'Allianoi' sular altında kalacak

Dr. Otyıldız, Jeofizik Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Başkanı Erhan İçöz, eski Şehir Plancıları Odası İzmir Şube Başkanı Tuncay Karaçorlu, Ege Çevre ve Kültür Platformu (EGEÇEP) Dönem Sözcüsü avukat Arif Ali Cangı ile İzmir 2 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu önünde düzenlediği basın toplantısında, koruma kurulunun aldığı “korumama, yok etme, suya gömme” kararının iptali için dava açacaklarını belirtti.

Koruma Bölge Kurulu'nun 27 Kasım 2006 tarihinde Bergama'da yaptığı toplantıda, DSİ'nin Alliaoni ile ilgili “tek alternatif olarak hazırladığı proje ve raporu değerlendirip, 1 metre koruma duvarı çevrilerek alanın sular altında bırakılması yönünde karar aldığını” ifade eden Dr. Otyıldız, “Kararın gizlilik içinde alındığını ve bir oldu bittiyle Allianoi'nin suya gömülmeye çalışıldığını” öne sürdü.

Bakanlar Kurulu tarafından 16 Aralık 2006 tarihinde “Allianoi'nin termal kültür, turizm, koruma ve gelişim bölgesi olarak” ilanının kararlaştırıldığını ve Resmi Gazete'de yayınlandığını hatırlatan Dr. Otyıldız, “Bakanlar Kurulu 'korunacak', Koruma Bölge Kurulu 'su altında kalacak' diyor. Bu nasıl iştir?” dedi. Dr. Otyıldız, şu bilgiyi verdi:

“Ayrıca bölge için, İzmir 1 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Korumu Kurulu 29 Mart 2001'de 9226 sayılı kararla 'Alanın 1. derecede Arkeolojik Sit olarak tesciline, antik yerleşimin göl alanı dışına çıkartılmasına ve İlya Çayı'nın su baskısından korunması için, DSİ tarafından gerekli bilimsel ve teknik çalışmaların yapılmasına' hükmetmişti. DSİ tarafından, karar gereğince, Allianoi'yi su baskılarından koruyacak çalışmalar yapılması gerekirken, antik kenti koruyacak hiçbir çalışma yapılmadığı gibi, çivi çakmanın bile yasak olduğu 1. derece sit alanında, koruma altına alınan kültür varlıklarını yok edecek baraj inşaatı tamamlandı. Şimdi de suçlarını örtbas etmek için alelacele Allianoi'yi suya gömmeye çalışıyorlar.”

Oya Otyıldız, Türkiye'nin imzaladığı uluslararası sözleşmelerde verilen sözler, Anayasa'nın 63. maddesi, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yasası düzenlemeleri ve Allianoi ile ilgili şimdiye kadar verilen koruma kararlarına rağmen, “Allianoi'nin suya gömülemeyeceğini” söyledi.

DİĞER KONUŞMALAR

Avukat Arif Ali Cangı, koruma bölge kurulunun aldığı bu kararın ardından ”bir çığlık yükseltilmesinin şart olduğunu” belirterek, aksi takdirde baraj yapılmak istenen Hasankeyf gibi birçok antik kentin ve bölgenin “bu emsal karar ile sular altında bırakılacağını” öne sürdü.

Koruma Bölge Kurulu'nun bu kararı alırken, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu'nun 4 Ekim 2006 tarihli ilke kararının 3. maddesine atıfta bulunduğunu, kendilerinin bu maddenin iptali için açtıkları davaya, Danıştayın 6. Dairesinde başlandığını anımsatan Cangı, “Koruma Yüksek Kurulu'nun ilke kararının yürütülmesinin durdurulmasına karar verilmesi halinde, Allianoi'nin suya gömülmesine onay veren bölge kurulunun karanın hiçbir yasal dayanağı kalmayacaktır”dedi.

Jeofizik Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Başkanı Erhan İçöz de Koruma Bölge Kurulu'nda alınan “1 metre koruma duvarıyla Allianoi'nin sular altında bırakılması projesi”nin hatalı olduğunu iddia etti. İçöz, duvarın, Allianoi'nin önüne değil arkasına yapılacağını kaydederek, “Allianoi barajın sularıyla gelecek taş ve tortulara depo görevi görecek. Duvar, barajı korumak için yapılacak. Biz barajlara karşı değiliz, biz barajların, tarihi suya gömmesine karşıyız” diye konuştu.

Şehir Plancısı Tuncay Karaçorlu da koruma bölge kurulunun, bilimsel heyetin sunduğu raporu “yok sayarak, ranta dayalı” bir karar verdiğini iddia etti.

ANTİK KENTİN GEÇMİŞİ

Antik yazarlardan Aristides'in “Hieroi Logoi” isimli eserinde de anılan, Roma döneminden kalan en iyi korunmuş termal tedavi merkezi olma özelliği taşıyan 1800 yıllık Allianoi Antik Kenti, İzmir'in Bergama ilçesinin 18 kilometre kuzeydoğusunda ve Paşa Ilıcası olarak anılan merkezde yer alıyor.

Kazı çalışmaları 1998 yılından beri yapılan Allianoi'nin M.Ö. 2. yüzyılda kurulduğu, bölgede, M.S. 2. yüzyıldaki Hadrian Dönemi'nde büyük bir bayındırlık hareketi yaşandığına dair tespitler bulunuyor.

Bizans döneminde kısmen yerleşime sahne olan antik kent, Anadolu mozaiğinin en güzel parçalarından biri olarak değerlendiriliyor.

Allianoi, Türkiye'de sağlam kalmış, halen kullanılabilecek sıcak suyu olan, dünyanın doğa tarafından en iyi korunmuş sağlık yurtlarından biri olarak tanımlanıyor.

Uzmanlar, kentin, halen sıcaklığı 45-47 derece olan termal suyu, sağlık ve kültür turizmine hizmet edebilecek olanaklarıyla ekonomiye büyük katkıda bulunacak zenginlikte olduğunu belirtiyorlar.