Alaska sıcaktan eriyor

Küresel ısınmadan en fazla etkilenen Alaska’da sel nedeniyle bir çok yerleÅŸim yeri boÅŸaltılıyor. Buzul daÄŸlar metrelerce küçüldü ve deniz yükseldi.Denizlerdeki su seviyesinin yükselmesi özellikle de kıyı bölgeleri ve adalardaki yerleÅŸim yerlerini vuruyor. Dolayısıyla da bu bölgelerdeki olumsuz çevre koÅŸullarının öncelenmesi toplum için büyük bir önem taşımakta. Fakat bilim adamları bugüne deÄŸin bu fenomenin nereden kaynaklandığını kesin olarak açıklayamamışlardı. Gerçi araÅŸtırmacılar bu olumsuz geliÅŸmenin erimekte olan buz kütlelerine baÄŸlı olduÄŸunu tahmin ettilerse de yetersiz verilerle saÄŸlıklı sonuçlara ulaÅŸmak mümkün deÄŸildi. Fakat sahildeki buz alanlarının küçüldüğü, evlerin çökmemesi için desteklendiÄŸi ve yolların sel altında kaldığı Alaska’da yapılan son incelemeler, erimekte olan buzulların deniz seviyesini ne oranda yükselttiÄŸini açıkça gösterdi. 1950’den bu yana eriyorScience dergisinde geçen hafta yayımlanan rapor hiç de iç açıcı deÄŸil: Buzulların çoÄŸu 1950’li yıllarda erimeye baÅŸlamış ve Alaska’daki araÅŸtırma ekibinin saptamasına göre deniz seviyesinde önemli bir yükselme söz konusu. Alaska Ãœniversitesi’nden Anthony Arendt ve meslektaÅŸları, üzerinde lazerli bir altimetre (yükseklik derecesini gösteren alet) bulunan bir uçakla Alaska’nın 90 000 kilometrelik alanını kaplayan 67’den fazla buzulu ölçtükten sonra verileri, Amerikan Jeolojik AraÅŸtırmaları haritasında 1950’den bu yana kaydedilen yüksekliklerle karşılaÅŸtırmış. ‘Buzulların bir çoÄŸu son 40 yıl içinde onlarca metre birden eriyerek diÄŸer buz daÄŸlarından 18 metre kadar da alçalmış’ diye açıklıyor Keith Echelmeyer. Ãœstelik bunlar son beÅŸ ila yedi yıl içinde, 1950 Äž1990 yıllarına kadar olan süreye göre çok daha hızlı erimiÅŸ. Ekip bu sonuçlardan yararlanarak Alaska’da eriyen buzulların deniz seviyesini ne oranda yükselttiÄŸini hesaplayınca ortaya ÅŸu sonuçlar çıkmış: Tuz oranı artıyor1950 ve 1990 yıllarının ortalarına kadar deniz seviyesi yılda milimetrenin onda biri kadar yükselirken, 1950’den günümüze dek iki misli daha hızlı yükselmiÅŸ. Deniz seviyesiyle ilgili eski araÅŸtırma sonuçlarıyla Alaska’daki buzulların bu kadar hızlı eridiÄŸi anlaşılmamıştı. Oysa son incelemeler gösteriyor ki Alaska buzullarındaki yıllık erime oranı, Grönland’daki buzul tabakasındaki erimeye kıyasla iki misli daha fazla, üstelik Alaska’dan daha önceleri elde edilen verilerden de daha yüksek. Bu haberin yayımlandığı sayıda diÄŸer bilim adamları da dünyanın diÄŸer ucunda yapılan araÅŸtırmaların sonuçlarına dikkat çekiyorlar. Rapora göre güney kutbu etrafındaki sulardaki tuz oranı, batı Antarktikteki buzul tabakasının erimesine baÄŸlı olarak artmış. Güney kutbu ve Alaska’dan elde edilen sonuçlar küresel ısınmaya iÅŸaret eden kanıtlar sayılır. Ancak araÅŸtırmacıların kesin sonuçlara ulaÅŸabilmeleri için konuyla ilgili çok sayıda araÅŸtırmanın yapılması gerekiyor. Â