AİHM'ye kızlık soyadı davası
Güncelleme Tarihi:
Zeynel LÜLE/BRÜKSEL
Oluşturulma Tarihi: Aralık 22, 2003 01:43
İzmirli Avukat Ayten Tekeli Ünal, evlilik sonrası sadece kendi kızlık soyadını kullanabilmek için AHİM'e dava açtı. 13 Ocak'ta görüşülecek dava sonucunda alınacak karar Avrupa hukukunda yeni bir içtihat oluşturabilecek.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde, ‘‘kadın-erkek’’ eşitliği konusunda örnek bir dava ele alınacak. Evlilik sonrası sadece ‘‘genç kızlık soyadını’’ taşımak isteyen ve eşinin soyadını taşımak zorunda olmasını ‘‘ayrımcılık’’ olarak niteleyen İzmirli Avukat Ayten Tekeli Ünal'ın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne yaptığı başvurunun duruşması 13 Ocak'ta gerçekleşecek. 1990 yılında evlenen ve o dönemde ‘‘stajyer avukat’’ olarak çalışan Ayten Tekeli Ünal, mesleğinde genç kızlık soyadı ile tanınmasını gerekçe göstererek eşinin soyadını almayı reddetmiş ve soyadının sadece ‘‘Ünal’’ olarak kalmasını istemişti. Avukat Ayten Tekeli Ünal, bununla ilgili Karşıyaka Mahkemesi'nde açtığı davayı kaybetmiş ve 1995'te aynı dava ‘‘aynı gerekçelerle’’ Yargıtay tarafından da reddedilmişti.
GEREKÇE: AYRIMCILIK
Ayten Tekeli Ünal bu kez davayı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne götürdü. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin, ‘‘özel yaşamı güvence altına alan’’ sekizinci maddesi ile bir kadın olarak ‘‘ayrımcılığa’’ uğradığını belirterek aynı sözleşmenin 14'üncü maddesinin ihlal edildiği belirtti. Evli bir kadının, eşinin soyadını taşıma zorunluluğu ile ilgili olduğu için, Avrupa ülkelerinde ‘‘örnek dava’’ olarak görülen başvuru sonucunda mahkemenin vereceği karar büyük ilgiyle bekleniyor. Türk kadınının açtığı davaya ilişkin verilecek olan kararın, Avrupa'da ‘‘kadın-erkek’’ eşitliği konusunda da yeni bir içtihat oluşturabileceğine dikkat çekiliyor.
Sadece kızlık soyadı olmaz
Yeni Medeni Kanun'un ‘‘Evliliğin Genel Hükümleri’’ ile ilgili bölümü, kadının soyadı kullanımını da düzenliyor ve evli kadının genç kızlık ve kocasının soyadını birlikte kullanmasına olarak veriyor. Kadının soyadı ile ilgili hükümleri düzenleyen 187. madde şöyle:
‘‘Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla, kocasının soyadının önünde önceki soyadını da kullanabilir.’’ Yasada evlenen kadının sadece kızlık soyadını kullanabileceğine ilişkin bir hüküm bulunmuyor.
GEREKÇE: AYRIMCILIK
Ayten Tekeli Ünal bu kez davayı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne götürdü. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin, ‘‘özel yaşamı güvence altına alan’’ sekizinci maddesi ile bir kadın olarak ‘‘ayrımcılığa’’ uğradığını belirterek aynı sözleşmenin 14'üncü maddesinin ihlal edildiği belirtti. Evli bir kadının, eşinin soyadını taşıma zorunluluğu ile ilgili olduğu için, Avrupa ülkelerinde ‘‘örnek dava’’ olarak görülen başvuru sonucunda mahkemenin vereceği karar büyük ilgiyle bekleniyor. Türk kadınının açtığı davaya ilişkin verilecek olan kararın, Avrupa'da ‘‘kadın-erkek’’ eşitliği konusunda da yeni bir içtihat oluşturabileceğine dikkat çekiliyor.
Sadece kızlık soyadı olmaz
Yeni Medeni Kanun'un ‘‘Evliliğin Genel Hükümleri’’ ile ilgili bölümü, kadının soyadı kullanımını da düzenliyor ve evli kadının genç kızlık ve kocasının soyadını birlikte kullanmasına olarak veriyor. Kadının soyadı ile ilgili hükümleri düzenleyen 187. madde şöyle:
‘‘Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla, kocasının soyadının önünde önceki soyadını da kullanabilir.’’ Yasada evlenen kadının sadece kızlık soyadını kullanabileceğine ilişkin bir hüküm bulunmuyor.