Bülent SARIOĞLU / ANKARA
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 16, 2009 00:00
Suriye sınırındaki 617 bin mayının temizlenmesiyle ilgili düzenleme muhalefetin yanı sıra AKP içinde de sıkıntı yarattı.
Çok sayıda milletvekili gizli muhalefet edince karar sayısı bulunamadı, 6 maddelik tasarının ancak 2 maddesi kabul edildi. Muhalefet, işin İsrailli firmaya verilmesinden rahatsız ve "Genelkurmay niye temizlemiyor?" sorusunu soruyor.
SURİYE sınırındaki 216 bin dekar arazinin mayından temizlenmesi şartıyla yabancı firmalara 44 yıllığına devredilmesine olanak sağlayan düzenleme, Meclis’te hükümete sıkıntılı günler yaşattı. Daha önce İsrailli firmaya verilen ve Danıştay tarafından durdurulan ihaleye yasal alt yapı hazırlandığını savunan muhalefet, "Güneydoğu’da ikinci Gazze yaratılıyor" eleştirisinde bulundu. AKP Grubu’nda fireler yaşanınca Meclis’teki görüşmeler kilitlendi.
Sözleşme sıkıştırıyor
Meclis Genel Kurulu’nda hafta boyunca görüşülen 6 maddelik tasarının ancak 2 maddesi kabul edilebildi. AKP Grubu’ndan çok sayıda milletvekilinin tasarıya gizli bir muhalefet sergilemesi üzerine iktidar, karar yeter sayısı bulmakta zorlandı. Tasarıya göre, Hatay, Kilis, Gaziantep, Şanlıurfa, Mardin ve Şırnak sınırı boyunca 350 metre eninde ve 510 kilometre uzunluğundaki arazide 617 bin mayın temizlenecek. Meclis’te 2003’te kabul edilen Ottawa Sözleşmesi’ne göre tüm mayınların 2014 sonuna kadar temizlenmesi gerekiyor.
Genelkurmay istemiyor
Tasarıyı getirmeden önce askeri yetkililerle görüşen hükümet, muhalefeti ikna edemedi. Muhalefetin, "Genelkurmay’ın bu görevi yapamayacağını kabul etmiyoruz. Kendi döşediği mayınları temizleyemeyecek mi?" soruları AKP Grubu’nda rahatsızlık yarattı. Bunun üzerine AKP Grup Başkanvekili Bekir Bozdağ, ’Gizli’ Genelkurmay yazısını açıkladı. Bozdağ, "Genelkurmay Başkanlığı gönderdiği yazılarda ve yapılan istişarelerde, başka bir ihale yöntemiyle Genelkurmay’ın dışında yapılmasının daha uygun olacağını ve hatta NAMSA’ya (NATO İkmal ve Bakım Ajansı) verilmesinin de uygun olacağını ifade etmiş. Tabii bunlar gizli metinler" dedi.
Ya İsrail’e verilirse
Muhalefetin "İsrailli şirket için adrese teslim ihale hazırlanıyor" eleştirisine karşı Bozdağ, "Önce hizmet alımı suretiyle yapılması, bu mümkün olmadığı takdirde işletmeyle beraber yapılması öngörülüyor" dedi. Bozdağ, yeni ihale şartnamesinin Maliye, Milli Savunma bakanlıkları ve Genelkurmay’ca ortak hazırlanacağını vurgulayarak, "Yerli biri alabilir" dedi.
Kuşku yaratan unsurlar
Muhalefetin gündeme getirdiği soru işaretleri şöyle:
Türkiye sınırlarında 1 milyonu aşkın mayın var. Ottawa Sözleşmesi gereği, tarıma açılamayan yerlerdeki mayınlar nasıl temizlenecek?
Neden gerekli techizat alınarak Genelkurmay Başkanlığı’nca temizlik yapılmıyor ve araziler TİGEM aracılığıyla halkın kullanımına sunulmuyor?
Ortada maliyet yok. 50 milyon dolardan başlayıp 1.6 milyar dolara kadar çıkan hesapta gerçek maliyet ne? Neye dayanarak 44 yıllığına tahsis yapılacak?
Arazinin Suriye tarafında 560 kuyudan günde 500 bin varil petrol çıkarılıyor. Üst kullanım hakkını alan firma petrol aramaya izin verecek mi?
Temizlendiğini kim onaylayacak? Üçüncü şahıslarla ilgili can kaybı olursa kim ödeyecek?