AKM böyle veda ediyor

1946 yılında temeli atılan ancak ödenek yetersizliğinden tam 10 yıl inşaatına başlanamayan Atatürk Kültür Merkezi (AKM), mimar Hayati Tabanlıoğlu’nun 1956 tarihli projesiyle 1969 yılında açıldı. Ancak 1 yıl sonra yaşanan yangın nedeniyle 1977 yılına kadar faaliyetlere kapatıldı. Bu tarihten sonra 2008 yılına kadar sayısız sanat etkinliğine ev sahipliği yapan AKM bu kez depreme dayanıklı olmadığı gerekçesiyle yeniden kapılarını kapattı. Yaklaşık 90 milyon liraya güçlendirme ihalesi yapıldıysa da İstanbul Teknik Üniversitesi’nin statik açıdan güçlendirme yapılamayacağı yönündeki raporu üzerine tamirat çalışmaları durduruldu.

YIKIM MARTTA BAŞLAYACAK

10 yıl kaderine terk edilen bina geçen sene sonunda Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın tanıtımını yaptığı yeni projeyle birlikte yıkım için gün saymaya başladı. 2007 yılında kültür varlığı olarak tescillenen AKM’de yeni projenin hayata geçirilmesi için önce İstanbul 2 Numaralı Koruma Kurulu’nca tescilinin kaldırılıp yeni projenin onaylanması gerekiyor. Yetkililer mart ayına kadar yıkım işlemlerine başlanacağını belirtiyor.

BİR ŞANSIZLIKLAR TARİHİ

AKM’nin içinde şu anda kullanılabilir hiçbir malzeme bulunmuyor. Sahne asansörü dahil kullanım eşyasının tamamı taşınmış. Harabe görünümdeki binada güçlendirme çalışmalarının da izlerini görmek mümkün. Hem taşıyıcı sistemde hem de duvarlarında yarıklar açılıp demir ve beton mukavemet gücünün test edildiği görülüyor.

Birçok noktada karot uygulamalarının izleri mevcut. Açığa çıkan taşıyıcı sistemdeki demirlerde korozyon gözle görülür durumda. Demirler parçalanıp toza dönüyor. AKM’yi birlikte dolaştığımız İstanbul İl Kültür Turizm Müdürü Coşkun Yılmaz, binanın mevcut durumuyla ilgili şöyle konuştu: “AKM’ye baktığımızda bir şanssızlıklar tarihi görürüz. 1946’da temel atılıyor ama 10 yıl inşaat yürümüyor. 1969’da tamamlanıyor ama bir yıl sonra yanıyor. 1999 depremi yapılara bakış açısını değiştirdi. 2006 yılında Sakarya Üniversitesi’nin depreme dayanıksız raporu var. Tadilat süreci başlıyor ama itirazlar geliyor. 2010 yılından sonra tamir faaliyeti yeniden başlıyor. Ancak güçlendirme yapılamayacağına dair İTÜ rapor veriyor.”

YENİSİ 3 KAT BÜYÜK OLACAK

Yeni projeyle ilgili bilgiler veren Coşkun Yılmaz, toplumsal mutabakat sağlanmasının sevindirici olduğuna dikkat çekti: “Eski bina inşaat alanı 30 bin metrekare civarında. İlave olarak 68 bin metrekare. Yeni proje tamamlandığında biz yaklaşık 100 bin metrekare kültür ve sanat merkezine sahip olacağız. Eski binanın 3 katından büyük kültür merkezi olacak. 24 saat kültür hizmeti verilecek. En büyük salon en gelişmiş ses sistemi ile 2 bin 500 kişilik dünyanın sayılı opera binası olacak. Tiyatro, sinema, kütüphane salonları, kıraathane, restoranı ile yaşayan bir yer olacak. Taksim’e yeni bir yüz, yeni bir cazibe merkezi kazandırılacak.”