Anayasa değişikliği teklifi Meclis'te

TEKLİFİN 1. MADDESİ

TBMM Genel Kurulunda anayasa değişikliği teklifinin 1. turunda birinci maddesine 347 kabul, 132 ret oyu verildi. Genel Kuruldaki gizli oylamaya 484 milletvekili katıldı. Oylamada 347 kabul, 132 ret oyu kullanıldı, 2 çekimser, 2 boş, 1 geçersiz oy çıktı.

CHP'Lİ VEKİLLERDEN KABİN TEPKİSİ

Oylama sırasında bazı CHP milletvekilleri gizli oylama kurallarına uyulmadığı, oyların kabinlere girilmeden verildiği gerekçesiyle tepki gösterdi. Meclis Başkanvekili Ahmet Aydın sık sık milletvekillerini oylarını kullanırken kabinlere girmeleri, kupaların bulunduğu alanda beklememeleri yönünde uyardı. HDP milletvekilleri partilerine mensup tutuklu milletvekillerinin isimleri okunduğunda hep birlikte, "rehin" veya "cezaevinde" diye karşılık verdi.

AK PARTİLİ VEKİLLERDEN TELEFON TEPKİSİ

TBMM Katip Üyesi ve CHP Ankara Milletvekili Ali Haydar Hakverdi'nin kabinlerin yanında cep telefonuyla oy verme işlemini görüntülemesine AK Parti milletvekilleri tepki gösterdi.

Başbakan Binali Yıldırım, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, oylarını kullanırken, beraberlerindeki milletvekilleriyle fotoğraf çektirdi. Başbakan Yıldırım, oy tasnifi sırasında AK Parti sıralarında oturarak, partisinin milletvekilleriyle sohbet etti.

TEKLİFİN 1. MADDESİ NE ANLAMA GELİYOR?

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda Değişiklik Yapılması Dair Kanun Teklifi'nin birinci maddesine göre, Anayasa'nın "Yargı yetkisi" başlığında değişikliğe gidilecek.Buna göre, yargı yetkisinin, Türk milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılacağına dair hüküm, "Bağımsız ve tarafsız" mahkemelerce kullanılacağı şeklinde değişecek.

AK PARTİLİ REŞAT PETEK: 1. madde üzerinde komisyon adına söz alan Petek, yargının tarafsızlığının bağımsızlık kadar önemli olduğuna işaret ederek, anayasada buna ilişkin bir düzenlemenin yer almasının gerekliliğini vurguladı.
Hakimlerin hiçbir davaya ön yargı ile bakmamasının, insana sadece insan olduğu için değer vererek, doğuştan gelen hakların hukuk içinde korunmasına göre hareket etmesine değinen Petek, değişikliğin önemli bir açığı gidereceğini belirtti.

HDP'Lİ CELAL DOĞAN: Anayasa değişikliklerinin çok hassas ele alınması ve dikkatle yapılması gerektiğini vurgulayan Doğan, "Getirilecek her anayasa değişikliğinde hassasiyet gösterilecek konu, bu cumhuriyetin daha derinleştirilmesi konusudur. Umarım Sayın Binali Yıldırım son başbakan olmaz." ifadelerini kullandı. Doğan "6 milyon oy almış siyasi partinin insanlarını demokratik mücadele alanından silmek için ne gerekiyorsa yapılmaya çalışılıyor. HDP Türkiye için bir şanstır. Demokratik yönetim şanstır. Bu şansı, doğru kullandırma konusunda elinizden geleni yapacağınıza inanıyorum. Bu anayasa demokrasi getirmiyor" dedi.

MHP'Lİ MUSTAFA KALAYCI: Türkiye Cumhuriyeti'nin beka mücadelesi verdiği bu günlerde ülke yönetiminin, yasalara ve anayasaya uygun olmaması geleceğimiz açısından çok mahsurlu, çok tehlikelidir. MHP olarak hükümet sistemi üzerindeki tartışmaların son bulmasını, fiili durumun sonlandırılarak devlet ve toplum hayatını tesiri altına alan hukuksuzluğun ortadan kaldırılmasını istiyoruz. Milletimizin ağrıyan başına şifa olalım istiyoruz. Ve yaklaşan tehlikeleri hissedip, şimdiden öngörüyoruz. 15 Temmuz'dan sonra bambaşka bir Türkiye vardır. Ağa girdikten sonra aklı başına gelen balık gibi olmayalım. İş işten geçtikten sonra ah vah etmeyelim. Bugünden Türkiye'nin önünü açalım. Bizim anayasaya bakışımızda herhangi bir değişiklik yoktur. Dün ne söylediysek bugün de aynı çizgideyiz.

ADALET BAKANI BEKİR BOZDAĞ

Adalet Bakanı Bozdağ, konuşmaların ardından teklifin 1. turunda ikinci madde üzerinde milletvekillerinin sorularını yanıtladı.Teklifin gerekçelerinin konuşmacılar tarafından çok açık ortaya konulduğunu söyleyen Bozdağ, "Siyasi istikrar, güçlü yasama, güçlü iktidar, etkin yasama denetimi ve Türkiye'nin çift başlı yürütmeden, çift meşruiyet tartışmalarından ve yürütmeye dönük pek çok hukuk dışı operasyonlardan bundan önceki çektiği pek çok soruna çözüm bulan bir tekliftir." diye konuştu. Hukukun üstünlüğü ve yargı bağımsızlığının hepsinin üzerinde hassasiyetle durduğu bir konu olduğunu bildiren Bozdağ, "Bu teklifin içerisindeki düzenlemelere baktığımız zaman; yargılama engeli olan pek çok konuda yargının yolu açılmaktadır, hukuk devleti güçlendirilmektedir." değerlendirmesini yaptı.Bozdağ, milletvekilleri, bakanlar, başbakan, belediye ve il genel meclisi üyeleri, TBMM başkanının hem partili olduğunu hem de bağımsız ve tarafsız görev yapabildiğini anımsattı.

Saydığı bu görevlilerin bütün milletin başbakanı, bakanı, belediye başkanı olabildiğini ancak cumhurbaşkanına geldiğinde "Bu olmaz." demenin açık bir çifte standart olacağını vurgulayan Bozdağ, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Cumhurbaşkanı sorumluluklarına gelince esasında bu teklifin en önemli yönlerinden biri şu anda siyaseten sorumsuz olan cumhurbaşkanına siyasal sorumluluk getirmektir. Cezai açıdan sorumsuz olan cumhurbaşkanına cezai sorumluluk getirmektir. Vatana ihanet dışında hiçbir şeyde suçlandırılmayan cumhurbaşkanını işlediği iddia edilen bütün suçlardan dolayı suçlandırma imkanı getirilmektedir. Cumhurbaşkanının yargı denetimine kapalı pek çok işlemine yargı yolu açılmaktadır. Burada, sorumsuz cumhurbaşkanından sorumlu cumhurbaşkanına bir geçiş yapılmaktadır."

TBMM Genel Kurulunda, anayasa değişiklik teklifinin 1. turunda ikinci maddenin gizli oylaması yapıldı. Görüşmelere CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve CHP Antalya milletvekili Deniz Baykal objektiflere böyle yakalandı. .

TEKLİFİN İKİNCİ MADDESİ

TBMM Genel Kurulunda, anayasa değişikliği teklifinin ikinci maddesine 343 kabul, 133 ret oyu verildi. Teklifin ikinci maddesi milletvekili sayısının 550'den 600'e çıkarılmasını öngörüyor.

AK PARTİLİ AHMET İYİMAYA: Genel Kurulda, AK Parti'nin anayasa değişiklik teklifinin 1. turunda ikinci madde üzerindeki görüşmelerde konuşan AK Parti Ankara Milletvekili ve TBMM Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya, bunun sistemin ruhunu ve iliğini ortaya koyan bir teklif olduğunu söyledi.Türkiye'nin tarih içinde hep bir anayasa sorunu olduğunu anlatan İyimaya, yürürlükteki anayasaların çoğunun, özellikle çok partili dönemlerde, mimarlığının millete yaptırılmadığını vurguladı. Bunun siyaset kurumunun ortak kusuru olduğunu dile getiren İyimaya, bu "ayıbın" altında ezilenin de siyaset kurumu olduğunu kaydetti.      İyimaya, cumhurbaşkanlığı sisteminin bir zaruret olduğunu sözlerine ekledi. Şahsı adına konuşan AK Parti Hatay Milletvekili Adem Yeşildal, teklifin yürütme şekline ilişkin önemli bir düzenleme olduğuna değinerek, ne Cumhuriyet ne de Cumhuriyetin ortak değerleriyle hiçbirinin en ufak bir meselesinin olmadığına dikkati çekti.      

HDP'Lİ FİLİZ KERESTECİOĞLU: "Burada herkes görmüştür ki gizli oylama yapılmamıştır. Vicdanlarda da tarih önünde de hem bu oylamalar hem de anayasa teklifi yok hükmünde olacaktır" dedi. "Milletvekili sayısının artması halkın yönetime katılımını artırır mı?" diyen Kerestecioğlu, düzenlemenin dağıtılacak koltukları çoğaltmaktan başka bir işe yaramayacağını söyledi.

CHP'Lİ ENGİN ALTAY: AK Parti milletvekillerinin imzasıyla sunulan teklifin ülkeyi geriye götürecek bir düzenleme olduğunu söyleyen Altay, "Anayasaları anlamlı kılan, hak arama güvencesinin varlığı, temel hak ve özgürlüklerin teminat altına alınması ve yargı bağımsızlığıdır. Getirdiğiniz teklif bütün bunları ortadan kaldırmaya müsait bir tekliftir. Sizin getireceğiniz bu ucube sistem Türkiye için tek başına bir felakettir. Bu rejimin değişeceğine Allah şahit, ben inanmıyorum. Siyasetçilerde mesele şudur; bizler bugünden değil yarından sorumluyuz. Bugün dünün sonucu, yarın da bugünün sonucu olacak. Terör, kamplaşma ve kutuplaşmadan beslenen bir illettir. Huzur içinde bir yaşam istiyorsak, terörün beslenmesinin önündeki bütün kanalları kesmek herkesten önce bu Meclisin görevidir. Parlamenter sistemi güçlendirmek 80 milyon insanımıza yapabileceğimiz en büyük hizmettir. Bu çatı altında milletin emanetine sahip çıkmak bizim asli görevimizdir."

MHP'Lİ EMİN HALUK AYHAN: MHP Grubu adına ikinci madde üzerinde konuşmak için kürsüye gelen Denizli Milletvekili Emin Haluk Ayhan ise milletvekili sayısını artıran düzenlemenin gerekçesinde nüfus artışının gösterildiğine işaret etti.

Sosyoekonomik alandaki gelişmelerin de bu maddeyi gerekli kıldığını anlatan Ayhan, "Yasamanın güçlenmesi ve kapasitenin artırılması için böyle bir düzenlemeye ihtiyaç olduğu değerlendirilmektedir. MHP olarak yasama gücünün ve kalitesinin artırılması önceliklerimizden biridir. Parlamento ne kadar kapsayıcı olursa temsil kabiliyeti de o ölçüde yüksek olacaktır." ifadelerini kullandı.Düzenlemenin günlük siyasi tartışmaların dışında teknik bir gereklilik olduğunu söyleyen Ayhan, milletvekili sayısının nüfus dikkate alınarak gözden geçirilmesinin önemli olduğunu sözlerine ekledi.