Amazon, hayvan mezarlığı

Geçen aralık ayında bu yana Brezilya'nın kuzeyinde Amazon bölgesinde başlayan orman yangınını söndürmek için nihayet uçaklar devreye girdi. Yangının yaklaşık Fransa büyüklüğündeki ormanlık ve savan alanı yok ettiği ortaya çıktı. Bilim adamları, tam bir ‘‘ekolojik felaket’’ yaşandığını söylüyorlar. Brezilya'nın acil yardım çağrılarına bütün dünya kulağını tıkadı.

Fransa'dan daha büyük olan ormanlarla kaplı Roirama Eyaleti'nde 45 bini Amazon yerlileri olmak üzere, 235 bin kişi yaşıyor. Aylardır yanan Roirama Eyaleti, itfaiyenin verdiği bilgiye göre bir hayvan mezarlığına dönüştü. Yangının söndürülmesinden sonra bile en az 50 tür memeli hayvanın açlık ve yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalacağı belirtiliyor. Endemik yılanlar, timsahlar, kaplumbağalar ve diğer türler tehdit altında. El Nino'nun yol açtığı iklim değişikliğiyle de ilintili olan Amazonlar'daki orman yangını, 1926 yılından bu yana bölgede kaydedilen en büyük yangın.

Amazon Araştırma Enstitüsü yetkililerinden Reinaldo Barbosa, yangında 100 yıllık binlerce ağacı kül olduğunu belirterek felaketin izlerinin ancak bir yüzyıl sonra silenebileceğini kaydetti. Barbosa'nın en kaygı duyduğu şey ise, alevlerin Amazon yerlilerinden Yanomami rezervlerine ulaşması. Alevlerin Roirama'nın en önemli ‘‘doğal yaşam alanı’’ Maraca Ekolojik İstasyonu'na ulaşmış olması ise felaket olarak tanımlanıyor.

Yangının Venezuela ve Guyana sıçrayıp sıçramadığı ise henüz bilinmiyor. Sınır boyunca hendekler kazılırken Brezilyalı yetkililer, yangını söndürme çalışmalarına yüzden fazla Venezuelalı itfaiye erinin katılmasını ‘‘Yangın Venezuela'ya da sıçradı’’ şeklinde yorumluyorlar. Uzmanlar, alınacak her türlü önleme rağmen yangının, yağmurların başlayacağı nisan ayı sonuna kadar devam edebileceğine işaret ediyorlar.

UÇAKLAR DEVREDE

Brezilya, uzun zamandan beri beklenen adımı atarak Amazon yangınına karşı havadan mücadeleye başladı. Dev su tankerlerinin bulunduğu iki Arjantin helikopteri, dünden itibaren alevlerin üzerine su bırakmaya başladı. Helikopterlerin alevlerin en yoğun olduğu Apiau bölgesi üzerinde uçtukları bildiriliyor. Alınan önlemlere rağmen çiftlikleri yutan, doğal park ve Kızılderili rezervlerini tehdit eden alevler nedeniyle Roirama eyaletinin büyük bir bölümü, dumanlarla kaplı. Bu arada Brezilyalı yetkililer yangının ilk kurbanının duman nedeniyle solunum yollarından rahatsızlanan 3 aylık küçük bir kız olduğunu bildirdiler. Dumanın tüm eyalette solunum sorunlarına yol açtığı da kaydediliyor.

Asya da yanıyor

Öte yandan, orman yangınlarının devam ettiği Endonezya'da, Doğu Kalimantan Eyaleti'nde binlerce kişi duman yüzünden rahatsızlanarak hastanelere kaldırıldı. Eyaletin bazı bölgelerinde görüş mesafesi 100 metreye kadar düşerken duman, göz enfeksiyonları, astım ve zatürree gibi hastalıklara yol açıyor. Endonezya'da yayınlanan Jakarta Post Gazetesi, dünkü sayısında yangının Doğu Kalimantan Eyaleti'nde ocak ayından bu yana 127 bin 770 hektar ormanı yuttuğunu ve 220 milyon dolarlık zarara yol açtığını yazdı.

Öte yandan Avsutralya da orman yangınlarıyla sarsılıyor (üstte). Melbourne kenti yakınlarında kundaklama sonucu çıktığı belirlenen yangının giderek yayıldığı bildiriliyor.