Almanlar’ın yüzyıllık Türk fantezisi sergileniyor

Aslında Osmanlı mirasını paylaşmak için sıraya giren Rusya, Fransa ve İngiltere'den geri kalmamaya, bu arada Ortadoğu'daki hakimiyet savaşında yeralmaya çalışmaktadır ama bütün bunlar o yıllarda her iki topluma da iki ülkenin dostluk ilişkileri gibi yansır. Almanya, sivil ve askeri eğitim sistemi, bankaları, tüccarları, mühendisleriyle Osmanlı topraklarında varolurken, Osmanlılar arasında da Alman hayranlığı yükselir.

I. Dünya Savaşı öncesinde ise Türk Alman dostluğu bir malzeme savaşına dönüşür. 1910'lu yıllarda, sanırsınız ki günümüzdeki gibi halkla ilişkiler uzmanları, bir savaş için topyekün çalışmaktadırlar. Almanya'da, iki ülkenin dostluğunu ve savaşı, savaşta yapılan ittifakı işleyen, işlemek bir yana göklere çıkaran sayısız obje üretilir ve piyasaya sunulur. Almanya'nın ünlü porselen fabrikalarından çıkma Osmanlı motifli tabaklar, çanaklar, fincanlar bunların bir kısmını oluşturur. Ya ‘‘tebrik’’ kartları? Yumurtadan Türk bayrağıyla çıkan civcivler mi istersiniz, yoksa Alman askeri üniformasının üstüne fes giyen sarışın, mavi gözlü Alman bebekleri mi? Osmanlı ve Alman bayraklarıyla dizayn edilmiş afişler, Alman imparatoru ve Osmanlı padişahlarının yanyana işlendiği biblolar, Osmanlı tütününden yapılmış ve Osmanlı adları taşıyan çok sayıda sigara da cabası...

İşte bu objelerden bir kısmı bir süredir İstanbul'da. Geçmişe meraklı araştırmacıları ve koleksiyoncuları bir araya getiren Koleksiyon Araştırma, Kültür Yayın Kulübü'nün İstanbul Tünel'de Belediye Sanat Galerisi'nde düzenlediği ‘‘Geçmişe Davetlisiniz Efendim’’ sergisinde. Sergide, 1800'lü yıllarla 1950'li yıllar arasında kullanılmış fotoğraf makinelerinden oyuncaklara, ilkel mutfak aletlerinden Osmanlı araç gereçlerine, 1902'yi 1903'e bağlayan yılbaşı kartlarından film afişlerine, sayısız obje ve belge yeralıyor. Mesela Aybala-Nejat Yentürk çiftinin yıllardır biriktirdiği sabun kutusu etiketleri, Cem Mahruki'nin madalyaları, Doğan Güral'ın piyango biletleri, Gülderen Bölük'ün biriktirdiği sünnet fotoğrafları ya da İzzet Günay'ın koleksiyonundan ‘‘potin düğmesi’’ çekecekleri... Sergi 30 Ocak'ta sona eriyor, kaçırmayın.