Albright: Irak savaşını çözmede zorlanıyorum

Eski ABD DışiÅŸleri Bakanı Madeleine Albright, Irak Savaşı'na iliÅŸkin, "Savaşın sebebini anlıyorum. Ancak ÅŸimdi neden bu savaşın çıktığını çözme konusunda zorlanıyorum" dedi. KAMERAYA Ä°ZÄ°N VERÄ°LMEDÄ°Albright'ın isteÄŸi üzerine konferansı medya mensupları kayıt cihazı ve kameralarla izleyemezken, fotoÄŸraf çekimine ise ilk 5 dakikada izin verildi. Konferansa, aralarında eski DışiÅŸleri Bakanı Ä°smail Cem ile iÅŸ dünyasından çok sayıda kiÅŸinin bulunduÄŸu yaklaşık 500 kiÅŸi katıldı. Ä°zleyicilerin 300'er dolar ödediÄŸi öğrenildi. (AA)Albright, Capital Dergisi'nin organizasyonuyla Garanti Bankası'nın konuÄŸu olarak Ä°stanbul'da konferans verdi. Albright, Türkiye'ye ilk olarak 1999'da yaÅŸanan depremin ardından geldiÄŸini anımsatarak, bir kez daha gelmekten ve tarihi Ä°stanbul kentinde bulunmaktan duyduÄŸu mutluluÄŸu dile getirdi.Albright konuÅŸmasında, Irak savaşının dünyada pek popüler olmadığını ve ''Bay Bush'un savaşı'' ÅŸeklinde deÄŸerlendirildiÄŸini söyledi.     Saddam Hüseyin ve 11 Eylül saldırısı arasında bir baÄŸlantı bulunmadığını ifade eden Albright, ''Usame bin Ladin, Irak'ta deÄŸil Afganistan'da sığınma olanağı bulmuÅŸtur'' dedi.     Türkiye'nin savaşın baÅŸlangıcında ABD'yi pek desteklemediÄŸini ifade eden Albright, Türkiye'nin bu tutumu nedeniyle terörizme ve ÅŸiddete karşı olmadığını iddia etmenin yanlış olduÄŸunu kaydetti.     Albright, ''Türkiye'nin geçmiÅŸteki sicili, Irak'ın iÅŸgaline şüpheyle yaklaÅŸmak ve aynı zamanda ABD'nin müttefiki olarak kalabilmenin çok güzel bir örneÄŸidir'' diye konuÅŸtu.     KonuÅŸmasında Irak'ta savunmanın yanı sıra insani ve sosyal çalışmalara da önem verilmesi gerektiÄŸini vurgulayan Albright, Irak'ınbölünmemiÅŸ, terörizmden tamamen arınmış bir ÅŸekilde yeniden ortaya çıkmasını, Irak halkının hakettiÄŸi noktaya gelmesini ve karar verici mekanizmaların buradaki halka teslim edilmesini istediklerini söyledi.      Ä°SRAÄ°L DUVAR ÖREREK SORUNU ÇÖZEMEZ        Albright, Ä°srail-Filistin sorununa da deÄŸinirken, geçmiÅŸ yıllarda her iki tarafın el sıkışmalarıyla Arap ve Ä°srail çocuklarının birlikte  büyüyüp yaÅŸlanacaklarına dair büyük umutlar beklediklerini, ancak ÅŸu anda sorunun çözülemez bir halde olduÄŸunu ifade etti.     Artık intihar bombacılarının yaptığı eylemlerin rutin hale geldiÄŸi OrtadoÄŸu'da, bu ÅŸartlar altında savaÅŸ ve çatışmanın kaçınılmaz olduÄŸunu savunan Albright, ''Arap liderleri, Ä°srail karşıtı terörist gruplara karşı ev sahipliÄŸi ve yataklık yapmaktan vazgeçmelidir. Ä°srail tarafı da duvar örerek sorunu çözemez. Bu arada bizler Yaser Arafat'a kapıyı açık tutmak ve bölgeye barış getirmek zorundayız'' dedi.     Albright, hem Ä°srail hem de Filistin tarafına yakın olan Türkiye'nin bu sorunun çözümüyle ilgili projede pilot olarak görev yapabileceÄŸini söyledi.     Ä°ran'da nükleer silahlanma yönünde denemeler yapıldığı yönündeki iddialara iÅŸaret eden Albright, uluslararası toplumların Ä°ran'ın bu yöndeki çalışmalarına son vermesi için baskı yapması gerektiÄŸini ifade ederek, ''Ä°ran'ın ülkeleri birbirine vurdurma, kırdırma politikasının önüne geçilmeli'' diye konuÅŸtu.     Transatlantik iÅŸbirliÄŸine çok inandığını dile getiren Albright, ''Ben küçük bir ülkeden ABD'ye gittim. Dolayısıyla küçük ülkelerin üzerine saldırılınca, çullanınca neler olduÄŸunu gördüm. Ama aynı zamanda küçük ülkelerin güçlerini birleÅŸtirince neler olduÄŸunu da gördüm'' dedi.      "ABD FAZLA GÜÇLÃœ, KOLAY KOLAY DENGELENEMEZ"        Konferansta katılımcılardan geyen yazılı soruları da yanıtlayan Albright, ABD'nin güçlü olduÄŸunu ve bu gücünü dünyada insanlığın iyiliÄŸi için kullandığını savundu.     Albright, çok sayıda Amerikalının Irak'ta yapılanlarla ilgili hükümetle hemfikir olmadığını, ancak ABD'nin diÄŸer ülkeler gibi kendisini savunma hakkı bulunduÄŸunu ifade etti.     "KENDÄ°NÄ° SAVUNMA DOKTÄ°RÄ°NÄ°"''Kendini savunma doktrini''ne dikkat çeken Albright, ''EÄŸer biri size silahla koÅŸuyorsa savunma hakkınız vardır. Ama bunu yaparken sadece istihbarata dayalı yapıyorsanız, o zaman kendini savunma doktrini geçersiz kalıyor. Dolayısıyla bu doktrini tartışmamız lazım''diye konuÅŸtu.     ABD'nin gücünün diÄŸer müttefiklerle çalışmaktan ve birlikte hareket etmekten geçtiÄŸini kaydeden Albright, ''Avrupa'nın, Amerika'nın gücünü dengelemesi gerektiÄŸine inanmıyorum. Amerika, dengelemek için fazla güçlü. Kolay kolay dengelenemez'' dedi.     CEM: ABD, TÃœRK ASKERÄ°NÄ°N IRAK'TA Ä°STÄ°KRARI BOZUCU BÄ°R SONUÇ YARATABÄ°LECEĞİNÄ° GÖRDÃœ Yeni Türkiye Partisi (YTP) Genel BaÅŸkanı ve eski DışiÅŸleri Bakanı Ä°smail Cem, ABD'nin, Irak'a Türkiye'den asker gitmesinin bu ülke içinde istikrarı bozucu bir sonuç yaratabileceÄŸini gördüğünü ve meseleyi askıya aldığını söyledi. Cem, ABD eski DışiÅŸleri Bakanı Albright'ın verdiÄŸi konferansın ardından gazetecilerin sorularını yanıtlarken, Albright'ın Irak savaşına iliÅŸkin görüşlerine dair bir soru üzerine, bu savaÅŸla ilgili ABD içinde yeniden bir deÄŸerlendirme yapılmaya baÅŸlandığını kaydetti. Albright'ın konferansta ABD'nin Irak politikasının yanlış olduÄŸunu dile getirdiÄŸini ifade eden Cem, ''Demokratlar Saddam'ı kutu içinde tutmayı, dışına çıkarmamayı, ancak bir savaÅŸ yolunu da tercih etmemeyi düşünüyorlardı. Albright, bu görüşlerini 'Biz olsak böyle yapardık' diye anlattı ve bence doÄŸrusu da o olurdu'' diye konuÅŸtu. Türk hükümetinin Irak savaÅŸa katılma konusunda bir dönem çok istekli olduÄŸunu savunan Cem, şöyle devam etti: ''Amerika da bunu istiyordu. Fakat böyle konuÅŸulduÄŸu ÅŸekliyle, binlerce çocuÄŸumuzun Irak'taki ÅŸeytan üçgenine, ölüm ve kargaÅŸa ortamına gönderilmesi düşünülmeye baÅŸlandı. Ayrıca Irak'ta Türkiye düşmanı çok küçük ama çok etkili iki grubun Türkiye'nin içine terörü ihraç etmek amacıyla tahrikçi olmaları, bizim insanlarımızı özel olarak hedef almaları söz konusu... Bütün bunlar konusunda Amerika da bu deÄŸerlendirmeyi yaptı sonunda. Yani ABD, bu ÅŸekilde Irak'a Türkiye'den asker gitmesinin Irak'ın içinde istikrarı bozucu bir sonuç yaratabileceÄŸini, ayrıca Türkiye'nin dengelerini bozacak sonuçlara da yol açabileceÄŸini gördü. Tabii ABD, Türkiye'de dengelerin sarsılmasınıve Irak'ta iÅŸlerin daha da zorlaÅŸmasını istemez. Dolayısıyla bu meseleyi askıya aldı.'' (AA)Irak konusunda ABD'de demokratların nasıl bir tavır sergileyeceÄŸine iliÅŸkin bir soruya Albright, ''Bence demokratların dışsiyasete yaklaşımı çok farklı olurdu. Tek taraflı davranmayacağımızı, tek boyutlu düşünmeyeceÄŸimizi belirtmek isterim'' yanıtını verdi."IRAK SAVAÅžININ NEDEN ÇIKTIÄžINI ANLAMADA ZORLANIYORUM"Albright, Irak'a iliÅŸkin ABD'nin neyi farklı yapması gerektiÄŸine yönelik soruya ÅŸu yanıtı verdi:     ''Savaşın sebebini anlıyorum. Ancak ÅŸimdi neden bu savaşın çıktığını çözme konusunda zorlanıyorum. Çünkü Afganistan üzerinde daha çok yoÄŸunlaÅŸmamız gerektiÄŸini düşünüyorum. Tabii ki eÄŸer ülkenize bir saldırı olmuÅŸ ve bu saldırıda 3 bin kiÅŸi ölmüşse, buna sessiz kalamazsınız.      Ancak Afganistan'daki barış kuvvetleri daha güçlendirilmeli, Karzai daha güçlü bir konuma getirilmeliydi. Buradaki savaÅŸ beylerinin ortaya çıkması engellenmeliydi. "IRAK'TAKÄ° KISITLAMALAR REJÄ°ME YÖNELÄ°K OLMALIYDI"Afganistan'da yapılanları yeterli bulmuyoruz. DoÄŸruluÄŸunu ya da yanlışlığını bilmediÄŸimiz için gelen istihbaratı çok iyi deÄŸerlendirmek gerekir. Bence Saddam Hüseyin'in korkunç bir diktatör olduÄŸu kabul edilerek hareket edilmeliydi. Irak'daki kısıtlamaları sadece rejime yöneltmeliydik, halka deÄŸil. Bence Afganistan'dan dikkatimizi hiç azaltmamalıydık.''      "YAPTIRIMLAR IRAK HALKINA ÇOK ZARAR VERDÄ°"      SavaÅŸ sırasında Irak'a uygulanan yaptırımların buradaki halka çok zarar verdiÄŸini söyleyen Albright, bu zararın petrol karşılığı gıda programı ile azaltılmaya çalışıldığını ve ÅŸu anda savaÅŸ öncesine göre daha fazla gıda yardımı verildiÄŸini bildirdi.     Albright, ''ABD, OrtadoÄŸu'da daha fazla ÅŸey yapmalı, OrtadoÄŸu'nun demokrasiyi baÅŸaramayacağı düşünülmemeli'' dedi.     SUUDÄ° ARABÄ°STAN VE Ä°RANABD'nin Suudi Arabistan ve Ä°ran ile iliÅŸkilerine yönelik soruları da yanıtlayan Albright, Suudi Arabistan'ın ABD'nin en karmaşık iliÅŸkiler yürüttüğü ülkelerden biri olduÄŸunu kaydetti.      Albright, ''Ä°ran'da içeriden bir deÄŸiÅŸim baÅŸlayıp baÅŸlamayacağına iliÅŸkin bir soru var. Bu bence tek yoldur, ama bunun gerçekleÅŸmesi zor gibi görünüyor. Ä°ran'da halk bir tatminsizlik, mutsuzluk içinde'' diye konuÅŸtu.     ABD'nin hata yaptığı konulardan birinin de Ayetullah yönetimi ile görüşmemesi olduÄŸunu dile getiren Albright, ''Maalesef diplomaside her zaman her ÅŸey mümkün olmuyor. Bu bölgede 3 dışiÅŸleri bakanı arasında yapılan görüşmede özellikle nükleer projeler konusunda fikir teatisinde bulunuldu. Bu iyi bir baÅŸlangıç. Ayrıca ABD'nin Ä°ran ile iliÅŸkilerinde de tamamlayıcı bir niteliÄŸe sahip'' dedi."TELEKOM Ä°MAJINIZI DÃœZELTÄ°N"Madeleine Albright, Türkiye'ye daha çok yabancı yatırımın nasıl geleceÄŸine dair soru üzerine de ''IMF ile iliÅŸkileriniz ile yabancı telekom ÅŸirketlerinin düştüğü zor durumlar dışarıya yansıyor ve yatırım ortamının iyi olmadığı düşünülüyor. Bence bu imajı düzeltmeniz gerekiyor. Ãœlkenizde sistemin ve ekonominin çöktüğü yönündeki haberleri durdurmanız, olumsuzluÄŸa yol açacak geliÅŸmelerin önüne geçmeniz lazım'' dedi.     "HALININ ALTINA DEĞİL, MASANIN ÃœSTÃœNE"Albright, Türkiye'nin AB'ye girmesinin önemini vurgulayarak, kendisinin her zaman bunun hararetli bir destekçisi olduÄŸunu söyledi.     AB'ye üyelik sürecinde Türkiye'nin geçmiÅŸteki sicilinin deÄŸil uygulamaya geçirdiÄŸi kriterlerin göz önünde bulundurulması gerektiÄŸini vurgulayan Albright, ''Bu kriterler adil bir ÅŸekilde deÄŸerlendirilmeli, yargılanmalı ve ÅŸu andaki performansa bakılmalı'' dedi.     Albright, ''Türkiye imajını nasıl düzeltir?'' sorusuna,  ''Åžu anda çok olumlu bir imajı olmayan ülkeden bahsettiÄŸimize göre kendi açınızdan hikayenizi, ÅŸu andaki durumunuzu çok iyi anlatmanız lazım. Herhangi bir konuyu halının altına süpürmek yerine, her ÅŸeyi masanın üstüne koymak lazım'' yanıtını verdi.  Â