AİHM'ye kızlık soyadı davası

Ä°zmirli Avukat Ayten Tekeli Ãœnal, evlilik sonrası sadece kendi kızlık soyadını kullanabilmek için AHÄ°M'e dava açtı. 13 Ocak'ta görüşülecek dava sonucunda alınacak karar Avrupa hukukunda yeni bir içtihat oluÅŸturabilecek. Avrupa Ä°nsan Hakları Mahkemesi'nde, ‘‘kadın-erkek’’ eÅŸitliÄŸi konusunda örnek bir dava ele alınacak. Evlilik sonrası sadece ‘‘genç kızlık soyadını’’ taşımak isteyen ve eÅŸinin soyadını taşımak zorunda olmasını ‘‘ayrımcılık’’ olarak niteleyen Ä°zmirli Avukat Ayten Tekeli Ãœnal'ın Avrupa Ä°nsan Hakları Mahkemesi'ne yaptığı baÅŸvurunun duruÅŸması 13 Ocak'ta gerçekleÅŸecek. 1990 yılında evlenen ve o dönemde ‘‘stajyer avukat’’ olarak çalışan Ayten Tekeli Ãœnal, mesleÄŸinde genç kızlık soyadı ile tanınmasını gerekçe göstererek eÅŸinin soyadını almayı reddetmiÅŸ ve soyadının sadece ‘‘Ünal’’ olarak kalmasını istemiÅŸti. Avukat Ayten Tekeli Ãœnal, bununla ilgili Karşıyaka Mahkemesi'nde açtığı davayı kaybetmiÅŸ ve 1995'te aynı dava ‘‘aynı gerekçelerle’’ Yargıtay tarafından da reddedilmiÅŸti. GEREKÇE: AYRIMCILIK Ayten Tekeli Ãœnal bu kez davayı Avrupa Ä°nsan Hakları Mahkemesi'ne götürdü. Avrupa Ä°nsan Hakları SözleÅŸmesi'nin, ‘‘özel yaÅŸamı güvence altına alan’’ sekizinci maddesi ile bir kadın olarak ‘‘ayrımcılığa’’ uÄŸradığını belirterek aynı sözleÅŸmenin 14'üncü maddesinin ihlal edildiÄŸi belirtti. Evli bir kadının, eÅŸinin soyadını taşıma zorunluluÄŸu ile ilgili olduÄŸu için, Avrupa ülkelerinde ‘‘örnek dava’’ olarak görülen baÅŸvuru sonucunda mahkemenin vereceÄŸi karar büyük ilgiyle bekleniyor. Türk kadınının açtığı davaya iliÅŸkin verilecek olan kararın, Avrupa'da ‘‘kadın-erkek’’ eÅŸitliÄŸi konusunda da yeni bir içtihat oluÅŸturabileceÄŸine dikkat çekiliyor. Sadece kızlık soyadı olmazYeni Medeni Kanun'un ‘‘EvliliÄŸin Genel Hükümleri’’ ile ilgili bölümü, kadının soyadı kullanımını da düzenliyor ve evli kadının genç kızlık ve kocasının soyadını birlikte kullanmasına olarak veriyor. Kadının soyadı ile ilgili hükümleri düzenleyen 187. madde şöyle:‘‘Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı baÅŸvuruyla, kocasının soyadının önünde önceki soyadını da kullanabilir.’’ Yasada evlenen kadının sadece kızlık soyadını kullanabileceÄŸine iliÅŸkin bir hüküm bulunmuyor. Â