OluÅŸturulma Tarihi: Ekim 10, 2001 00:00
Antalya'nın Gündoğmuş İlçesi yakınlarında, bir Türk sultanına ait en eski gerçek portrenin yer aldığı bir mühür bulundu. Kimliği açıklanmayan bir vatandaş tarafından bulunan ve Selçuklu Sultanı I. Alaeddin Keykubat'ın gerçek portresi kazılı kurşun mühür, Antalya Müzesi'ne teslim edildi. Bir Türk sultanının ilk gerçek portresini gösteren 13. yüzyıla ait mühür, Antalya Müzesi uzmanlarınca incelemeye alındı.  Antalya Müzesi Müdürü Metin Pehlivaner, üzerinde yer alan ''Fatih'' ifadesinin, mührün I. Alaeddin Keykubat'ın 1221'de Alanya'yı fethetmesinden sonraki dönemde (1221-1229) yapıldığını ortaya koyduğunu söyledi. Pehlivaner, arka yüzünde bir
aslan tasviri bulunan Sultan'ın posta mührünün 2,5 santimetre çapında ve 5 milimetre kalınlığında olduÄŸunu bildirdi.  Pehlivaner, Antalya Müzesi Mal Emanet Komisyonu'na teslim edilen mührü bulan vatandaÅŸa, komisyonun takdir edeceÄŸi miktarda ödül verileceÄŸini ve mührün Müze'de özel bir bölümde sergileneceÄŸini açıkladı.      BÄ°R TÃœRK SULTANININ Ä°LK GERÇEK PORTRESÄ°Â Â Â Â Â Â Uzun süredir Antalya'da yaÅŸayan Ä°ngiltere vatandaşı Sanat Tarihçisi Mikail Duggan, mührü inceledikten sonra mührün üzerindeki I. Alaeddin Keykubat'a ait portrenin ''sembolik bir tasvir'' olmadığını belirterek, ''Bu portre, herhangi bir Türk sultanının doÄŸal görüntüsünün resmedilmesinin bilinen ilk örneÄŸidir'' dedi.Mikail Duggan, mührün, Selçuklu sanatının eÅŸsiz bir örneÄŸi olduÄŸuna dikkati çekerek, mührün çok daha önemli bir özelliÄŸi olduÄŸunuda vurguladı.  Duggan, bunu şöyle dile getirdi: ''Mühürdeki portre, bir Türk sultanının, doÄŸal görüntüsünün resmedilmesinin elimizdeki en eski örneÄŸidir. Portre, Batı Dünyası'ndaki önyargıların tersine, Ä°slam Sanatı'nda natüralistik tasvirin ve bir sultanın portresinin yapılmasının yasak olmadığını ortaya koyuyor. 13. yüzyıla ait olan bu portre, Ä°slam sanat tarihini, Anadolu'daki sanat ve kültür tarihini, portre ressamlığı sanatını, Selçukluların, Ä°talyan Rönesansı'nın erken dönemine etkisini anlamamızbakımından çok büyük bir öneme sahiptir. Bu mühür, Rönesans'tan 200 yıl önce yapılmıştır. Bu portreye bakarak, (Rönesans Anadolu'dan baÅŸlamıştır) diyebiliriz.''  Duggan, mühürdeki portreyi çizen ressamın kimliÄŸinin bilinmediÄŸini, ancak o dönemde sultanların resimlerini çizenlere, ''ayn'ul devle'' denildiÄŸini anlattı. Duggan, mührün bir yüzünde de, ''es-sultan al muazzam ala ve dünya ve din Keykubat bin Keyhüsrev'' ibaresinin yer aldığını belirtti.      TARÄ°H KÄ°TAPLARINDAKÄ° YANLIÅžLIK      Mikail Duggan, okul tarih kitaplarında yer alan ve hayali olarak çizilen I. Alaeddin Keykubat tasvirleri ile Alanya ve Konya'daki heykellerin de deÄŸiÅŸtirilmesi gerekeceÄŸini söyledi. Duggan, bu tasvir ve heykellerin Cengizhan'ın görüntüsünden esinlenerek yapıldığını, ancak gerçek portrenin bulunmasıyla bu yanlışlığa artık son verilmesinin zamanının geldiÄŸini söyledi.      SULTAN'IN DÄ°NLENME MERKEZİ      Öte yandan, hem müze yetkilileri hem de Mikail Duggan, mührün bulunduÄŸu yerin adını, burasının hazine avcıları ve tarihi eser kaçakçılarının hücumuna uÄŸrayacağı endiÅŸesiyle vermekten kaçındılar. Mührün, o zamanın Alanya-Bozkır-Konya yolunda, ancak çok dik bir tepedeki eski bir köşk kalıntısında bulunduÄŸunu belirten yetkililer, burada arkeolojik kazı yapılabilmesi için Kültür Bakanlığı'na baÅŸvurulduÄŸunu bildirdiler. Yetkililer, elektrik, su ve yolu bulunmayan, yaya olarak 2-3 saatlik bir tırmanışla ulaşılabilen bu yerleÅŸim yerinde kazı yapılmasının güçlüğüne de dikka çekerek, ''Sultan I. Alaeddin Keykubat burayı, Konya-Alanya yolculuklarında dinlenme ve ordularını denetleme amacıyla kullanmış olabilir'' dediler.  Anadolu Selçuklu Hükümdarı Gıyaseddin Keyhüsrev'in oÄŸlu I. Alaeddin Keykubat (1192-1237) döneminde Anadolu Selçuklu Devleti en parlak çağını yaÅŸadı. Alanya, Anamur ve Manavgat, onun döneminde fethedildi. Â
button