‘Aman gülüm petrol!’

AJDA Pekkan’ın 1970’lerin ortasında müzik dünyasına hediye ettiği ‘Petrol’ adlı şarkı, müzikalitesinden öte güftesinin naklettiği anlam itibarıyla güncelliğini bir 40 yıl kadar daha koruyacak galiba. Dünyanın bilinen petrol stoku en iyi tahminle ancak 40 yıl daha dünyaya yetermiş.BP’nin Başkan Yardımcısı ve Başekonomisti Prof. Peter A.Davies’in İstanbul’da verdiği konferansta, başta petrol olmak üzere dünyanın enerji sorunları üzerine arz ettiği görüş ve yorumları büyük bir lezzet alarak takip ettim.* * *Prof. Davies dünyada varil başına 50 doların üzerine fırlayan petrol fiyatlarını kimsenin ama kimsenin öngöremediğini vurguluyor.Ancak hemen ilave ediyor; fiyatlar Irak Savaşı nedeniyle yükselmiyor. Savaş olmasaydı da fiyatlar yükselecekmiş. Zira, dünya tarihinde nadir rastlanan bir şekilde petrol fiyatını tetikleyen bir sürü faktör bir araya gelmiş.Bu faktörler arasında tabii ki Irak Savaşı’nın yarattığı kaos, bilinmezlik ve güvenlik tedbirleri var. Dünyadaki terör korkusu var. Venezüella’daki sorunlar, ABD’de stokları ve Orta Amerika’da üretimi altüst eden kasırga da fiyat artışlarında etken oldu.* * *Bir başka etken; petrole olan talepteki artış. Dünya ekonomisi genelde olumlu bir çizgide ve üretkenlik ile beraber istihdam artmasa dahi, petrol tüketimi artıyor.Ancak bence fiyatların en önemli ve anlamlı artış nedeni, Çin’in yükselen talebi.Çin dev adımlarla büyüyor ve buna paralel olarak dünya petrol stoku içinde tüketim payı artıyor.Bu yıl petrole gelen ilave talebin % 40’ını Çin yaratmış.Çin 2004 yılında enerji talebini % 13.8 artırmış.Çin’in ardından büyüyen bir dev olarak Hindistan geliyor.* * *Çin tüketici olarak büyürken, artan enerji arzını ise büyük oranda Rusya karşılıyormuş.Rusya’nın enerji üretimi, enerji tüketiminden daha fazla artıyor.Ancak, Prof. Davies dünyanın bilinen petrol stokunun 40 yıllık olduğuna dair tahminlerden şüphe duyuyor ve petrolde sona daha çabuk ulaşacağımıza inanıyor. Ona göre ‘son’ çok daha yakın. * * *Şimdi eski bilgilerimizle yenileri bir araya koyalım.Dünya petrolünün % 48’ini gelişmiş ülkeler karşılar ve ABD’nin tek başına dünya petrol tüketiminde payı % 28 iken; 2025’e dek ABD’nin petrol tüketimi içinde ithalat payının % 55’ten % 70’e çıkması gerekirken, şimdi bir de resmin içine geçen yılki petrol talebindeki artışın % 40’ını yaratan ve enerji tüketimi 2004’te % 13.8 artan Çin resme dahil oluyor -Hindistan da ardından geliyor-. Petrol stokunun % 6.2’si Rusya dahil Kafkaslar’da, % 65.3’ü ise hemen dibimizde Ortadoğu’da. Buna mukabil Ortadoğu petrol tüketiminin sadece % 4’üne hükmediyor -Yemeyenin malını yerler!-. Ve petrol stoku en iyi tahminle 40 yıllık!* * *Defalarca yazdım, yine yazacağım.Lütfen Irak Savaşı’na ve bölgemize bir kere de bu gözle bakın!