ALS hastalığı nedir? ALS genetik mi?
Güncelleme Tarihi:
Amyotrofik lateral skleroz (ALS), en yaygın motor nöron hastalığı tipidir. Kas hareketini kontrol eden sinirlerde disfonksiyona neden olan ilerleyici, nörolojik hastalıkların bir grubunu ifade eder. Peki ALS tam olarak nedir, bu hastalığı yaşayan insanlarda ne gibi problemler görülür? İşte ALS hastalığı hakkında detaylar!
ALS bir çeşit motor nöron hastalığıdır. İstemli hareketleri yaptıran sistemin (piramidal sistem) 2 grup sinir hücresine Motor nöron denir. Motor nöronları olarak bilinen gönüllü kas hareketlerinde kullanılan sinir hücrelerine saldırır. Bunlar, kollar, yüz ve bacaklar gibi kontrol edebileceğimiz eylemlerdir.Motor nöronlar beyin ve omurilikte bulunur. ALS ilerledikçe, bu hücreler dejenere olur ve ölür. Kaslara mesaj göndermeyi bırakıyorlar. Beyin artık gönüllü hareketleri kontrol edemez ve kaslar zayıflar ve tükenir. ALS ilerledikçe, tüm gönüllü kasları etkiler. Kişi artık kollarını, yüzlerini ve bacaklarını kontrol edemez. Zamanla, desteksiz nefes almama, solunum yetmezliğine yol açabilir.İngiliz bilim insanı Stephen Hawking’in de hastalığı olarak bilinen ALS’de tedavi yoktur, ancak tedavi semptomları hafifletebilir ve yaşam kalitesini arttırabilir.
ALS ÇEŞİTLERİ
ALS'nin nedenleri ve çeşitleri ALS'nin tam olarak ne olduğu belli değil. Belirtilerine ve semptomlarına göre ve açık bir genetik ilişki olup olmadığına göre farklı tipler vardır.
ALS sporadik veya ailesel olabilir.
Sporadik ALS rastgele meydana gelir ve vakaların yüzde 90 ila 95'ini oluşturur. Açık bir risk faktörü veya nedeni yoktur.
Ailesel ALS kalıtsaldır. Olguların yaklaşık yüzde 5 ila 10'u aileseldir. ALS'li bir kişinin çocuğu, bu durumu geliştirme şansının yüzde 50'sine sahip olacaktır. Nadiren, gençlerindeki bir kişiyi etkileyebilir. Araştırmacılar hangi genlerin dahil olduğunu araştırıyorlar.