Akdeniz'de Kıbrıs girdabı
Güncelleme Tarihi:
Kıbrıs konusunda varılacak bir uzlaşma, Türkiye’nin azalan Avrupa Birliği’ne girme umutlarını artırabilir. Önümüzdeki haftalarda süreç kritik bir döneme giriyor.
The Economist dergisinde “A Mediterranean maelstrom" (Bir Akdeniz girdabı) başlığıyla yayımlanan haber analizde, Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) üyeliği görüşmelerinin oldukça yavaş bir seyirde devam ettiği hatırlatılırken, bu haftaki yıllık ilerleme değerlendirmesinin çok parlak olmayacağına dikkat çekildi.
Analizde ayrıca, Türk halkının da AB üyeliğine verdiği desteğin azaldığı belirtildi. Habere göre 2004’te Türk halkının yüzde 70’i üyeliği desteklerken, 2008’de bu oran yüzde 42’ye geriledi.
EN ÖNEMLİ SORUN KIBRIS
Analizde, Kıbrıs Rum Kesimi’nin veto hakkı olduğu için, Türkiye'nin Kıbrıs adasında bir anlaşma imzalanmadan, AB'ye katılamayacağı ifade edildi.
Kıbrıs Rum Kesimi, bu hafta açılan beş yeni başlığın kapatılabileceği uyarısını yaparak, dişlerini gösterdi. Bu durumda, Kıbrıs konusunda bir uzlaşma Türkiye’nin AB üyeliği sürecinde halletmesi gereken bir sorun.
Kıbrıs aynı zamanda, Avrupa Birliği ile NATO arasındaki sıkıntılı ilişki için de önemli. Kıbrıs sorunun çözülmesiyle, iki kurum arasındaki ilişki daha açık bir yolda ilerleyebilir.
Siyaset çevrelerinde Kıbrıs anlaşması için iyimser beklentiler içinde olmanın oldukça cesur bir hareket olduğu konuşulurken, İngiltere’nin eski özel Kıbrıs delegesi David Hanay, Avrupa Reform Merkezi için yazdığı notta, “makul bir anlaşmanın olabileceğini iddia edenler de haksız değil” sözlerini kullandı. Ancak, şimdi ilk kez iki tarafın liderleri de anlaşmaya varmak istiyor.
İLİŞKİLER HRİSTOFYAS İLE DÜZELMEYE BAŞLADI
Rauf Denktaş’ın ikili devlet sistemine karşı çıkıp, bölünmeyi tercih ettiğine ve Kıbrıs Rum kesiminin Annan’ın birleşme planından çıkıp, AB’ye giriş sürecine değinilen analizde, NATO ülkesi Türkiye ile AB üyesi Kıbrıs Rum Kesimi arasındaki ilişkinin Dimitris Hristofyas'ın Rum Kesimi’nin lideri olmasıyla düzelmeye başladığına dikkat çekildi.
Analizde, yeni liderin uzlaşma yanlısı olmakla birlikte, KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat ile eski bir ticaret birliği arkadaşı olduğu belirtildi. Kıbrıs’taki liderlerin uzlaşmaya açık olmalarının siyasi çevrelerde Kıbrıs sorunun sonsuza kadar devam etmeyeceğine dair beklentilerin ortaya çıkmasına neden olduğuna dikkat çekildi.
Kıbrıs’ta arazi sorunun önemini korumaya devam ettiğinin belirtildiği analizde, Talat’ın arazi sorunlarının bağımsız bir komisyon oluşturularak çözülmesi gerektiği önerisine yer verildi. Bununla birlikte, şu anda Türk askerlerinin yer aldığı arazilerin eski sahiplerine ödeme yapılabileceğini de söyledi belirtildi.
Rum kesiminin ise araziler konusunda net bir politikaya sahip olduğu biliniyor. Bu politikaya göre, arazilerin akıbetini orijinal sahipleri belirleyecek.
HEM TALAT HEM DE HRİSTOFYAS BASKI ALTINDA
İki ülke arasındaki sıkıntıların çözümü konusunda Talat’ın fazla zamanının kalmadığına değinilen analizde, Talat’ın Nisan ayında düzenlenecek seçimleri kaybedebileceğine dikkat çekildi. Talat’ın partisinin geçen Nisan ayında yapılan seçimleri kaybetmesinin ardından, çok az İngilizce konuşabilen ve Rum lideri Hristofyas'ı çok az tanıyan Derviş Eroğlu’nun başbakan olmasının Talat’ın uzlaşma yolunda attığı adımları zora sokabileceğinin altı çizildi.
Talat ile kıyaslandığında daha rahat bir konumda olan Hristofyas ise hareket alanında sınırlandırmalara maruz kaldı. Rum Kesimi Dışişleri Bakanı Markos Kipriyanu, limanlarını Rum kesimine açmayan Türkiye'ye daha fazla yaptırım uygulanmasını istedi. Hristofyas ise böyle bir şeyin gerçekleşmemesine özen gösterdi.
UZLAŞMA UMUDU
Dış baskılarla uzlaşma sürecinin hızlandırılabileceği savunulan analizde, Ekim ayında seçilen Yunanistan’ın yeni Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Yorgo Papandreu’nun, ülkedeki ekonomik sorunlara karşın Kıbrıs’ta bir uzlaşmaya varmakla yakından ilgilendiği belirtildi. Lefkoşa ve Ankara’yı ziyaret eden Papandreu’nun da komşularıyla sıfır sorun politikası benimsediği dile getirildi.