Almanya sandık başına gidiyor

Almanya'da yarın yapılacak erken genel seçimlerde 600 bin Türk kökenlinin de bulunduÄŸu yaklaşık 61,9 milyon seçmen oy kullanacak. Seçimlere toplam 25 siyasi parti katılıyor. 18 yaşını doldurmuÅŸ olan Alman vatandaÅŸlarının katılabildiÄŸi seçimlerde her seçmen 2 oy kullanacak. Seçmenler bu oylardan birincisini doÄŸrudan istediÄŸi adaya, ikincisini de istediÄŸi partiye verecek. Seçimlerde 598 sandalyeli Federal Meclis'e (Bundestag) girebilmek için 299 seçim bölgesinden, aralarında 26 Türk kökenli adayın da bulunduÄŸu 3 bin 648 aday yarışacak. Meclisteki milletvekillerinin yarısı vatandaÅŸların doÄŸrudan oylarını alan adaylardan, diÄŸer yarısı da partilerine verilen oylar üzerinden seçimleri kazanan adaylardan oluÅŸacak. Bazı partiler, doÄŸrudan seçilen adaylar konusunda daha fazla baÅŸarılı oldukları takdirde ikinci oylara göre dağıtımla daha fazla milletvekili çıkarma imkanına sahip olacak. Bu durumda Federal Meclis'teki milletvekili sayısı da buna baÄŸlı olarak artacak. Almanya'da 2002 yılında yapılan genel seçimlerde Sosyal Demokrat Parti (SPD) fazladan 4, Hıristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) de fazladan 1 milletvekili çıkartmış, bu nedenle milletvekili sayısı 603'e yükselmiÅŸti. Almanya'da 1953 yılında yüzde 5'lik seçim barajının kabul edilmesinden bu yana Federal Meclis'e sadece geçerli 2. oyların en az yüzde 5'ini alabilen partiler girebiliyor. Ancak 299 seçim bölgesinin bazılarından doÄŸrudan en az 3 milletvekili çıkartabilen partiler de oy oranlarına göre mecliste temsil edilebiliyor. Dresden kentindeki 160 numaralı seçim bölgesinde aşırı saÄŸcı Almanya'nın Milliyetçi Partisi (NPD) milletvekili adayı Kerstin Lorenz'in ölümü nedeniyle, sadece bu seçim bölgesinde seçimler 2 Ekim'de yapılacak. Buna raÄŸmen geçici seçim sonuçları yarın gece açıklanacak.     SEÇİMLERE KATILAN PARTÄ° VE GRUPLAR        Seçimlere katılan siyasi parti ve gruplar ÅŸunlar:     SPD, CDU, Hıristiyan Sosyal Birlik Partisi (CSU), Birlik 90/YeÅŸiller Partisi, Hür Demokrat Parti (FDP), Sol Parti, Almanya'nın Milliyetçi Demokratik Partisi (NPD), Cumhuriyetçiler (REP), Çalışma ve Hukuk Devleti Partisi, Sosyal Adalet Partisi, Alman Orta GiriÅŸimi, Bavyera Partisi (BP), Almanya Marksist Leninist Parti (MLPD), Feminist Partisi, Çevre ve Hayvanların Korunması Partisi, Dayanışma Halk Hareketi, Griler-YaÅŸlı Panterler (Die Grauen), 50'nin Ãœzerindeki YurttaÅŸlar GiriÅŸimi, Referandum ve Sosyal Göçe Karşı Birlik, SaÄŸlık-Barış ve Sosyal Adalet BirliÄŸi, Alman Merkez Partisi, Hukuk Devleti Atılımı Partisi, Ä°ncil'e Sadık Hıristiyanlar Partisi, Almanya Aile Partisi, Almanya AnarÅŸist Pogo Partisi (APPD).     TÃœRK KÖKENLÄ° ADAYLAR     Seçimlere katılan Türk kökenli milletvekili adayları ise ÅŸunlar:     Berlin eyaletinden Ahmet Ä°yidirli (SPD), Hakkı Keskin (Sol Parti), Evrim Baba (Sol Parti), Özcan Mutlu (YeÅŸiller), Figen Sanlık (Dayanışma Halk Hareketi), Kuzey Ren Vestfalya eyaletinden Lale Akgün (SPD), Bülent Arslan (CDU), Meral Rack-EroÄŸlu (MLPD), Hüseyin Kenan Aydın (Sol Parti), Sevim DaÄŸdelen (Sol Parti), Ali Ertan Toprak (YeÅŸiller), Hamburg eyaletinden Bülent Güven (SPD), Yavuz FersoÄŸlu (Sol Parti), Baden-Württemberg eyaletinden Ferit Atan (MLPD), Nuran Çakmaklı (MLPD), Ali Murat Gül (Sol Parti), Mehmet Kılıç (YeÅŸiller), Hessen eyaletinden Murat Yılmaz (MLPD), Murat Çakır (Sol Parti), Yıldız Erkiner Körenezli (Sol Parti), Zahide Yentür (Sol Parti), Bavyera eyaletinden Mehmet Ali VuranoÄŸlu (MLPD), Ekin Deligöz (YeÅŸiller), Adil Oyan (YeÅŸiller) ile bağımsız milletvekili adayları Naci Åžahin ve ErtaÅŸ Åžahin. Almanya BaÅŸbakanı Gerhard Schröder, üyesi olduÄŸu SPD'nin, mayıs ayında Kuzey Ren Vestfalya eyaletinde yapılan eyalet meclisi seçimlerini kaybetmesinden sonra erken seçimlere gitme kararı almış, bunun gerçekleÅŸebilmesi için de 1 Temmuz'da Federal Meclis'te yapılan güven oylamasında SPD ve koalisyon ortağı YeÅŸiller'den çekimser oy kullanmalarını istemiÅŸti. CumhurbaÅŸkanı Horst Köhler de, federal hükümetin güvenoyu alamaması üzerine meclisi fesh ederek 18 Eylül'de erken genel seçimlere gitme kararı almıştı. HER SEÇMEN Ä°KÄ° OY KULLANIYORAlmanya’da 299 seçim bölgesinden çıkacak oylarla Federal Meclis’in belirleneceÄŸi seçimlerde her seçmen iki oy kullanıyor. Bunlardan ilki, seçmenin tercihi olan adaya, ikincisi ise partiye gidiyor. En çok oy alan aday doÄŸrudan Federal Meclis’e girerken, bir partinin Federal Meclis’te kaç milletvekili ile temsil edileceÄŸi ve seçimleri kimin kazanacağı ikinci oylarla belirlendiÄŸi için, bu oy diÄŸerine göre daha büyük önem taşıyor. 1953’ten bu yana yürürlükte olan yüzde 5 barajı nedeniyle Federal Meclis’e yalnızca, geçerli 2’nci oyların en az yüzde 5’ini alan, ya da doÄŸrudan seçilmiÅŸ 3 milletvekili çıkaran partiler girebiliyor.Almanya BaÅŸbakanı Gerhard Schröder, üyesi olduÄŸu SPD’nin, mayıs ayında Kuzey Ren Vestfalya eyaletinde yapılan eyalet meclisi seçimlerde yenilgiye uÄŸraması üzerine erken seçim kararı almıştı. MERKEL VE SCHRÖDER KOALÄ°SYON KURMAYA MECBUR KALABÄ°LÄ°RForsa Enstitüsü’nün önceki akÅŸam yaptığı ankete göre, Angela Merkel liderliÄŸindeki Hıristiyan Demokrat Birlik (CDU) ile kardeÅŸ partisi Hıristiyan Sosyal Birlik (CSU) yüzde 41-43 arasında oy alıyor. Schröder’in Sosyal Demokrat Partisi’nin (SPD) oyları ise yüzde 32 ila 34 arasında deÄŸiÅŸiyor. Ancak ankete göre SPD’nin yakın müttefiki olan YeÅŸiller de yüzde 6 ila yüzde 7 arası oy alıyor. Merkel, iktidara gelebilmek için, yüzde 7 ila yüzde 8 arası oy alabileceÄŸi belirtilen Hür Demokratlar (FDP) ile koalisyon kurabileceÄŸini söylüyor. Ancak birlik partilerinin oylarının, FDP ile birleÅŸmesi durumunda bile çoÄŸunluk koalisyonu kurmak için yeterli olup olmayacağı belli deÄŸil. Yapılan ankete göre, kararsızların oranı ise yüzde 25 düzeyinde bulunuyor.Sandıktan çıkacak sonuçların, Merkel ile Schröder’i ’büyük koalisyon’a itebileceÄŸi belirtiliyor. Ä°ki taraftaki siyasetçilerin büyük bölümünün böyle bir koalisyonu istemediÄŸi bilinse de anketler, CDU/CSU bloku ile SPD arasındaki bir koalisyonun en olası seçenek göründüğünü ortaya koyuyor. Â