'Anayasa' sahiplendi

Hükümetin Hayvan Hakları Tasarısı görüşe sunulup tartışmaya açılırken, Anayasa Mahkemesi (AYM) Genel Kurulu, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) sadece ‘sahipli hayvanlara’ işkence yapılmasını cezalandıran düzenlemesinin iptali istemine ilişkin başvurunun ilk incelemesini yaparak kabul etti.

AYM, iptal kararı verilirse, başta kediler olmak üzere sokak hayvanlarını işkencyle öldürenlere yasal bir değişiklik yapılmasa bile mevcut TCK’dan dört aydan üç yıla kadar hapisle cezalandırma yolu açılacak. Erzincan Orduevi’nde kediye yaptığı işkenceyle gündeme gelen er T.H. ile ilgili davaya bakan Erzincan Sulh Ceza Hâkimliği, hayvanları ‘sahipli mal’ gibi değerlendiren bu maddeyi AYM’ye taşımıştı. Erzincan Sulh Ceza Hâkimliği’nin başvurusunda, ‘sahipli’ hayvanı öldüren, işe yaramayacak hale getiren veya değerinin azalmasına neden olan kişi hakkında hapis cezası verileceğine ilişkin TCK’nın ‘mala zarar verme’ suçunu düzenleyen 151/2 fıkrasındaki ‘sahipli’ ibaresinin anayasaya aykırı olduğu savunularak iptali istenmişti.

AYM Genel Kurulu başvuruyu hızla gündemine aldı. Kurul önceki gün itirazın ilk incelemesini yaptı. AYM, iptal başvurusunda bir eksiklik tespit etmeyerek, esastan görüşülüp karara bağlanmasına oybirliği ile karar verdi. Başvuru önce bir raportöre verilecek. Raportörün raporunu hazırlamasının ardından iptal istemi daha sonra belirlenecek bir günde esastan görüşülerek karara bağlanacak.

İPTAL EDİLİRSE NE OLACAK

TCK’da, sadece ‘sahipli’ hayvanlara yönelik ceza maddesi bulunuyor. TCK’nın 151/2 fıkrasında, “Haklı bir neden olmaksızın, sahipli hayvanı öldüren, işe yaramayacak hale getiren veya değerinin azalmasına neden olan kişi, dört aydan üç yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır” hükmünü içeriyor. Bu düzenlemedeki, ‘sahipli’ ibaresinin anayasaya aykırı görülüp iptali halinde, sahipsiz hayvanlara işkence edip öldürenlere de TCK 151/2’den soruşturma ve dava açılabilecek. Bu kişiler de sahipli hayvanı öldürenler gibi üç yıla kadar hapse mahkûm edilecek. Bu yol da AYM kararıyla açılmış olacak.

‘BU TASARI HAYVANLARI KORUMAZ’

HAYVAN hakları dernekleri bir araya gelerek Adalet Bakanlığı’nca hazırlanan ‘Hayvanları Koruma Yasa Tasarısı’na itirazlarını kamuoyuyla paylaştı. Dört Ayaklı Şehir, Hayvan Hakları İzleme Komitesi (HÂKİM), Hayvan Hakları ve Etiği Derneği, Hayvanlara Adalet Derneği (HAD) ve Hayvanların Yaşam Hakları Konfederasyonu (HAYKONFED) temsilcilerinin dile getirdiği itirazlar özetle şöyle:

“Tasarı, belediyelerin sorumluluğunu gözardı etmektedir ve belediyeler için cezasızlığa yol açacaktır.

Hayvanlara karşı suçların soruşturulması için Orman ve Su İşleri Bakanlığı’ndan yazılı başvuru şartı aranması cezasızlığa yol açacaktır.

Talebimiz, hayvana şiddet eylemlerinin cezasının alt sınırının en az 3 yıl hapis olmasıdır.

İster sahipli isterse sahipsiz, hayvanlara şiddet eylemi için şikâyet şartı kaldırılmalıdır. Savcılıklarca re’sen soruşturulmalıdır.