Bu yüzden Sünniler, yarına kadar taraflar arasında kesin ve tam bir anlaÅŸmaya varılması konusunda kötümser.Kürt milletvekili Mahmut Osman ise, anayasanın meclise en geç yarın sunulması gerektiÄŸini hatırlatarak, Åžii tarafıyla anlaÅŸmazlık konularında uzlaÅŸmaya varılmak üzere olduÄŸunu söyledi. ‘Bugün, bu bakımdan çok önemli’ diyen milletvekili Osman, görüşmelerin Amerikan Büyükelçisi Zalmay Halilzad’ın da katılımıyla aralıksız sürdüğünü ve Kürt tarafıyla, Åžii BirleÅŸik Irak Ä°ttifakı arasında uzlaÅŸma elde edilebileceÄŸini belirtti. Devlet BaÅŸkanı Celal Talabani ve Kürt lideri Mesut Barzani’nin ortak listesiyle Åžii Abdülaziz El Hekim liderliÄŸindeki liste, mecliste çoÄŸunluÄŸu oluÅŸturuyor. El Hekim’in sözcüsü de Osman’ı doÄŸrulayarak, anlaÅŸmanın yakın olduÄŸunu söyledi.Ancak, Kürt milletvekili Osman, bulunacak uzlaÅŸmanın Sünnileri tatmin edeceÄŸini sanmadığını da belirtti. Osman, ‘Şiilerle çok rahat yol alıyoruz. Sünnilerle bir anlaÅŸmaya varmak, ÅŸu an için çok zor görünüyor’ dedi, ancak nedenlerini açıklamadı.Sünniler, bölünmeyle sonuçlanacağı gerekçesiyle ülkede federalizme kesinlikle karşı çıkıyor. Kürtlerin Kuzey Irak’ta bağımsızlık ilan etme çabalarının ardından, Åžiiler de özerk bölge kurmak istiyor, Sünniler buna karşı çıkıyor. Sünniler, sadece petrol gelirlerinin paylaşımı konusunda Åžii ve Kürtlerle görüş birliÄŸi içinde. TALABANÄ°: ALLAH Ä°ZÄ°N VERÄ°RSEIrak Devlet BaÅŸkanı Talabani, anayasa taslağının bugün hazır olmasını beklediÄŸini söyledi. Talabani, basın toplantısında, ‘Allah izin verirse anayasa taslağı yarın hazır olacak’ dedi. Ä°ki konuda tartışmaların halen sürdüğünü belirten Talabani, taslak konusunda bir engel bulunmadığını, ancak güneyde federalizm ve dinle devlet arasındaki iliÅŸkilerin ne olacağı konusunda tartışmaların sürdüğüne dikkat çekti. Kadınlar daha fazla temsil hakkı istiyorKADINLARA yaÅŸamın her alanında daha fazla hak verilmesinden yana olan Iraklılar, savaÅŸ ve ambargolar sırasında büyük fedakarlıklar yapan kadınların, bunların karşılığını alması gerektiÄŸini düşünüyor. Irak’ın yeni anayasasında kadınlara yüzde 25 oranında temsil hakkı verilmesi, toplumun çeÅŸitli kesimleri tarafından farklı yorumlanıyor. Iraklı kadınlar, genellikle kendilerine yüzde 40-50 oranında temsil hakkı verilmesinden yana olduklarını belirtirken, erkeklerin büyük kısmı da kadınlara hem mecliste, hem de sosyal hayatta daha fazla ÅŸans tanınması gerektiÄŸi görüşünde birleÅŸiyor. Kadınların temsili konusunda, dini ve etnik çevrelerin etkisiyle farklı görüşler ortaya çıksa da, halk, kadının toplumdaki yerinin zamanla daha iyi olmasını umuyor.Devletin adı: Irak Federal CumhuriyetiIRAK’ta Åžii ve Kürt taraflar, aylar süren pazarlıkların ardından anayasanın bazı konularında anlaşırken, bazılarında da henüz anlaÅŸmaya varamadılar. Sünniler ise, özellikle federalizmde direniÅŸini sürdürüyor. Yeni anayasadaki sancılı konular şöyle sıralanıyor:Federalizm: Kürtlerin Kuzey Irak’ta bağımsızlık, olmazsa geniÅŸ haklara sahip otonom bölge için çaba göstermelerinin ardından, Åžiiler de BaÄŸdat’ın güneyinde özerk bölge kurmak istediÄŸini bildirdi. Ancak Sünniler, ülkenin üçe bölüneceÄŸi kaygısıyla Åžiilerin bu istemine kesinlikle karşı çıkıyor. Dinin yaÅŸamdaki rolü: Taraflar, devletin dininin Ä°slam olduÄŸu konusunda anlaÅŸtı. Ancak, dinin günlük yaÅŸamdaki rolü konusunda görüş ayrılıkları sürüyor. Kürtler, laisizm istiyor. Åžiiler ise, ülkeye ÅŸeriatın hakim olması gerektiÄŸini savunuyor.Ãœlke adı: Irak Federal Cumhuriyeti olması kararlaÅŸtırıldı.Kerkük: Kürtlerle Åžiiler, Kerkük’ün statüsü konusunda anlaÅŸmaya yaklaÅŸtı. Saddam döneminde göçe zorlanan Kürtler geri dönecek, olmazsa tazminat alacaklar. Kerkük sorunu, ileriye dönük olarak normalleÅŸtirilecek.PeÅŸmergeler: Kürtler, peÅŸmergelerin silahsızlandırılmasına kesinlikle karşı çıkıyordu. Sonuçta, peÅŸmergelerin bölgesel bir güç olarak kalmasında görüş birliÄŸine varıldı.Petrol gelirleri: Gelirler, hükümet ile 18 eyalet arasında nüfusa oranı ve ‘acil gerekliliÄŸne’ göre paylaÅŸtırılacak.Â