Aile mahkemelerine hakim atandı

Aile sorunlarıyla ilgili davalarda asliye hukuk mahkemelerinde yaşanmayan önlemleri alarak öncelikle tarafları uzlaşmaya davet edecek, gerektiğinde uzman desteği ile sorunları çözmeye çalışacak aile mahkemeleri nihayet hakimlerine kavuştu. Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) 35 yerde aile mahkemesi kurup hakimlerini atarken, Başkent Ankara'da 6 adet aile mahkemesi kuruldu.

HSYK geçtiğimiz hafta yaptığı toplantıda 35 il ve ilçede, kimi yerde sayıları 6'yı bulan aile mahkemesini kurarak hakimlerini atadı. Ankara Adliyesindeki Muammer Bıçakçı, İlhan Kadıoğlu, Nural Abanoz, Türgen Sakarya, Ali Erdem ve Dursun Genel görevli oldukları mahkemelerden alınarak Aile Mahkemesi hakimliklerine getirildi.

"4787 sayılı Aile mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Yasa", 18 Ocak'ta yürürlüğe girmesine karşın bugüne kadar görevli hakimler atanamadığı için aile mahkemeleri yaşama geçirilememişti. Yasada her ilde ve merkez nüfusu 100 binin üzerindeki her ilçede kurulması öngörülmesine karşın, HSYK şimdilik, kimi yerde sayısı birden fazla olmak üzere 35 il ve ilçede aile mahkemesi kurarak hakimlerini atadı. Kuruluş yasası uyarınca aile mahkemelerine adli yargıda görevli, tercihan evli ve çocuk sahibi, 30 yaşını doldurmuş ve aile hukuku alanında lisansüstü eğitim yapmış olan hakimlerin atanması gerekiyor.

Türk Medeni Yasası'na göre aile hukukundan doğan dava ve işler artık aile mahkemeleri tarafından görülecek. Ayrıca Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Yasa uyarınca aile hukukuna ilişkin yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve hükümlerin yürütülmesi de bu mahkemelerin görev kapsamında olacak.

Yine bu mahkemelerde tercihan evli ve çocuk sahibi 30 yaşını doldurmuş, aile sorunları konusunda lisansüstü eğitim yapmış olan birer psikolog, pedagog ve sosyal çalışmacı da atanacak. Bu görevlilerin bulunmaması halinde kamu kurum ve kuruluşlarındaki çalışanlar veya mesleğini serbest olarak yürütünlerden yararlanılabilecek.

KORUYUCU, EĞİTİCİ VE SOSYAL ÖNLEMLER

Aile mahkemeleri, diğer yasalardaki hükümler saklı kalmak koşuluyla görev alanına giren şu konularda karar verebilecek:

- Yetişkinler hakkında, evlilik birliğinden doğan yükümlülükleri konusunda eşleri uyararak gerektiğinde uzlaştırmak.

- Ailenin ekonomik varlığının korunması veya evlilik birliğinden doğan mali yükümlülüklerin yerine getirilmesine ilişkin gerekli önlemleri almak.

- Resmi veya özel sağlık veya sosyal hizmet kurumlarına, huzur evlerine veya benzeri yerlere yerleştirmek.

- Bir meslek edinme kursuna veya uygun görülecek bir eğitim kurumuna vermek.

- Küçükler hakkında, bakım ve gözetime yönelik nafaka yükümlülğü konusunda gerekli önlemleri almak.

- Bedensel ve zihinsel gelişmesi tehkikede bulunan veya manen terkedilmiş halde kalan küçüğü ana ve babadan alarak bir aile yanına veya resmi veya özel sağlık kurumuna veya eğitimi güç çocuklara mahsus kuruma yerleştirmek.

- Çocuk mallarının yönetimi ve korunmasına ilişkin önlemleri almak.

- Genel ve katma bütçeli daireler, mahallli idareler, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bankalar tarafından kurulmuş teşekkül, müessese veya işletmelere veya benzeri işyerlerine yahut meslek sahibi birinin yanına yerleştirmek.

Aile mahkemesince verilen kararların takip ve yerine getirilmesinde psikolog, pedagog ve sosyal çalışmacıdan biri veya birkaçı görevlendirilecek. Aile mahkemeleri, baktığı dava ve işlerde esasa girmeden önce eşlerin veya çocukların sorunlarını tespit ederek sulh yoluyla çözümünü sağlamaya çalışacak.

Sulh sağlanmadığı takdirde yargılamaya devam edilerek esas hakkında karar verilecek. Aile mahkemelerinin kurulduğu yerlerde, aynı yargı çevresi içerisindeki görev alanına giren ve henüz sonuçlanmamış dava ve işler de bu mahkemelere devredilecek.

Aile mahkemelerinin Türkiye genelinde kuruluşu ve faaliyete geçmeleri 18 Ocak 2005'e kadar tamamlanacak. Yasada, aile mahkemeleri için 1413 mahkeme görevlisi ve uzman ile 157 hakim ve savcı kadrosu ihdas edilmesi gerekiyor.