Aile içi şiddetin sebebi diziler çıktı

Hacettepe Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tülin İçli, bazı televizyon dizilerindeki kimi sahnelerin, başta çocuklar ve gençler olmak üzere, toplumdaki bir çok kişi üzerinde derin izler bıraktığını söyledi.

Yapılan tüm araştırmalarda şiddetin ve suç işleme biçiminin “öğrenme” yolu ile olduğu sonucuna varıldığını anlatan Prof. Dr. İçli, “Bu öğrenmede seyredilen dizi, haber ve filmlerin etkisi tartışmasız olarak kabul edilir. Filmlerde ve dizilerde suçun işleniş biçiminin çok detaylı olarak verilmesi, seyirciye öğretici etki yaptığı gibi suçlunun olaydan sonra kaçıp kurtulması, ceza almaması, toplumda prestij kazanması da özendirici etki yapmaktadır” diye konuştu.

Bazı dizi sahnelerinde, izleyicinin gönlünde taht kurmuş ve “sembol” haline gelmiş karakterlerin, şiddet ve yasa dışı yollarla amaçlarına ulaştığını anlatan Prof. Dr. İçli, bunun seyirci üzerinde şiddeti ve yasa dışı uygulamaları meşrulaştırdığını ve taklit edilmesinin yolunu açtığını belirtti.

Cinayet ve şiddet içerikli haberlerin aktarılış biçiminin de bazı kişilerin ruh halini etkilediğini dile getiren Prof. Dr. Tülin İçli, kişilerin en ufak tartışmalarda bile cinayet işlemekten çekinmediğini bildirdi.

Televizyon programları, haber ve dizilerin, bu açıdan sorgulanması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. İçli, bireylerin yasalara ve hukuka saygılarının artırılması için başta Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) olmak üzere, senarist ve televizyon yöneticilerinin duyarlı olmasını istedi.

“ARAZİ ANLAŞMAZLIĞI” İLK SIRADA YER ALIYOR

Türkiye'de aileler arasındaki tartışmaların en önemli nedenleri arasında “arazi anlaşmazlığı”nın geldiğini belirten Prof. Dr. Tülin İçli “aile içi şiddet”in de ilk sıralarda yer aldığını vurguladı.

Bir süre önce yapılan “Türkiye'de Suçlular: Sosyal Kültürel ve Ekonomik Özellikleri” konulu araştırma sonuçlarına göre, “arazi anlaşmazlığı” nedeniyle işlenen cinayetlerin büyük bir bölümünün ateşli silahlarla gerçekleştirildiğini belirten Prof. Dr. İçli, tarlalardaki öldürmelerde ise kazma, kürek, sopa ve taşların kullanıldığına işaret etti.

“Su anlaşmazlığı”nın da cinayetle sonuçlanan önemli tartışma konuları arasında yer aldığını anlatan Prof. Dr. İçli, olaylarda sıklıkla görülen bir başka nedenin ise “aile içi şiddet” olduğunu kaydetti.

“Ailede Kadına Karşı Şiddet ve Kadın Suçluluğu” adıyla yapılan bir başka araştırmada ise cinayet işleyen kadınlardan büyük bir bölümünün, olaydan önce şiddete maruz kaldıklarının belirlendiğini ifade eden Hacettepe Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tülin İçli, “Bu kadınların uzun süre sabrettiklerini ancak sonunda kendilerine şiddet uygulayanı öldürdüklerini tespit ettik” diye konuştu.

“ÇOCUK KAVGALARI”YLA BAŞLAYAN TARTIŞMALAR

Prof. Dr. Tülin İçli, aileler ve komşular arasında “çocuk kavgaları”yla başlayan tartışmaların, kısa sürede büyük kavgalara dönüştüğünü belirterek, bir çoğunun ölümle sonuçlandığının altını çizdi.

Hükümlülerin kendi ifadeleriyle bir başka kavga nedeninin ise “senlik benlik tartışmaları” olduğunu dile getiren Prof. Dr. İçli, “namus” ve “kız kaçırma” olaylarının da öncelikli tartışma ve cinayet sebepleri arasında yer aldığını kaydetti.

“ADALETİ KENDİLERİNCE SAĞLAMAYA ÇALIŞIYORLAR”

Olaylarda görülen ortak özellikleri de değerlendiren Prof. Dr. Tülin İçli, “kişilerin problemlerini çözmek için şiddete başvurmalarına ve adaleti kendilerince sağlamaya çalışmalarına” dikkati çekti.

Diğer önemli noktanın ise olaylarda kullanılan silahlardan büyük bir bölümünün “ruhsatsız” olduğuna işaret eden Prof. Dr. İçli, “Bu, kişilerin silahları kolayca elde edilebildiği anlamını taşıyor. Ayrıca silah taşıma alışkanlığını da sorgulamamızı gerekiyor” dedi.

Bazı yörelerde “töre” adı altında, ailenin erkek bireylerinin “kadınların namuslarını temizlemek” amacıyla cinayet işlediğini anlatan Prof. Dr. İçli, bu konuda eğitimin önemine dikkati çekti.

Prof. Dr. İçli, Türkiye'de işlenen suçlarda, ekonomik düzey ile özellikle mala yönelik suçlar arasında doğru yönde bir korelasyon (bağıntı) olmadığına da vurgu yaparak, “Diğer ülkelerde ekonomik faktör, mala yönelik suçlarda önemli bulunmuş. Ekonomik zorluklar kişinin davranışlarını olumsuz yönde etkileyebilir ama onu mutlaka suça yöneltmez” görüşünü dile getirdi.

YILBAŞINDAN BUYANA MEYDANA GELEN OLAYLARDAN BAZILARI

- Afyonkarahisar'da iki aile arasında arazi meselesi nedeniyle çıkan silahlı kavgada 3 kişi öldü, 2 kişi yaralandı. Çobanlar ilçesinde, evleri aynı bahçede bulunan iki ailenin arazi meselesi nedeniyle tartışması sonucu Halil İbrahim A. ve Mehmet A, amcalarının kızı Esma G. (40), enişteleri Bedrettin G. (48) ve yeğenleri Ahmet G'yi (16) av tüfeğiyle yaraladı. Yaralılar kaldırıldıkları hastanede hayatlarını kaybetti.
- Afyonkarahisar Çiğiltepe Şehitliği kara yolunda parçalanmış bir erkek cesedi bulundu. Yapılan araştırmada, cesedin Hasan Basri Uyan'a (41) ait olduğu ve av tüfeği ile öldürüldüğü anlaşıldı. Olayla ilgili soruşturmayı genişleten ekipler Uyan'ın dayısının oğlu Halil Yatmaz'ı gözaltına aldı. Yatmaz'ın Hasan Basri Uyan'ın eşi Mercan Uyan ile birlikte olduğunu, cinayeti de onunla evlenebilmek için planlayarak işlediğini öne sürdüğü kaydedildi.

- Isparta'nın Gönen ilçesine bağlı Gölbaşı köyünde iki aile arasında çıkan silahlı kavgada 1 kişi öldü, 7 kişi yaralandı. Akraba oldukları öğrenilen Cüneyt Dönmez (28) ile Ertan Dönmez (29) arasında tartışma çıktı. Ailelerin de araya girmesiyle büyüyen kavgada taraflar birbirlerine av tüfekleri ve tabancalarla ateş açtılar. Olayda Cüneyt Dönmez'in babası Rüştü Dönmez olay yerinde hayatını kaybetti.

- Adana'da iki aile arasında çıkan bıçaklı kavgada 1 kişi öldü, 3 kişi yaralandı. Anadolu Mahallesi'nde Songül Güllü Erçetin'in (30), yeğenleri Fırat Ş'yi (4) dövdüğünü iddia eden Cuma Ş. ile kardeşleri Mustafa, Mehmet, Abdullah Ş. ve yakınları Hasibe K, komşularıyla tartışmaya başladı. Tartışmanın kavgaya dönüşmesiyle Cuma ve Mustafa Ş. kardeşler, ellerindeki bıçak ve sopalarla Songül Güllü Erçetin, eşi Murat Erçetin (33), ağabeyi Mehmet Duyar (35) ve Makbule Duyar'ı (34) yaraladı. Adana Devlet Hastanesine kaldırılan yaralılardan, kalbinden bıçaklandığı belirtilen Mehmet Duyar yaşamını yitirdi.

- Şanlıurfa'nın Viranşehir ilçesinde iki aile arasında çıkan, taş ve sopaların kullanıldığı kavgada 5 kişi yaralandı. Gölbaşı Mahallesi'nde karşılaşan ve “kız alıp verme” nedeniyle bir süredir aralarında husumet bulunan Şeyhmus, Mehmet ve Sinan S. ile Mehmet ve Mahmut Ü. tartıştı. Kavgaya dönüşen olayda, taş ve sopalarla birbirini darp eden 5 kişi yaralandı.

- İzmir'in Basın Sitesi semtinde bir kişi, tartıştığı karısını tabancayla öldürdüğünü söyleyerek, polise teslim oldu. Kitap pazarlamacısı E.G. (34), avukatıyla polise giderek, Basın Sitesi'ndeki evlerinde, tartıştığı eşi Tülay G'yi (34) tabancayla öldürdüğünü bildirdi. E.G'nin, kendisini aldattığından şüphelendiği eşiyle tartıştıklarını, hakarete uğradığı için sinirlenince bulundurma ruhsatlı tabancasıyla karısını vurduğunu söylediği öğrenildi.

Afyonkarahisar'ın Salar beldesinde, Mevlüt Karaaslan'ın imam nikahıyla birlikte yaşadığı Gülizar Polat (15) ile İbrahim Karaaslan'ın karısı Sultan Karaaslan (25), kaynana Fadime Karaaslan'ı sürekli dayak yedikleri iddiasıyla baltayla, İbrahim Karaaslan ve babası Mehmet Karaaslan'ı (60) da av tüfeğiyle öldürdü.