Ala’dan sapan savunması:Demir bilye kurşun etkisi yapıyor

İç güvenlik paketinin, toplumsal olaylarda polisin silah kullanma yetkisini genişleten, gösterilerde demir bilye ve sapanı da kanun dışı sayan ve bunları kullananlara 2 yıl 6 aydan 4 yıla kadar hapis öngören ilk 3 maddesi Meclis İçişleri Komisyonu’nca kabul edildi. Komisyonun önceki gece geç saatlere kadar süren toplantısında kabul edilen bu maddeleri tartışma yarattı.

BOYALI SU SAĞLIĞA ZARARLI

Muhalefet, tasarının kolluk amirinin emriyle üst ve araç araması yapması, boyalı suyla toplumsal olaylara müdahale edilmesi ve polisin toplumsal olaylarda silah kullanma yetkisinin genişletilmesini öngören birinci maddesinin anayasaya aykırı olduğu için tasarı metninden çıkarılmasın istedi. Muhalefetin önergeleri AK Partililerin oylarıyla reddedildi. MHP Osmaniye Milletvekili Hasan Hüseyin Türkoğlu, düzenlemelerin kişi hürriyeti ve güvenliğini ihlal edici nitelikte olduğunu savunurken, CHP İstanbul Milletvekili Celal Dinçer de boyalı suyun insan sağlığına zararlı olabileceğini ve ayrıca ilkellik olduğunu söyledi.

MOLOTOF TARTIŞMASI

Muhalefet, polisin toplumsal olaylarda silah kullanma yetkisinin genişletilmesine ilişkin düzenlemede, teşebbüs halinde de aynı imkanın söz konusu olduğuna dikkat çekerek, teşebbüsün nasıl anlaşılması gerektiğinin açıklığa kavuşturulmasını istedi. Bakan Ala ise Yargıtay’ın molotofkokteylini silah kabul ettiğini belirterek, “Ölüme neden olduktan sonra mı silah sayıp cezalandıracağız? Önleyici güvenlik hizmetinde de silah sayılacak” dedi. Araçlarda yapılacak aramayı da uyuşturucu ihbarı üzerinden örnekleyerek açıklayan Ala, polisin anlık gelişen bir olayda savcıdan karar almasının geciktiğini, aracın durdurulmasının ya da içinde arama yapılmasının mümkün olmadığını söyledi. Şehir merkezlerinde ihbar geldiğinde polisin araçta arama yapabilmesi için belli amirlere yazılı ve acil durumlarda sözlü emir yetkisi verileceğini belirten Ala, kötü niyetli uygulamaların önüne geçmek için de arama yapılan kişiye, arama yapıldığına ve sonucun ne olduğuna ilişkin belge verileceğini bildirdi. Bir olayın mağduru, müştekisi ya da tanığının istemesi halinde evinde ya da iş yerinde ifadesinin alınabilmesine ilişkin düzenlemenin vatandaşın lehine olduğunu da savunan Ala, karakola gitmenin rahatsız edici olduğunu söyledi. Ala, bu uygulamaya 15 Ekim’de genelgeyle başladıklarını, 1,5 ayda 58 bin 749 vatandaşın bunu talep ettiğini kaydetti.

SAPAN TAŞIMA RUHSATI

Tasarının toplantı ve gösteri yürüyüşleri yasasıyla ilgili değişiklikleri de büyük tartışma yaratırken, CHP Gaziantep Milletvekili Ali Serindağ, düzenlemenin toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkını tamamen ortadan kaldırdığını savundu. Demir bilye ve sapanın ateşli silahlarla aynı kategoriye alınmasının kabul edilemeyeceğini ifade eden Serindağ, barışçıl gösteri hakkının kullanılmasına imkan tanınması halinde sorun yaşanmayacağını söyledi. CHP’li Öner, demir bilye düzenlemesinin Gezi olaylarında yaşamını yitiren Berkin Elvan tartışmalarını anımsattığını belirterek, “bu kindar bir madde” derken, CHP İstanbul Milletvekili Celal Dinçer de sapanın yasaklanmaması gerektiğini vurgulayarak, “Bu gidişle çocukların başka çıkacak oyuncaklarını da yasaklayabilirsiniz” dedi. MHP Osmaniye Milletvekili Hasan Hüseyin Türkoğlu da düzenlemeyi, “Sapanı silah olarak sayıyorsanız sapan taşıma ve bulundurma ruhsatları için başvurular söz konusu olabilir. Birden fazla sapan bulundurana silah ticaretinden işlem yapılabilir. Trajikomik bir düzenleme” görüşünü savundu.

NEDEN DEMİR BİLYE?

AK Parti Çankırı Milletvekili İdris Şahin, şiddet içermeyen gösterilerin bu düzenlemeler kapsamında olmadığını savunurken, yüzlerini kapatmış ve sapan kullanan gösterici fotoğrafları gösterdi. Şahin, “Barışçıl bir gösteriye molotofkokteyli ya da demir bilye ve sapanlarla katılanlara müdahale edilerek, diğer göstericilerin güvenliğini sağlamak da bu devletin görevi” dedi. Düzenlemeyi bütün olarak düşünmek gerektiğini belirten Bakan Ala da, mevcut yasada ateşli silahlar, patlayıcı, kesici ve delici aletler, taş ve sopa gibi cisimlerin kullanılmasının, eylemcilerin kimliklerini gizlemek amacıyla yüzlerini tamamen veya kısmen kapatmasının yasa dışı sayıldığına dikkati çekti. Ala, düzenlemeye sadece havai fişek, molotofkokteyli veya benzeri el yapımı patlayıcılarla demir bilye ve sapanın eklendiğini vurguladı. Ala, MHP’li Türkoğlu’nun “Neden demir bilye? Metal bilye denilse olmaz mı?” sorusuna da, “Demir bilye kurşun etkisi yapıyor. Onun için tasarıya konuldu. Metal deyince daha hafif maddeleri de eklemiş oluruz ve kapsam genişler” yanıtını verdi. Tasarının görüşmelerine haftaya devam edilecek.

JANDARMAYA DA HAKSIZLIK

Ala, jandarmanın İçişleri’ne bağlanmasına yönelik eleştirileri yanıtlarken de, jandarma ile sahil güvenliğin Türkiye’de yüzde 95,2, emniyetin yüzde 4,8’lik alanı kontrol ettiğini belirterek şöyle dedi:
“Jandarma teşkilatının işinin yüzde 90’a yakını mülki idareyi ilgilendiren asayiş ve güvenlik hizmetidir. Az kısmı adli işlemdir, çok az bir kısmı da askeridir. Fakat bütün değerlendirmeler askeri görevler üzerinden yapılır. Bu jandarma için de büyük haksızlık. Asayiş hizmeti verin ama terfinizde çok fazla katkısı olmasın. TSK’da askeri değerlendirme ağırlıklı oluyor. Bu düzenlemeler gecikmiş düzenlemelerdir. AB ilerleme raporlarında sivil idarenin yeterli etkinliğe kavuşturulması için yasal düzenlemelerin yapılmaması eleştiri konusuydu. Bu da giderilecektir.

SİYASET VAZİYET ETMEZSE SİYASALLAŞIR

Bu jandarma için de bir sorundur. İşi tanımlamak, netleştirmek gerekir ki sorumluluk, yetki belli olsun ve insanlar görevlerini gönül rahatlığı içinde yapsınlar. Siyaset duruma vaziyet etmezse, iradesini tam olarak ortaya koymazsa o zaman kurumlar siyasallaşır. Tarihimiz bunun sayısız örnekleriyle doludur. Karar verecek olan, talimat verecek olan siyasettir. Siyaset bu mekanizmalara sahip değilse, o zaman siyasal hareketler başgösterir. Bunları kurum ve kural olarak siyasete vermezseniz o zaman kurumlar bunu kendi kendine üretmeye başlar. Bunu siyaset mi yapmalı? O zaman temel soru, ülkeyi kimin yöneteceği. Halk seçtikleri aracılığıyla yönetecek. O irade teşekkül ettikten sonra idareye yetki ve görev verilecektir.”

ASKER BAVULUNU HAZIRLASIN

MHP Muğla Milletvekili Mehmet Erdoğan ise düzenlemeyi, “Bulunduğu il ve ilçede AK Parti teşkilatlarıyla iyi geçinmeyen her asker artık bavulunu hazır etmeli” diye eleştirdi.